หลอดเลือดสมองแตก ตีบ ตัน โรคที่เรารู้กันว่าเป็นภาวะอันตรายสุดๆ กับชีวิต หากได้รับการรักษาไม่ทัน อาจทุพพลภาพตลอดชีวิต

การรักษาภาวะหลอดเลือดสมองตีบ แพทย์จะนำขดลวด เข้าไปใส่ เพื่อถ่างหรือขยายหลอดเลือดที่ตีบ เปิดทางให้เลือดเดินได้

หากเป็นภาวะหลอดเลือดสมองอุดตัน การรักษาจะแตกต่างออกไปตามลักษณะของลิ่มเลือด ถ้าลิ่มเลือดยังใหม่อยู่ สามารถสลายได้ง่าย เพียงแค่ฉีดยา rt-PA หรือยาละลายลิ่มเลือดไปที่จุดนั้นๆ โดยตรง ไม่ต้องใช้ยาปริมาณมาก ลดภาวะแทรกซ้อน และลดเวลาการเดินทางของยาตามกระแสเลือดได้ โดยไม่ต้องผ่านปอด หัวใจหรือตับเข้าไปที่หลอดเลือดแดง แต่ถ้าหากลิ่มเลือดก่อตัวอยู่นานแล้ว ค่อนข้างเหนียว หรือหมอให้ยาละลายลิ่มเลือดแล้ว 4 ชั่วโมงแต่อาการไม่ดีขึ้น หมอจะใช้วิธีลากลิ่มเลือด (Clot Retriever) ซึ่งมีเวลาเพียง 4 – 6 ชั่วโมง ที่หมอจะนำเสต็นท์ไปคล้องเอาลิ่มเลือดออกมา

สำหรับภาวะหลอดเลือดสมองแตก แพทย์จะพิจารณาตามความรุนแรงมากน้อยแค่ไหน ถ้าไม่จำเป็นต้องผ่าตัด ก็แค่นำขดลวดเข้าไปถมในส่วนที่เส้นเลือดโป่งพองให้เต็มเท่านั้น

แต่ยังมีอีกทางเลือกคือ…การใช้รังสีร่วมรักษา

เป็นตัวเลือกในการรักษาสำหรับผู้ป่วยบางรายที่ไม่สามารถรักษาด้วยการผ่าตัดหรือมีความเสี่ยงสูงหากผ่าตัด เช่น ผู้ป่วยสูงอายุ คนไข้ที่ดมยาสลบนานไม่ได้ โรคปอด เป็นต้น เราเรียกการฉีดรังสีนี้ว่า Vascular Intervention ที่สามารถทำได้กับหลอดเลือดทั่วร่างกาย การใช้รังสีร่วมรักษาก็คือ การใช้เครื่องมือแพทย์ต่างๆ เช่น เครื่องเอ็กซเรย์ เครื่อง CT เครื่อง MRI หรือ Ultrasound เพื่อนำทางในการสวนท่อขนาดเล็กเข้าทางหลอดเลือดดำหรือหลอดเลือดแดงเข้าร่างกาย และฉีดสารทึบแสง (เรียกง่ายๆ ว่า “การฉีดสี”) เข้าไปดูความผิดปกติของหลอดเลือด และจะเห็นภาพผ่านทางจอเอ็กซเรย์ เพื่อที่แพทย์จะได้เข้าไปแก้ไขส่วนที่มีความผิดปกติในจุดนั้นๆ

โรคสมองขาดเลือดกับการใช้เทคนิครังสีร่วมรักษา

การตรวจรักษาทางลัดด้วยเทคนิคการฉีดสีเข้าหลอดเลือดสมอง หรือ Cerebral Angiogram เป็นการสอดสายสวนเข้าไปที่เส้นเลือดแดงใหญ่บริเวณขาหนีบ แล้วฉีดสีเข้าไปดูความผิดของหลอดเลือด เพื่อดูความผิดปกติจุดต่างๆ และการใช้รังสีวินิจฉัยนี้จะให้ผลที่ถูกต้องแม่นยำกว่าการตรวจหลอดเลือดด้วยการเอ็กซเรย์คอมพิวเตอร์

การใช้รังสีร่วมรักษาดียังไง

การรักษาโรคสมองขาดเลือด โดยอาศัยพื้นฐานการตรวจหลอดเลือดแบบ Angiogram มีข้อดีหลายอย่างเช่น ทำให้ผู้ป่วยไม่เจ็บตัวมาก ไม่เสียเลือดมาก ใช้เวลาพักฟื้นน้อย อาจทำเพียงวันเดียวก็กลับบ้านได้ ค่อนข้างปลอดภัย ได้ผลดี รวดเร็ว ฯลฯ เพียงแต่ค่าใช้จ่ายสูง แต่สิ่งหนึ่งที่ทำให้ผู้ป่วยเสียโอกาสในการรักษาด้วยวิธีนี้คือ การที่ผู้ป่วยมาถึงมือหมอไม่ทันเวลา หรือภายใน 6 ชั่วโมง เพราะหากสมองขาดเลือดเป็นระยะเวลานาน อาจทำให้เสียชีวิตหรือพิการได้

การรักษาโรคสมองขาดเลือดนั้น หมอจะรับผู้ป่วยต่อมาจากหมอประจำศูนย์สมองและระบบประสาทไขสันหลังโดยตรง เมื่อหมอพิจารณาแล้วว่า ผู้ป่วยควรรับการรักษาด้วยวิธีใดวิธีหนึ่ง หมอก็จะทำการฉีดสีดูหลอดเลือด ให้ยาเฉพาะจุด ใส่เสต็นท์ หรือลากลิ่มเลือด โดยทุกขั้นตอนในการรักษา โรงพยาบาลพญาไท 2 มีความพร้อมเต็มที่ในการรักษาผู้ป่วยด้วยเครื่องมือ และทีมหมอและพยาบาลที่มีความพร้อมและความชำนาญตลอดเวลา

นพ. อนุชิต รวมธารทอง

แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านรังสีร่วมรักษา

ศูนย์สมองและระบบประสาท โรงพยาบาลพญาไท 2

การใช้รังษีร่วมรักษา…อีกทางเลือกการรักษาโรคสมองขาดเลือด

แต่ยังมีอีกทางเลือกคือ…การใช้รังสีร่วมรักษา

โรคสมองขาดเลือดกับการใช้เทคนิครังสีร่วมรักษา

การใช้รังสีร่วมรักษาดียังไง

การใช้รังสีร่วมรักษา...อีกทางเลือกการรักษาโรคสมองขาดเลือด