โรคภูมิแพ้ ในปัจจุบันพบมากขึ้นเรื่อย ๆ พบได้ถึง 10-20% หลายท่านอาการภูมิแพ้ทำให้รบกวนต่อชีวิตประจำวัน การทำงาน การนอนหลับ ทำให้ส่งผลต่ออารมณ์และประสิทธิภาพในการทำงานได้
อาการของภูมิแพ้เป็นอย่างไร
อาการที่เด่นชัดของภูมิแพ้อาการได้แก่ คัน คัด จาม น้ำมูกไหล อาการคันจมูก คันตา ชอบไถจมูก ขยี้ตาเป็นอาการที่สังเกตได้ชัดเจน อาการคัดจมูกมักจะแน่นทั้งสองข้างแต่สลับกันไปมา อาการจามบางครั้งจะจามติด ๆ กันเป็นชุด ๆ เช่น 5-10 ครั้ง และมีน้ำมูกไหล อาการส่วนใหญ่มักเกิดในช่วงเวลาเช้าหลังตื่นนอน และเวลาอื่นที่สัมผัสกับสิ่งที่แพ้
วินิจฉัยอาการของภูมิแพ้
การมีอาการดังกล่าว เมื่อไปพบแพทย์ แพทย์จะทำการตรวจร่างกาย ตรวจโพรงจมูก แต่ที่ผู้ป่วยจะเห็นการตรวจได้ชัดเจน ได้แก่ การทดสอบภูมิแพ้ทางผิวหนัง หรือการเจาะเลือดตรวจภูมิจำเพาะต่อสารก่อภูมิแพ้ และสารก่อภูมิแพ้ที่พบมากที่สุดคือไรฝุ่น
นอกเหนือไปจากการใช้ยาในการรักษา แล้ว มีวิธีอื่นอีกหรือไม่
นอกจากการใช้ยาในการรักษาแล้ว ภูมิแพ้ต้องหลีกเลี่ยงสิ่งที่แพ้
ไรฝุ่นคืออะไร ทำไมเราต้องให้ความสนใจต่อไรฝุ่น
เพราะไรฝุ่นเป็นสิ่งก่อภูมิแพ้ที่พบมากที่สุด
แล้วไรฝุ่นกับฝุ่นในบ้านใช่อย่างเดียวกันหรือไม่
ไรฝุ่น เป็นสิ่งมีชีวิตชนิดหนึ่ง เป็นตัวไร มี 8 ขา ขนาดตัวเพียง 0.1-1 mm กินรังแค เศษผิวหนังเป็นอาหาร เติบโตได้ดีในอุณหภูมิประมาณ 25oc และชอบอากาศชื้น
เวลาแพ้ไรฝุ่น เราแพ้อะไร แพ้ส่วนใดของไรฝุ่น
แพ้ทั้งตัวไรฝุ่นเอง ซากไรฝุ่นที่ตายแล้ว มูลไรฝุ่น และส่วนใหญ่ตัวก่อภูมิแพ้ที่สำคัญคือมูลไรฝุ่น
เราจะพบไรฝุ่นได้ที่ใดบ้าง
ไรฝุ่นชอบกินรังแค เศษผิวหนังของคนเรา ดังนั้นจึงพบได้บ่อยที่ที่นอน หมอน ผ้าห่ม พรม โซฟาที่เป็นผ้า ตุ๊กตาขน ๆ
วิธีที่จะป้องกันและหลีกเลี่ยงไรฝุ่น ทำได้อย่างไรบ้าง
- บริเวณบ้าน
- ไม่ควรมีพรม โซฟาไม่ควรเป็นผ้า ควรหลีกเลี่ยงผ้าม่านใช้เป็นมู่ลี่แทน
- ห้องนอน
- ควรซักเครื่องนอนด้วยน้ำร้อน (>55°C) ถ้าเครื่องซักผ้าไม่มีระบบน้ำอุ่นให้แช่ผ้าในน้ำร้อน ประมาณ 15-30 นาที จึงค่อยน้ำไปตาก
- เครื่องอบผ้าที่อุณหภูมิมากกว่า 55°C นานมากกว่า 10 นาที
- การซักแห้งอาจช่วยทำลายไรฝุ่นและฝุ่นได้ แต่อาจไม่ทั้งหมด
- การนำที่นอนไปตากแดด อาจช่วยลดความชื้นได้ แต่อาจไม่สามารถทำลายไรฝุ่นและมูลไรฝุ่นทั้งหมดได้
- เครื่องนอนทั้งหมดควรใช้ผ้าคลุมกันไรฝุ่น
ผ้าคลุมกันไรฝุ่นเป็นอย่างไรและคุณสมบัติอย่างไร
ผ้าคลุมกันไรฝุ่นที่ดีจะเป็นผ้าถักทอแน่น ขนาดของรูที่ผ้าจะมีขนาดเล็กมากจนตัวไรฝุ่นเอง หรือมูลไรฝุ่นไม่สามารถฟุ้งกระจายขึ้นมาได้ สามารถนำไปซักได้ โดยที่เครื่องนอนควรซักประมาณ 2 สัปดาห์ครั้ง แต่สำหรับผ้าคลุมกันไรฝุ่นอาจซัก 1 เดือนครั้ง การซักบ่อยทำให้เส้นใยที่แน่นคลายออกได้ และเมื่อเลือกซื้อผ้าคลุมกันไรฝุ่น ควรใช้ทั้งชุด หมอน หมอนข้าง ผ้าห่ม ผ้าปูที่นอน และใช้ทั้งบ้าน
- การดูดฝุ่นบริเวณที่นอน พรม ช่วยได้หรือไม่ การดูดฝุ่นจะช่วยลดปริมาณไรฝุ่น และสารก่อภูมิแพ้ได้บางส่วน ควรใช้ร่วมกับวิธีอื่น
- เครื่องฟอกอากาศ ช่วยได้หรือไม่ เครื่องฟอกอากาศ ช่วยลดสารก่อภูมิแพ้ที่ฟุ้งกระจายได้ แต่ไรฝุ่นมักไม่ลอยอยู่ในอากาศ เครื่องฟอกอากาศช่วยลดสารก่อภูมิแพ้อื่น ๆ ได้ เช่น ขนสัตว์ ละอองหญ้า
- สารเคมีฆ่าเชื้อ ช่วยหรือไม่ มีสารเคมีบางชนิดสามารถฆ่าไรฝุ่นได้ มีหลายรูปแบบ แต่ยังไม่มีงานวิจัยที่ยืนยันประสิทธิภาพและความปลอดภัยในระยะยาว
- ที่สำคัญสำหรับลูกน้อยคือตุ๊กตา ควรเก็บตุ๊กตาที่มีขนออกให้หมด หรือหุ้มด้วยถุงพลาสติก
- หลีกเลี่ยงการกระโดดบนที่นอน ใช้หมอนข้างตีกัน
พญ.ศิรภัสสร ศรพิพัฒน์พงศ์
กุมารแพทย์ด้านโรคภูมิแพ้และอิมมูนวิทยา
ศูนย์ภูมิแพ้
โรงพยาบาลพญาไท 3
