วัยทอง เป็นเรื่องแห่งวัย เกิดขึ้นได้ทั้งเพศหญิงและเพศชาย ในผู้หญิงบางครั้งอาจมีสัญญาณบางอย่างทางร่างกายที่บ่งบอกชัดเจน แต่คุณผู้ชายอาจไม่มีความเปลี่ยนแปลงที่ชัดเจนเท่า จึงทำให้ลืมไปได้ว่าพฤติกรรมบางอย่างหรืออาการต่างๆ ที่เกิดขึ้นมีที่มาจากวัยทองของเพศชาย
เทสโทสเตอโรน สิ่งสำคัญสำหรับผู้ชาย
ผู้ชายทุกคนเมื่ออายุมากขึ้นฮอร์โมนเพศชาย เทสโทสเตอโรน (Testosterone) จะลดลง และลดต่ำลงเรื่อยๆ เมื่อเข้าสู่ช่วงวัยประมาณ 50 ปี หรือที่เรียกว่า “ช่วงวัยทอง” และนอกจากช่วงอายุ ยังมีพฤติกรรมที่เปลี่ยนแปลงของคุณผู้ชายซึ่งเป็นสัญญาณบ่งบอกได้ว่ากำลังก้าวเข้าสู่วัยทองได้เช่นเดียวกัน เพราะโดยส่วนใหญ่เมื่อฮอร์โมนเพศชายต่ำลงจะทำให้ผู้ชายวัยทองมีอาการหงุดหงิดง่าย ควบคุมอารมณ์ไม่ได้ โมโหง่าย อารมณ์แปรปรวน ขาดความมั่นใจ และเริ่มอ้วนลงพุง เนื่องจากฮอร์โมนเทสโทสเตอโรนเป็นฮอร์โมนมีความสำคัญสำหรับเพศชาย เมื่อฮอร์โมนลดต่ำลงย่อมส่งผลกระทบกับ 4 ด้านหลักของร่างกาย ได้แก่
1. สมอง ซึ่งอาจส่งผลให้ความจำไม่ดีดังเดิม
2. กระดูกและกล้ามเนื้อ ทำให้กล้ามเนื้อและกระดูกไม่แข็งแรงมากนัก บางคนออกกำลังกายอย่างหนักเพื่อเพิ่มกล้ามเนื้อ แต่ไม่เป็นผลเท่าที่ควร
3. ระดับน้ำตาล ฮอร์โมนเทสโทสเตอโรนมีความสัมพันธ์กับการลดระดับน้ำตาลในเลือด จากการที่ทำให้น้ำตาลตอบสนองต่ออินซูลินได้ดีขึ้น
4. เรื่องของเพศ โดยส่วนใหญ่เราจะรู้เกี่ยวกับฮอร์โมนเพศชายเกี่ยวข้องกับเรื่องของเพศสัมพันธ์แต่จริงๆแล้ว จากข้อมูลข้างต้น ฮอร์โมนเพศชาย ช่วยทั้ง กระดูก กล้ามเนื้อ ความจำ และระดับน้ำตาล
ดังนั้นคำถามที่คุณหมอใช้ถามเกี่ยวกับเรื่องของเพศ จึงมิได้บ่งบอกแค่ในเรื่องเพศเท่านั้น แต่ยังสะท้อนถึงการทำงานด้านอื่นๆที่กล่าวข้างต้นอีกด้วย
การตรวจวินิจฉัยของเวชศาสตร์ชะลอวัย แพทย์จะพิจารณาจากการซักประวัติเพื่อดู
(1) ด้านอารมณ์ เช่น รู้สึกชีวิตห่อเหี่ยว รู้สึกไม่มีความต้องการที่จะทำกิจกรรมใดๆ โมโหง่าย โลเล และรู้สึกไม่มีความภาคภูมิใจในตัวเอง
(2) การประเมินด้านสภาพร่างกาย เช่น ใบหน้าดูเศร้า กล้ามเนื้อดูห่อเหี่ยว ไม่สดใส และ
(3) พิจารณาจากผลตรวจทางห้องปฏิบัติการ ซึ่งส่วนใหญ่จะพบว่าระดับน้ำตาลจะสูงขึ้น มวลกระดูกลดลง โดยรวมของกล้ามเนื้อไม่แข็งแรง
แนวทางการรักษา ประกอบด้วย การปรับฮอร์โมนเพศชาย โดยสามารถเลือกได้ทั้งชนิดฉีด ทา พร้อมกับการปรับสมดุลด้านอื่นๆ ร่วมด้วย เพื่อให้การเสริมฮอร์โมนเพศชายนั้นตรงเป้าหมายให้ผลการรักษาเฉพาะในจุดที่ต้องการด้วยการใช้วิตามินและเกลือแร่บางชนิดเป็นตัวช่วยปรับให้สร้างฮอร์โมนเพศชายมากขึ้น โดยที่เกิดผข้างเคียงเช่น ผมบาง ให้เกิดน้อยลง หลังการรักษาโดยส่วนใหญ่กรณีฉีดฮอร์โมนเพศชายติดตามผลในช่วงระยะเวลาประมาณ 3 เดือน สังเกตุดูว่า ความรู้สึกโมโห ความหงุดหงิด ความซึมเศร้า ดีขึ้นหรือไม่ รวมทั้งมีความรู้สึกสดชื่นหลังการออกกำลังกาย และเริ่มมีความรู้สึกที่ต้องการออกไปทำกิจกรรมต่างๆ เป็นต้น
ดูแลอย่างรอบด้าน
การให้ฮอร์โมนเพศชาย แพทย์เวชศาสตร์ชะลอวัยจะต้องตรวจร่างกายและระดับฮอร์โมนในร่างกายของผู้ป่วยอย่างละเอียดเพื่อไม่ให้เกิดผลกระทบ อย่างไรก็ตาม แม้งานวิจัยต่างๆ จะระบุว่าฮอร์โมนเพศชายไม่ใช่ปัจจัยกระตุ้นให้เกิดมะเร็งต่อมลูกหมาก แต่เมื่อใดก็ตามถ้าเพศชายมีเซลล์แฝงที่พร้อมจะเป็นมะเร็งต่อมลูกหมากและได้รับฮอร์โมนเพศชายเพิ่มจะเป็นปัจจัยให้เกิดมะเร็งต่อมลูกหมากได้เร็วขึ้น แพทย์จึงต้องส่งผู้ที่ได้รับการวินิจฉัยว่าควรได้รับการรักษาด้วยฮอร์โมนเพศชายเข้าพบแพทย์เฉพาะทางระบบทางเดินปัสสาวะ เพื่อตรวจอัลตราซาวด์ดูขนาดต่อมลูกหมาก พร้อมกับตรวจหาค่ามะเร็งต่อมลูกหมาก และพิจารณาประวัติครอบครัวเรื่องพันธุกรรมมะเร็งต่อมลูกหมากร่วมด้วย จึงจะสามารถสรุปผลให้การรักษาด้วยฮอร์โมนเพศชายได้
ทุกครั้งที่คุณผู้ชายเข้ารับการรักษากับแพทย์เวชศาสตร์ชะลอวัยด้วยปัญหาวัยทอง จึงมั่นใจได้ว่าคุณจะได้รับการดูแลอย่างละเอียดรอบครอบ และตรงจุดที่สุด อย่าปล่อยให้ปัญหาวัยทองของคุณ..ส่งผลกระทบกับหน้าที่การงานอีกต่อไป
พญ. กอบกุลยา จึงประเสริฐศรี
ผู้อำนวยการพรีเมียร์ไลฟ์เซ็นเตอร์ โรงพยาบาลพญาไท 2
