โรคมือเท้าปากเกิดจากเชื้อไวรัส ทำให้มีอาการไข้ เป็นแผลในปาก มีตุ่มน้ำใสตามฝ่ามือ ฝ่าเท้า และลำตัว พบได้บ่อยในเด็กที่มีอายุต่ำกว่า 5 ปี สามารถติดกันได้ง่ายแค่สัมผัสสิ่งของต่างๆ ร่วมกัน ไอ หรือจาม ซึ่งเชื้อไวรัสที่ทำให้เป็นโรคมือเท้าปากที่พบได้บ่อยคือ คอกซากีไวรัส เอ 16 (Coxsackievirus A16) และเอนเทอโรไวรัส 71 (Enterovirus 71) โดยที่อาการและความรุนแรงอาจแตกต่างกันไปในเด็กแต่ละคน
เพราะโรคนี้ติดต่อได้ง่าย แค่ “สัมผัส”
พ่อแม่คนไหนที่ลูกอยู่ในวัยอนุบาล จะรู้ว่า หากที่โรงเรียนลูกมีเด็กเป็นมือเท้าปากแล้วล่ะก็ อาจมีการหยุดเรียนทั้งชั้นเพื่อทำความสะอาดห้องเรียนครั้งใหญ่เลยทีเดียว นั่นเพราะเชื้อโรคนี้สามารถติดต่อได้โดยตรงจากการสัมผัสสารคัดหลั่ง เช่น น้ำมูก น้ำลาย หรือน้ำตุ่มใส แม้จะสัมผัสโดยอ้อมทางสิ่งของและของเล่นต่างๆ ก็สามารถติดโรคนี้ได้เช่นกัน ดังนั้น โรงเรียนอนุบาล หรือ สถานรับเลี้ยงเด็ก จึงเป็นแหล่งที่มีโอกาสกระจายเชื้อได้ง่ายที่สุด
มีไข้หวัดและตุ่มใสที่ฝ่ามือ… นี่แหละอาการโรคมือเท้าปาก!
เมื่อเป็นเด็กเป็นโรคมือเท้าปากจะมีอาการคล้ายเป็นไข้หวัด มีตุ่มใส แผลร้อนในในปาก มีผื่นแดงหรือตุ่มใสขนาดเล็กบริเวณฝ่ามือ นิ้วมือ ฝ่าเท้า ในปาก ถ้าหากไม่รุนแรง อาการเหล่านี้จะหายได้ภายใน 4 – 5 วัน แต่คุณรู้หรือไม่… โรคมือเท้าปากอาจทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรงได้ด้วย โดยเด็กที่อายุน้อยกว่า 3 ปีหรือเด็กที่มีโรคประจำตัวจะเสี่ยงต่ออาการแทรกซ้อนเช่น เยื่อหุ้มสมองอักเสบ สมองอักเสบ อัมพาต กล้ามเนื้ออ่อนปวกเปียก กล้ามเนื้อหัวใจอักเสบ และอาจเสียชีวิตก็ได้ ซึ่งเราสามารถสังเกตอาการแทรกซ้อนต่างๆ ได้ เช่น เด็กซึมลง ไม่อยากทานอาหาร ไม่เล่น ปวดหัว เพ้อพูดไม่รู้เรื่อง ปวดต้นคอ คอแข็ง มีอาการสะดุ้งผวา ตัวสั่น ไอ หายใจเร็ว ดูเหนื่อยๆ เป็นต้น หากพบอาการเหล่านี้ให้รีบพาลูกไปหาหมอโดยด่วน อย่างไรก็ตามอาการแทรกซ้อนด้านสมองและหัวใจอาจเกิดขึ้นในช่วง 1 – 2 สัปดาห์แรกของอาการป่วยโรคมือเท้าปาก ดังนั้นช่วงสัปดาห์แรกๆ ที่เด็กเป็นโรคนี้คุณพ่อคุณแม่จะต้องดูแลลูกเป็นอย่างดี
รักษาหายได้ไม่ยาก
โรคมือเท้าปากยังไม่มียารักษาหรือวัคซีนป้องกันโรคในปัจจุบัน การรักษาจะเป็นการรักษาตามอาการของเด็กที่เป็น ถ้าหากเด็กกินอะไรไม่ค่อยได้ จะต้องทานอาหารอ่อน โจ๊ก ข้าวต้ม น้ำหวาน ไอศกรีม และต้องทานน้ำมากๆ หรืออาจจะต้องนอนโรงพยาบาล และให้น้ำเกลือทางหลอดเลือด แต่ถ้าเราสามารถสร้างภูมิต้านทานร่างกายให้แข็งแรงอยู่เสมอได้ ก็เป็นการกำจัดเชื้อโรคได้เช่นกัน เพราะฉะนั้นเด็กต้องได้รับการพักผ่อนที่เพียงพอด้วย
แค่รู้แหล่งเชื้อโรค เราก็ป้องกันโรคได้
เรารู้แล้วว่าโรคมือเท้าปากนี้สามารถติดต่อได้จากการสัมผัส ดังนั้นการล้างมือให้สะอาดและรักษาสุขอนามัยให้ดี เป็นการป้องกันโรคนี้ได้เป็นอย่างดี และหมั่นทำความสะอาดของใช้ ของเล่นอยู่เสมอ ไม่พาลูกน้อยของคุณไปยังที่แออัด รวมถึงไม่พาไปใกล้ชิดผู้ที่ป่วยเป็นโรคนี้อยู่ ไม่ใช้ภาชนะร่วมกับผู้อื่น และหากรู้ว่าลูกเป็นโรคมือเท้าปากแล้ว ควรให้ลูกหยุดเรียนอย่างน้อย 1 สัปดาห์เพื่อให้แผลหายและอาการดีขึ้น