เป็นที่น่าตกใจว่า! ในปี 2565 ที่ผ่านมา สถิติผู้ป่วยมะเร็งของสถาบันมะเร็งแห่งชาติได้เพิ่มสูงขึ้น ทั้งยังพบว่าในแต่ละปี จะมีจำนวนผู้ป่วยมะเร็งรายใหม่เพิ่มขึ้นกว่า 140,000 คน หรือราว 400 คนต่อวันเลยทีเดียว โดย 5 โรคมะเร็งที่พบมากที่สุดในคนไทย ได้แก่ มะเร็งตับและท่อน้ำดี มะเร็งปอด มะเร็งเต้านม มะเร็งลำไส้ใหญ่และทวารหนัก และมะเร็งปากมดลูก ตามลำดับ

มะเร็งตับมีกี่ชนิด ?

มะเร็งตับชนิดปฐมภูมิ ที่พบบ่อยคือ

เกิดจากเซลล์เนื้อตับ ซึ่งพบบ่อยที่สุด
เกิดจากเซลล์บริเวณท่อน้ำดี

มะเร็งตับชนิดทุติยภูมิ คือ มะเร็งตับที่เกิดจากการแพร่กระจายมาจากมะเร็งชนิดอื่น เช่น มะเร็งลำไส้ มะเร็งรังไข่ โดยกระจายมาที่เนื้อตับในเวลาต่อมา

ซึ่งหากแบ่งตามเพศจะพบว่า “มะเร็งตับและท่อน้ำดี” เป็นมะเร็งที่พบมากเป็นอันดับ 1 ในเพศชาย โดยพบได้กว่า 33% ของมะเร็งที่เกิดในเพศชายเลยทีเดียว

ทำไมมะเร็งตับจึงพบในเพศชายมากกว่าเพศหญิง

ถ้าพูดถึงสาเหตุการเกิดมะเร็ง กว่า 95% ล้วนเกิดจากปัจจัยภายนอก ไม่ว่าจะพฤติกรรมการกิน การใช้ชีวิต รวมไปถึงสิ่งแวดล้อม และมะเร็งตับที่พบส่วนมากจะมีสาเหตุมาจากภาวะตับแข็ง ซึ่งมักเกิดจากพฤติกรรมการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ และเพศชายก็เป็นนักดื่มมากกว่าเพศหญิง การดื่มนี้จึงส่งผลให้เพศชายเป็นมะเร็งตับมากกว่าเพศหญิง 2-3 เท่าเลยทีเดียว

ไม่ดื่มแอลกอฮอล์ ก็เสี่ยงมะเร็งตับได้

เพราะสาเหตุของมะเร็งตับ คือการที่เซลล์ตับมีการเจริญเติบโตผิดปกติและกลายเป็นเซลล์มะเร็ง ซึ่งพิษจากแอลกอฮอล์มักถูกกล่าวถึงว่าเป็นสาเหตุหลักที่ทำให้เซลล์ตับเปลี่ยนแปลงจนเกิดภาวะตับแข็ง แต่นั่นก็ไม่ใช่สาเหตุเดียว เพราะยังมีอีกหลายสาเหตุ เช่น

ผู้ที่มีภาวะโรคอ้วน เบาหวาน ไขมันในเลือดสูง ก็มีโอกาสเสี่ยงไขมันพอกตับ ซึ่งนำไปสู่มะเร็งตับได้เช่นกัน
ผู้ที่รับประทานอาหารปนเปื้อน โดยเฉพาะสารอะฟลาท็อกซิน (Aflatoxin) หรือเชื้อรา ที่พบมากในถั่วลิสง ธัญพืช พริกแห้ง กระเทียม ที่มีกรรมวิธีในการเก็บรักษาที่ไมเหมาะสม
การติดเชื้อไวรัสตับอักเสบ B หรือ C เรื้อรัง ก็เพิ่มโอกาสเสี่ยงมะเร็งตับได้เช่นกัน

เช็กสัญญานเตือน…อาการแบบนี้เสี่ยงมะเร็งตับ

มะเร็งตับในระยะเริ่มแรกมักไม่แสดงอาการ ทำให้สังเกตได้ยาก แต่เมื่อมะเร็งเริ่มลุกลาม อาจสังเกตอาการได้ดังนี้

ทานอาหารแล้วอิ่มเร็วกว่าปกติ หรือทานได้น้อยลง
เบื่ออาหาร อ่อนเพลีย
น้ำหนักลดลงผิดปกติ
คลำเจอก้อนที่หน้าท้อง ท้องบวม
ปวดท้อง จุกเสียด แน่นท้อง
ตาเหลือง ตัวเหลือง
ขาบวม
อาการนำจากภาวะตับแข็ง เช่น มีเลือดออกในระบบทางเดินอาหาร อาเจียนเป็นเลือด อุจจาระสีดำ

มะเร็งตับรักษาหายขาดหรือไม่?

แม้จะมีอันตรายสูง แต่มะเร็งตับก็เป็นมะเร็งที่สามารถรักษาให้หายขาดได้ โดยเฉพาะหากพบเร็ว ตำแหน่งและขนาดของก้อนมะเร็งตับ รวมไปถึงจำนวนของก้อนมะเร็งตับที่กระจายอยู่ตามเนื้อตับยังไม่ลุกลามมาก และความเสียหายของตับที่เกิดจากตับแข็งยังไม่กระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวัน

การรักษามะเร็งตับมีกี่วิธี ?

ในการรักษามะเร็งตับจะแบ่งเป็น 2 วิธีหลัก ตามจุดประสงค์ของการรักษา คือ

การรักษาให้หายขาด ซึ่งจะมีหลายวิธี เช่น การผ่าตัดตับออกบางส่วน การใช้เข็มจี้ทำลายก้อนมะเร็งตับโดยวิธีรังสีร่วมรักษา รวมไปถึงการผ่าตัดปลูกถ่ายตับ
การรักษาแบบประคับประคอง เป็นการรักษาเพื่อชะลอการดำเนินโรค ซึ่งจะประกอบไปด้วยการให้ยาเคมีบำบัด การฉายรังสีรักษา และการให้ยาแบบมุ่งเป้า

แค่ตรวจคัดกรองมะเร็งตับ ก็ลดความเสี่ยงได้

การตรวจคัดกรองมะเร็งตับสามารถทำได้โดยการอัลตร้าซาวด์ผ่านทางช่องท้อง และ/หรือ ร่วมกับการตรวจเลือดหาสารบ่งชี้มะเร็งตับ AFP (Alpha fetoprotein) โดยแนะนำให้ตรวจทุกๆ 6 เดือน โดยเฉพาะผู้ที่มีความเสี่ยง ดังนี้

ผู้ที่ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นโรคไวรัสตับอักเสบชนิดบีเรื้อรัง
ผู้ชายที่อายุมากกว่า 40 ปีขึ้นไป
ผู้หญิงที่อายุมากกว่า 50 ปีขึ้นไป
ผู้ที่ติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบีที่มีญาติสายตรง เช่น พ่อ แม่ พี่ น้อง เป็นมะเร็งตับ
ผู้ที่ได้รับการวินิจฉัยว่ามีภาวะตับแข็ง
ผู้ที่ติดเชื้อไวรัสตับอักเสบซีเรื้อรัง และตรวจพบว่ามีพังผืดในตับ

4 วิธีการดูแลตัวเองเพื่อลดความเสี่ยงมะเร็งตับ

- หลีกเลี่ยงการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์
- ตรวจหาภูมิคุ้มกันไวรัสตับอักเสบ และฉีดวัคซีนป้องกันไวรัสตับอักเสบ
- หลีกเลี่ยงการทานอาหารหวาน มัน เค็ม
- สังเกตอาหารก่อนรับประทานว่าเสี่ยงการปนเปื้อนอะฟลาท็อกซินหรือมีเชื้อราไม่

มะเร็งตับ ไม่ดื่มหนัก ใครว่าไม่เสี่ยง!