หากคุณมีอาการปวดท้องตื้อๆ ไปจนถึงบริเวณชายโครงด้านหลัง หรือปวดท้องรุนแรง ดิ้นจนตัวงอ และมีอาการปัสสาวะกะปริบกะปรอยร่วมด้วย นี่อาจเป็นสัญญาณเตือนของโรคนิ่วในทางเดินปัสสาวะ เช่น นิ่วในไต และนิ่วในท่อไต โดยอาการจะขึ้นอยู่กับขนาด ตำแหน่ง และระยะเวลาของการเกิดนิ่ว
สังเกตตัวเองอย่างไร? ให้ห่างไกลจากนิ่วในทางเดินปัสสาวะ
- ตรวจปัสสาวะ เพื่อตรวจดูว่ามีเลือดปนมากับปัสสาวะหรือไม่ อาจเป็นเม็ดเลือดที่มองไม่เห็นด้วยตาเปล่า ต้องใช้กล้องจุลทรรศน์ในการตรวจ หรือในบางรายเลือดอาจเข้มมากจนมองเห็นด้วยตาเปล่าได้
- อาการปวดหลัง
*นิ่วในไต: หากนิ่วมีขนาดมากกว่า 1 เซนติเมตร หรือมีอาการติดเชื้อ จะมีอาการปวดท้องซ้ายหรือขวาตื้อๆ ปวดบริวณชายโครง ไม่รุนแรงมาก
*นิ่วในท่อไต: เนื่องจากท่อไตมีขนาดเล็ก ประมาณ 3 มิลลิเมตร นิ่วที่มีขนาดเพียง 3-4 มิลลิเมตร ก็ทำให้มีอาการปวดท้องรุนแรงได้
- อาการปัสสาวะขัด เกิดการระคายคือง อยากปัสสาวะตลอดเวลา ในบางรายอาจปัสสาวะออกมาเป็นก้อนนิ่ว หรือก้อนเลือด
นิ่วในทางเดินปัสสาวะ มีกี่ชนิด?
นิ่วในทางเดินปัสสาวะแบ่งออกเป็น 2 กลุ่มใหญ่ๆ ได้แก่
- นิ่วกลุ่มทึบแสง สามารถเห็นได้ด้วยการเอ็กซเรย์ ส่วนใหญ่เรียกว่า “นิ่วแคลเซียม” เกิดจากการติดเชื้อแล้วเกิดเป็นนิ่ว อาหารบางชนิดเป็นสาเหตุทำให้เกิดนิ่วทึบแสง เช่น เนย นม ช็อคโกแลต และผักที่มีกลิ่น
- นิ่วกลุ่มไม่ทึบแสง/โปร่งแสง ไม่สามารถเห็นจากการเอ็กซเรย์ปกติได้ แต่จะเห็นได้ด้วยการอัลตราซาวนด์ หรือการเอ็กซเรย์คอมพิวเตอร์ ในปัจจุบันพบผู้ป่วยกลุ่มนี้มากขึ้นเรื่อยๆ โดยอาหารจำพวกโปรตีน และเนื้อสัตว์อาจเป็นสาเหตุของการเกิดนิ่วไม่ทึบแสง
นิ่วในทางเดินปัสสาวะหายได้…ด้วยการรักษาวิธีเหล่านี้
- นิ่วในไต ขนาดไม่เกิน 5 มิลลิเมตร : มีโอกาสที่นิ่วจะหลุดออกได้เอง แพทย์จะแนะนำให้ดื่มน้ำมาก ๆ และให้ยาละลายนิ่วร่วมด้วย แต่ถ้าเป็นนิ่วก้อนใหญ่ จะต้องใช้วิธีการผ่าตัดนิ่ว มีทั้งการผ่าตัดส่องกล้องหรือการผ่าตัดแผลเปิด หรือแพทย์อาจแนะนำให้สลายนิ่ว โดยใช้คลื่นเสียงไปทำให้เกิดแรงกระแทกที่ก้อนนิ่ว ใช้เวลาการทำประมาณ 1 ชั่วโมง
- นิ่วในท่อไต อาจใช้วิธีการสลายนิ่ว หรือส่องกล้องเข้าไปเพื่อใช้เลเซอร์ยิงไปที่นิ่ว แล้วคีบออก โดยการผ่าตัดส่องกล้องนิ่วในทางเดินปัสสาวะ สามารถทำได้โดยไม่มีแผลภายนอก
แค่ดื่มน้ำ…ก็ลดโอกาสเกิดนิ่วในทางเดินปัสสาวะ
นิ่วในทางเดินปัสสาวะป้องกันได้ เพียงแค่ดื่มน้ำวันละ 2-3 ลิตร ไม่กลั้นปัสสาวะ ออกกำลังกายสม่ำเสมอ และหากสงสัยว่ามีอาการอยู่ในกลุ่มเสี่ยงให้รีบมาพบแพทย์ ก่อนที่นิ่วในทางเดินปัสสาวะจะลุกลามจนทำให้เกิดการติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ ติดเชื้อไตอักเสบ หรือทำให้ไตเสื่อมและหยุดทำงานในที่สุด