ถ้าพูดถึง “มะเร็งเต้านม” เราทุกคนต่างคุ้นเคยกันดี แต่ก็ยังมีอีกหลายเรื่องที่เราไม่เคยรู้มาก่อน! เพื่อไขข้อข้องใจให้กับผู้หญิงทุกคน วันนี้เรามีคำตอบจาก นายแพทย์กฤษฎา พจนสุวรรณชัย แพทย์เฉพาะทางศัลยกรรมทั่วไป โรงพยาบาลพญาไท ศรีราชา เกี่ยวกับเรื่องของมะเร็งเต้านมที่ผู้หญิงทุกคนควรรู้ มาฝากกัน….

การตรวจคลำเต้านมที่ถูกต้อง ควรทำอย่างไร?

การคลำควรทำทั้งในท่านั่งและท่านอน สิ่งสำคัญ!! คือ..การตรวจให้ทั่วพื้นที่ของเต้านมจนถึงรักแร้ โดยใช้ด้านที่เป็นฝ่ามือของนิ้วชี้ นิ้วกลาง นิ้วนาง ค่อนไปทางปลายนิ้วซึ่งเป็นตำแหน่งที่ไวต่อการสัมผัส คลึงวนในลักษณะเป็นก้นหอย หรือขึ้นบนลงล่างในแนวดิ่ง หรือตามแนวรัศมีก็ได้ ควรยกแขนให้ตึงเพื่อยกส่วนที่ตรวจขึ้นมาจะได้ตรวจได้ง่ายขึ้น พร้อมทั้งสังเกตด้วยว่าขณะตรวจมีของเหลวหรือเลือดออกจากรูเปิดที่หัวนมด้วยหรือไม่

โดยการตรวจควรทำอย่างสม่ำเสมอเดือนละ1 ครั้ง ในช่วงตั้งแต่มีประจำเดือนประมาณ 7-10 วัน โดยนับตั้งแต่มีประจำเดือนวันแรก เนืองจากช่วงเวลาดังกล่าว เป็นช่วงที่เต้านมไม่คัดตึงจึงสามารถคลำพบสิ่งผิดปกติได้ง่าย

ถ้าเคยผ่านการผ่าตัดเสริมเต้านม การตรวจคลำเต้านมด้วยตัวเอง มีวิธีการตรวจเหมือนกับผู้หญิงที่ไม่ได้ศัลยกรรมเต้านมหรือไม่?

ผู้ที่ผ่าตัดเสริมเต้านมก็สามารถตรวจคลำก้อนเต้านมด้วยตนเองได้ แต่การตรวจด้วย mammograms อาจทำให้การตรวจมีความแม่นยำที่ลดลง เพราะไม่สามารถมองเห็นเนื้อเต้านมได้ทั้งหมดจึงจำเป็นต้องเสริมด้วยเทคนิคอื่นๆ เพิ่มเติม

แม้ว่าจะเคยมีบุตรมาก่อน แต่มีบุตรคนแรก…ตอนอายุมากกว่า 35 ปี แบบนี้จะมีโอกาสเป็นมะเร็งเต้านมได้หรือไม่ ?

เชื่อว่าการที่เต้านมเรามีระยะเวลาที่สัมผัสกับฮอร์โมนเอสโตรเจนเป็นระยะนานๆ (ซึ่งจะไม่มีตอนช่วงตั้งครรภ์)จะเพิ่มความเสี่ยงต่อการเป็นมะเร็งเต้านม อย่างเช่น ผู้ที่มีประจำเดือนมาเร็วตั้งแต่อายุน้อยกว่า12 ปีหรือหมดประจำเดือนช้าหลังอายุ 55 ปี หรือผู้ที่ไม่มีบุตร หรือมีบุตรคนแรกตอนอายุมากกว่า35ปี กลุ่มนี้เพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งเต้านมครับ

มะเร็งเต้านม..มีโอกาสเกิดกับคนอายุน้อยๆ ได้หรือไม่?

มะเร็งเต้านม นั้น พบว่า.. “อายุ” เป็นปัจจัยเสี่ยงหลักอันหนึ่ง คืออายุมากกว่า 40 ปี ก็มีความเสี่ยงการเกิดโรคสูงขึ้น แต่ปัจจุบันพบว่าแนวโน้มการเกิดโรคมะเร็งเต้านมในคนอายุน้อยกว่า 40ปี เพิ่มสูงขึ้น โดยมีการพบมะเร็งเต้านมในผู้หญิงช่วงอายุ 20-30 ปี แต่พบค่อนข้างน้อย…ไม่ถึง 1%

ทั้งที่ประวัติคนในครอบครัวเคยเป็น “มะเร็งรังไข่” แต่กลับมีโอกาสเสี่ยงต่อการเกิด “มะเร็งเต้านม”

การพบว่ามีประวัติครอบครัวเป็นมะเร็งรังไข่ และ/หรือ มะเร็งเต้านม ด้วยนั้น สามารถเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งเต้านมได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง…ถ้าคนใครอบครัวเป็นตั้งแต่อายุน้อยๆ หรือมีญาติสายตรงหลายๆ รุ่นเป็น

ทำไมผู้ป่วยโรคเบาหวาน จึงมีความเสี่ยงต่อการเป็นมะเร็งเต้านม

มีรายงานพบว่า..การเกิดมะเร็งเต้านมในผู้ป่วยเบาหวานมากขึ้นกว่าคนไข้ที่ไม่ได้เป็นเบาหวาน ซึ่งยังไม่รู้สาเหตุที่แน่ชัด! แต่อาจเกี่ยวข้องกับการที่พบคนไข้เบาหวานชนิดที่ 2 มักเป็นหญิงวัยหมดประจำเดือนและมีน้ำหนักตัวเยอะ ซึ่งอาจพบว่ากลุ่มนี้มีการสร้างเอสโตรเจนในระดับต่ำจากเนื้อเยื่อไขมันในร่างกาย

การดูแลตัวเองเมื่อตรวจพบว่าเป็นมะเร็งเต้านม

อันดับแรกควรไปพบแพทย์ก่อนครับ เพื่อทำการรักษา ส่วนการดูแลตัวเองก็คงต้องพยายามทำร่างกายและจิตใจให้แข็งแรง กล่าวคือ ทานอาหารที่มีประโยชน์ พักผ่อนให้เพียงพอ หลีกเลี่ยงการไปสถานที่ที่เสี่ยงต่อการติดเชื้อ ในระหว่างที่ต้องให้ยาเคมีบำบัด และทำจิตใจให้ผ่อนคลายไม่เครียด

มะเร็งเต้านม..อาจเป็นโรคร้ายที่ป้องกันการเกิดได้ยาก แต่คุณก็สามารถป้องกันการเพิ่มระดับความรุนแรงได้!! ด้วยการเข้ารับการตรวจคัดกรองมะเร็งเต้านมปีละครั้ง เมื่อถึงช่วงอายุที่เหมาะสม…หรือครอบครัวมีประวัติการเป็นมะเร็ง เพราะยิ่งตรวจพบมะเร็งเต้านมเร็ว…ก็ยิ่งเพิ่มโอกาสทางการรักษา

นพ. กฤษฎา พจนสุวรรณชัย
แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านศัลยกรรมทั่วไป
ศูนย์ศัลยกรรม โรงพยาบาลพญาไท ศรีราชา

ไขความลับกับคุณหมอ! เรื่องที่ควรรู้...เกี่ยวกับ “มะเร็งเต้านม”