การใส่สกรูกระดูกสันหลังส่วนเอวเคลื่อน

การรักษาโดยการใส่สกรู คือ การใส่เหล็กกรณีในกระดูกสันหลังส่วนเอวเคลื่อน เพื่อยึดให้กระดูกสันหลังที่ไม่คงที่นั้นกลับมายึดติดกันในแนวเดิม ซึ่งอาการโดยทั่วไปของโรคกระดูกสันหลังส่วนเอวเคลื่อน เกิดจากการที่เส้นประสาทถูกกดทับ ทำให้มีอาการปวดบริเวณเอวด้านล่างลงมาถึงขา ขาจึงอ่อนกำลัง ซึ่งจะรุนแรงตามการเคลื่อนของกระดูกสันหลัง หากเกิดการเคลื่อนมากๆ จะส่งผลให้เส้นประสาททั้งหมดถูกกดทับ จึงทำให้เกิดอาการชาบริเวณขาทั้ง 2 ข้าง หรือมีปัญหาเรื่องปัสสาวะลำบาก จึงเป็นสัญญาณเตือนของอาการกระดูกสันหลังส่วนเอวเคลื่อน

สาเหตุของการเกิดกระดูกสันหลังส่วนเอวเคลื่อน

ประการแรกเกิดจากกระดูกสันหลังเสื่อมและเคลื่อน โดยปกติกระดูกสันหลังจะยึดกันอยู่ได้ด้วยเส้นเอ็น หรือเกิดการเสื่อมของข้อต่อของกระดูกสันหลัง จะทำให้เกิดการหลวมของข้อต่อทำให้เกิดการเคลื่อนของกระดูกสันหลัง

สาเหตุที่สอง เกิดจากการเจริญเติบโต ในผู้ป่วยบางรายเป็นมาตั้งแต่กำเนิด หรือเกิดจากความผิดปกติของกระดูกสันหลัง ทำให้ตัวยึดของกระดูกสันหลังไม่แข็งแรงมักจะเคลื่อนออกจากกันได้ง่าย แต่ที่เราพบกันบ่อย ๆ คือ ความเสื่อมจากกระดูกสันหลัง

“กลุ่มเสี่ยงคือคนที่มีน้ำหนักตัวมาก กล้ามเนื้อไม่ค่อยแข็งแรง ใช้กล้ามเนื้อผิดประเภท กลุ่มคนที่ใช้งานในท่าใดท่าหนึ่ง เช่นนั่งนาน ๆ ไม่มีการเสริมสร้างความแข็งแรงของกล้ามเนื้อกระดูกสันหลังจะรับน้ำหนักมากขึ้นทำให้เกิดความเสื่อมเร็วขึ้น จึงเกิดโรคนี้ได้เร็วขึ้น”

สำหรับอาการเริ่มแรกคนไข้จะมีอาการปวดช่วงเอวในกลุ่มที่มีปัญหากระดูกสันหลังช่วงเอวเคลื่อนซึ่งพบบ่อยมากที่สุด หากปล่อยให้ระยะเวลานานกระดูกที่เคลื่อนจะกดทับเส้นประสาทที่สั่งการไปที่ขา จึงเกิดอาการปวดขาทั้งสองข้าง ไม่สามารถเดินได้นานเหมือนเดิม เช่น เดินแค่ 10 นาทีก็ต้องพัก แต่ถ้ามีการเคลื่อนของกระดูกสันหลังช่วงหน้าอกจะมีอาการเป็นอัมพาตครึ่งตัวบน

วิธีรักษาโดยการผ่าตัดใส่สกรูยึดกระดูกสันหลังส่วนเอว

วิธีรักษาเบื้องต้น กรณียังไม่มีอาการชาหรือกล้ามเนื้ออ่อนแรง สามารถทำได้โดยการออกกำลังกายร่วมกับการลดน้ำหนักควบคู่กันไป เพื่อให้กล้ามเนื้อหลังแข็งแรง สามารถพยุงกระดูกไว้ได้ หรืออาจรักษาด้วยการรับประทานยาตามแพทย์สั่ง ส่วนการผ่าตัดถือเป็นวิธีสุดท้าย ซึ่งจะขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของแพทย์และความต้องการของคนไข้เป็นหลัก

ข้อดีของการผ่าตัด

การผ่าตัดใส่สกรูยึดกระดูกสันหลังแบบเปิดแผลเล็กคือ การผ่าตัดผ่านทางกล้องจุลทรรศน์ Microscope ซึ่งแผลจะมีขนาดเล็กประมาณด้านละ 2.5 ซม. (บริเวณด้านขวาและซ้ายของแนวกระดูกสันหลัง)เพื่อให้สามารถสอดกล้องลงไป บริเวณที่ต้องการผ่าตัดยึดสกรู ทำให้กล้ามเนื้อได้รับความบอบช้ำจากการผ่าตัดน้อย อาการเจ็บปวดหลังการผ่าตัดมีน้อยกว่าการผ่าตัดแบบอื่น ซึ่งทำให้กล้ามเนื้อได้รับความบอบช้ำมาก ส่งผลให้ปวดแผลมากและพักพื้นนาน

โดยข้อเท็จจริงของโรคนี้คือ ไม่สามารถรักษาให้หายเองได้ นอกจากทำการผ่าตัด การผ่าตัดแบบเปิดแผลเล็กจึงเป็นคำตอบที่ช่วยขจัดปัญหาความกลัว

โดยปกติกว่าคนไข้จะมาพบแพทย์ ก็มีอาการค่อนข้างหนักแล้ว เนื่องจากส่วนใหญ่ ที่มีอาการปวดหลังจะชอบไปนวด ประคบร้อน และอัลตร้าซาวนด์ ซึ่งเป็นแบบประคับประคอง สิ่งเหล่านี้แค่ช่วยบรรเทาอาการเท่านั้น จะหายปวดไปประมาณ 1 – 2 สัปดาห์ แต่พอกลับไปใช้ชีวิตปกติ ดำเนินกิจกรรมเดิมๆ อาการปวดก็จะกลับมาอีก หรือบางรายไม่ทราบว่าตนเองกระดูกเคลื่อน ก็ไปรักษาด้วยวิธีบิดดัดกระดูก ยิ่งส่งผลให้กานเคลื่อนของกระดูกรุนแรงมากขึ้น

ข้อระวังในการผ่าตัด

โดยทั่วไปแล้ว การแทรกซ้อนเกิดขึ้นน้อยมาก แต่การผ่าตัดก็ยังมีความเสี่ยงจากอาการบาดเจ็บของกระดูกสันหลังดังต่อไปนี้

มีเลือดออกจากแผล
การติดเชื้อและต้องใช้ยาปฏิชีวนะ
ปัญหาที่เกิดจากอุปกรณ์ที่ใช้ใส่บริเวณกระดูกที่ผ่าตัด เช่น อุปกรณ์หลวมหลังผ่าตัดหรือการวางตำแหน่งที่ไม่เหมาะสม
เลือดจับตัวเป็นลิ่ม
อาการข้างเคียงจากการใช้ยาสลบ

อาการที่กล่าวมาข้างต้นนั้น จะส่งผลเสียต่อการผ่าตัดในครั้งต่อๆไป ดังนั้นผู้เข้ารับการรักษาต้องปฏิบัติตามคำสั่งของแพทย์อย่างเคร่งครัด

อย่างไรก็ตามหากต้องการหลีกเลี่ยงการเป็นโรคกระดูกสันหลัง ควรหมั่นดูแลสุขภาพให้แข็งแรง ต้องควบคุมน้ำหนักตัว และอย่านั่งท่าใดท่าหนึ่งนาน ๆ หรืออยู่ในท่าใดท่าหนึ่งตลอดเวลา เพราะจะทำให้กล้ามเนื้ออ่อนล้า นอกจากนี้ต้องออกกำลังกายให้สม่ำเสมอ เพื่อให้กล้ามเนื้อรอบ ๆ กระดูกสันหลังแข็งแรง แต่ไม่ควรออกกำลังกายในลักษณะที่ผาดโผนพยายามหลีกเลี่ยงการกระแทกการกระโดด หรือว่าการดึงรั้งกระดูกสันหลังที่ผิดท่า สิ่งเหล่านี้จะช่วยพยุงกระดูกสันหลังไว้ได้ และจะช่วยป้องกันภาวะเสื่อมของกระดูกสันหลัง อนาคตยังมีผู้ที่ป่วยเป็นโรคนี้เพิ่มขึ้นเนื่องจากอยู่กับการทำงานท่าเดิมทำให้เป็นจุดเสี่ยง ดังนั้นควรมีภูมิต้านทานโรคโดยใช้ชีวิตอย่างถูกต้องเหมาะสม. หากต้องการสอบถามข้อมูลการผ่าตัดใส่สกรูยึดกระดูกสันหลังแบบเปิดแผลเล็ก

นพ.ธีรชัย ผาณิตพงศ์
ศัลยแพทย์ศูนย์สมองและกระดูกสันหลัง
โรงพยาบาลพญาไท 3

การผ่าตัดยึดตรึงกระดูกสันหลังด้วยเหล็กแผลเล็ก (Pedicular screw fixation miniopen)