ดูแลตัวเองอย่างไร... ห่างไกล “ไตเสื่อม”

<p><span style="color: #00826a;"><strong>“เป็นแล้วไม่หาย ค่าใช้จ่ายสูง ต้องระวังสุขภาพแบบสุดๆ”</strong></span> เหล่านี้ทำให้โรคไตเป็นโรคที่น่ากลัว เพราะผู้ป่วยทุกคนต่างต้องเผชิญ แต่รู้ไหมว่าเราเลี่ยงโรคนี้ได้ เรามาฟังวิธีป้องกันโรคไตจาก <span style="color: #00826a;"><strong>พญ.โชติมา พิเศษกุล</strong></span> แพทย์คลินิกอายุรกรรม โรคไต โรงพยาบาลพญาไท 3 กันดีกว่า&#8230; ทำอย่างไร ไม่ให้ “ไตเสื่อม”</p>
<h2></h2>
<h2 style="color: #008080;"><span style="color: #00826a;">“มีโรคประจำตัว vs ไม่มีโรคประจำตัว” ระวัง ต่างกัน<strong><br />
</strong></span></h2>
<p style="color: #008080;"><span style="color: #000000;">การดูแลสุขภาพให้ห่างไกลโรคไต คุณหมอสุพิชชา บอกว่าแบ่งเป็น 2 กลุ่มหลัก คือ</span></p>
<ul>
<li>กลุ่มที่มีโรคประจำตัว โรคเบาหวาน ความดันโลหิต หัวใจ บุคคลกลุ่มนี้ต้องดูแลควบคุมโรคประจำตัวให้อยู่ในเกณฑ์ที่ดี</li>
<li>กลุ่มคนทั่วไป สิ่งที่ควรปฏิบัติเป็นประจำ คือการตรวจสุขภาพประจำปี เพื่อหาความผิดปกติ และเฝ้าระวังความเสี่ยงของโรค</li>
</ul>
<h2></h2>
<h2 style="color: #008080;"><span style="color: #00826a;">“อาหาร-เครื่องดื่ม” ตัวแปรสำคัญ</span><strong><span style="color: #00826a;"><br />
</span></strong></h2>
<p style="color: #008080;"><span style="color: #000000;">เราทุกคนควรดื่มน้ำเปล่าให้เพียงพอ คือ 2 ลิตรต่อวัน ส่วนอาหาร คุณหมอสุพิชชา บอกว่าต้องลดทั้งรสหวานและรสเค็ม โดยมีรายละเอียด ดังนี้</span></p>
<ul>
<li>อาหารเค็ม – องค์การอนามัยโลก แนะนำให้บริโภคเกลือประมาณ 2,000 มิลลิกรัม/วัน ขณะที่ อาหารไทย 1 อย่างส่วนใหญ่มีเกลืออย่างน้อย 2 เท่าของปริมาณที่ร่างกายต้องการในแต่ละวัน เช่น น้ำปลา 1 ช้อนชา มีเกลือ 400 มก. วันหนึ่งจึงไม่ควรกินเกิน 5 ช้อนชา ดังนั้น สิ่งที่เราสามารถเริ่มได้ด้วยตัวเองคือทำอาหารกินเอง เลี่ยงอาหารแปรรูป อาหารหมักดอง อาหารกระป๋อง กินผักและผลไม้ให้มากขึ้น</li>
<li>อาหารหวาน &#8211; องค์การอนามัยโลก แนะนำให้บริโภคน้ำตาลไม่ควรเกิน 25 กรัม หรือ 6 ช้อนชาต่อวัน ควรลดปริมาณขนม น้ำหวาน ผลไม้ที่มีรสหวาน ส่วนอาหารจำพวกแป้งและพืชผักชนิดหัวที่มีปริมาณน้ำตาลมาก อย่าง เผือก มัน ไม่ควรกินเยอะเกินไป</li>
</ul>
<h2></h2>
<h2 style="color: #008080;"><span style="color: #00826a;">น้ำหนักแค่ไหน ไม่เสี่ยงโรคไต<strong><br />
</strong></span></h2>
<p style="color: #008080;"><span style="color: #000000;">เราควรควบคุมน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์ และดัชนีมวลกายหรือค่า BMI อยู่ระหว่าง 18-25 กิโลกรัมต่อตารางเมตร</span></p>
<ul>
<li>ผู้ชาย – รอบเอวไม่ควรเกิน 90 ซม. หรือ 35.5 นิ้ว</li>
<li>ผู้หญิง – รอบเอวไม่ควรเกิน 80 ซม. หรือ 31.5 นิ้ว</li>
</ul>
<h2></h2>
<h2 style="color: #008080;"><span style="color: #00826a;">ไม่มองข้ามการออกกำลังกาย<strong><br />
</strong></span></h2>
<p style="color: #008080;"><span style="color: #000000;">คุณหมอสุพิชชา แนะว่า ควรออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ ประมาณวันละ 30 นาที หรืออย่างน้อย 150 นาทีต่อสัปดาห์ สิ่งสำคัญคือเลือกกิจกรรมที่เหมาะกับร่างกาย รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ และโปรตีนสมดุลกับกิจกรรมหรือชนิดกีฬาที่เลือก เพื่อให้ร่างกายได้รับสารอาหารครบถ้วนและพักผ่อนเพียงพอ</span></p>
<h2><span style="color: #00826a;"><strong>แนวทางการออกกำลังกาย แบ่งเป็น</strong></span></h2>
<ul>
<li>การออกกำลังกายที่เน้นความแข็งแรงของหัวใจ (Cardio Vascular) หรือคาร์ดิโอ คือ การออกกำลังกายที่เน้นกระตุ้นการเต้นของหัวใจ บริหารระบบไหลเวียนโลหิต เช่น การเดิน ปั่นจักรยาน เต้นแอโรบิก ว่ายน้ำ</li>
<li>การออกกำลังกายเพิ่มความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ (Weight Training) หรือเวทเทรนนิ่ง เป็นการใช้น้ำหนักเพื่อให้เกิดแรงต้านทาน อาจใช้อุปกรณ์อย่างดัมเบล บาร์เบล หรืออุปกรณ์ขนาดใหญ่</li>
<li>การออกกำลังกายแบบยืดหยุ่นกล้ามเนื้อ (Flexibility exercises) เช่น โยคะ รำมวยจีน</li>
</ul>
<h2 style="color: #008080;"><span style="color: #00826a;">โปรตีนแค่ไหน เรียกว่าสมดุล</span></h2>
<ul>
<li>ผู้ที่นั่งทำงานอยู่กับที่ไม่ได้ออกกำลังกาย ควรได้รับโปรตีน 1 กรัม ต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม</li>
<li>ผู้ที่ออกกำลังกายแบบคาดิโอ ควรได้รับโปรตีน 1.5 กรัมต่อน้ำหนักตัว 1 กก.</li>
<li>ผู้ที่ออกกำลังกายแบบคาดิโอและเวทเทรนนิ่ง ควรได้รับโปรตีน 1.5-2 กรัมต่อน้ำหนักตัว 1 กก. สำหรับผู้หญิง และ 2-3 กรัมต่อน้ำหนักตัว 1 กก.ในผู้ชาย อาทิ อกไก่ 100 กรัม มีโปรตีนประมาณ 23-25 กรัม ถ้าน้ำหนักตัว 50 กก.ต้องรับประทานอกไก่ 300 กรัม สำหรับผู้ที่ออกกำลังกายแบบคาดิโอ</li>
</ul>
<p>&nbsp;</p>
<p>ปริมาณโปรตีนที่กล่าวไปนั้น ไม่เหมาะกับผู้ที่มีความเสี่ยงโรคไต หรือไตเสื่อม เพราะผู้ป่วยไตเสื่อมจะต้องการโปรตีนเพียง 0.6-0.8 กรัมต่อน้ำหนักตัว 1 กก. ซึ่งปริมาณโปรตีนจะขึ้นอยู่กับระดับความเสื่อมของไต เพราะเมื่อโปรตีนถูกเผาผลาญแล้วไตจะทำหน้าที่ขับของเสียนั้นออกจากร่างกาย แต่ถ้าไตเสื่อม ขับของเสียได้จำกัดและปริมาณของเสียมากจะส่งผลให้ของเสียค้างในเลือดสูง</p>
<p>&nbsp;</p>
<p>ส่วน <strong><span style="color: #169179;">“เวย์โปรตีน”</span></strong> ที่มักได้ยินในกลุ่มผู้ออกกำลังกาย เป็นผลิตภัณฑ์ที่มีโปรตีนประมาณ 80%  ซึ่งเป็นลักษณะของอาหารเสริมที่เน้นความสะดวกในการบริโภค แต่ทั้งนี้หากเราได้รับโปรตีนตามธรรมชาติจากการรับประทานเนื้อสัตว์ ไข่ และนม ในปริมาณที่เพียงพอก็ไม่จำเป็นต้องรับประทานเวย์โปรตีนเพิ่ม เพราะนอกจากเสียค่าใช้จ่ายแล้ว ยังทำให้ร่างกายได้รับโปรตีนมากเกินความต้องการอีกด้วย</p>
<h2></h2>
<h2 style="color: #008080;"><span style="color: #00826a;">ใช้ยาและสารเคมี ต้องระวังให้ดี</span><strong><span style="color: #00826a;"><br />
</span></strong></h2>
<p style="color: #008080;"><span style="color: #000000;">เราอยู่ในประเทศที่หาซื้อยาได้ง่าย ทำให้ส่วนใหญ่บรโภคยาเกินความจำเป็น และมักมีผลต่อการทำงานของไตคือ <span style="color: #00826a;"><strong>“ยาแก้ปวด”</strong></span> ซึ่งผู้สูงอายุหรือคนที่มีโรคประจำตัว อย่างการปวดขา เกาต์ มักซื้อยามากินเอง เพิ่มความเสี่ยงให้ได้ทำงานน้อยลง นอกจากนี้ สมุนไพรและอาหารเสริมบางชนิดที่รับประทานแล้วทำให้ไตเสื่อม หรือบางกรณีของผู้ที่เป็นไตเสื่อมและเลือกไปรับประทานยาสมุนไพร มีผลให้ความเสื่อมเพิ่มขึ้นได้</span></p>
<p>&nbsp;</p>
<p><span style="color: #00826a;"><strong>นอกจากวิธีที่กล่าวไปแล้ว ควรงดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์และงดสูบบุหรี่ เหล่านี้คือสิ่งที่ทุกคนสามารถทำได้ ไม่ได้ทำเพื่อใคร แต่เพื่อตัวเราเองทั้งนั้น</strong></span></p>
<p style="text-align: right;">
<p style="text-align: right;">
<span style="color: #00826a;"><strong>พญ.โชติมา พิเศษกุล </strong></span><br />
แพทย์อายุรศาสตร์, อายุรศาสตร์โรคไต<br />
ศูนย์ไตเทียม โรงพยาบาลพญาไท 3</p>


ไตวาย เป็นแล้วค่าใช้จ่ายในการรักษาสูง หลายรายต้องฟอกไตไปตลอดชีวิต ดังนั้นเราจึงต้องระวังรักษาสุขภาพหากมีความเสี่ยง เพราะโรคนี้หลีกเลี่ยงโรคนี้ได้ด้วยการปรับพฤติกรรม

บริการ

บทความ

เกี่ยวกับเรา

สาขาโรงพยาบาล

ดูแลตัวเองอย่างไร... ห่างไกล “ไตเสื่อม”

Tel

Email

บริการ

บทความ

เกี่ยวกับเรา

สาขาโรงพยาบาล