ปวดหลังไม่ใช่เรื่องเล่นๆ หากป่วยเป็นโรคกระดูกสันหลังเคลื่อนก็ต้องรีบรักษา เพราะหากอาการรุนแรง อาจต้องรักษาด้วยการผ่าตัด… แต่ปัจจุบันมีนวัตกรรมการผ่าตัดที่ไม่น่ากลัวคือเทคนิคผ่าตัดกระดูกสันหลังเคลื่อนใส่สกรูยึดกระดูกสันหลังแบบเปิดแผลเล็ก (Transforaminal lumbar interbody fusion: TLIF) โดย นพ.ธีรชัย ผาณิตพงศ์ ศัลยแพทย์ศูนย์สมองและกระดูกสันหลัง โรงพยาบาลพญาไท 3 จะมาอธิบายว่าเป็นอย่างไร
สัญญาณเตือน เสี่ยงกระดูกสันหลังส่วนเอวเคลื่อน
หากมีอาการปวดตั้งแต่ช่วงไหล่ลงมาถึงขา ขาเริ่มไม่มีแรง สันนิษฐานว่ามีสาเหตุจากภาวะกระดูกสันหลังส่วนเอวเคลื่อน เส้นประสาทถูกกดทับ โดยอาการที่พบมากที่สุดคือปวดช่วงเอว อาจมีสาเหตุจากอุบัติเหตุหรือความเสื่อมของกระดูกสันหลัง เมื่อมีการเคลื่อนตัวของกระดูกมากขึ้นจนมีการกดทับเส้นประสาทที่อยู่ใกล้เคียง ก็จะทำให้มีอาการรุนแรงมากขึ้น ขาทั้งสองข้างจะชา รู้สึกเหมือนเข็มตำ และถึงขั้นปัสสาวะลำบาก
ใครคือกลุ่มเสี่ยง ?
คุณหมอธีรชัย บอกว่า สาเหตุของกระดูกสันหลังส่วนเอวเคลื่อนนั้นมีหลายอย่าง เช่น วัยกลางคนถึงผู้สูงอายุช่วงอายุ 40-50 ปี ไม่มีการเสริมสร้างความแข็งแรงของกล้ามเนื้อซึ่งกระดูกสันหลังจะรับน้ำหนักมากขึ้นทำให้เกิดความเสื่อมเร็ว ทำงานในท่าใดท่าหนึ่งนานๆ หากในเคสที่น้ำหนักตัวมากหรือนั่งผิดท่าบ่อยๆ ก็ยิ่งเพิ่มโอกาสในการเกิดโรคนี้มากขึ้น ส่วนใหญ่เกิดจากความเสื่อม ต้องมีระยะเวลาสะสมนานพอสมควร
หากอาการรุนแรง… อาจต้องรักษาด้วยการผ่าตัด
แนวทางการรักษาผู้ป่วยกระดูกสันหลังส่วนเอวเคลื่อน คุณหมอธีรชัย แบ่งเป็น
- ผู้ป่วยที่มีอาการไม่รุนแรง หรือยังไม่ถึงขั้นกล้ามเนื้ออ่อนแรง สามารถออกกำลังกายควบคู่กับการลดน้ำหนัก เพื่อสร้างความแข็งแรงให้กล้ามเนื้อหลัง หรือการรักษาด้วยการกินยาตามแพทย์สั่ง
- ผู้ป่วยที่มีอาการรุนแรง ขาทั้งสองข้างมักปวดเหมือนไฟช็อต แพทย์จะใช้วิธีการผ่าตัดใส่สกรู เพื่อช่วยให้กระดูกสันหลังที่ไม่คงที่กลับมายึดติดกันในแนวเดิม และแม้ว่าการผ่าตัดจะเป็นหนทางเดียวที่ทำให้ผู้ป่วยกลับมาใช้ชีวิตได้ตามปกติ แต่ก็มักจะเป็นทางเลือกสุดท้าย ขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของแพทย์และความต้องการของคนไข้
การผ่าตัดใส่สกรู… แผลเล็ก เจ็บน้อย หายเร็ว
เมื่อพูดถึงการผ่าตัด ผู้ป่วยและญาติมักกังวลถึงขนาดของแผล แต่การผ่าตัดใส่สกรูไม่น่ากังวลนัก โดยคุณหมอธีรชัย อธิบายว่าวิธีนี้จะมีแผลขนาดเล็กประมาณ 2.5 เซนติเมตรเท่านั้น เพื่อให้สามารถสอดกล้องลงไปตรงบริเวณที่ต้องการผ่าตัดยึดสกรู โดยแพทย์จะทำการผ่าตัดบริเวณด้านข้างของกระดูกสันหลัง (บริเวณด้านขวาและซ้ายของแนวกระดูกสันหลัง) แทนการผ่าตัดยาวตรงกลาง การผ่าตัดด้วยวิธีนี้จะทำให้กล้ามเนื้อได้รับความบอบช้ำน้อย การสูญเสียเลือดในระหว่างผ่าตัดน้อย และผู้ป่วยส่วนใหญ่ไม่จำเป็นต้องให้เลือดระหว่างผ่าตัด อาการเจ็บปวดหลังการผ่าตัดจึงมีน้อยและใช้เวลาพักฟื้นน้อยกว่าการผ่าตัดแบบอื่น
ข้อดีของผ่าตัดใส่สกรูยึดกระดูกสันหลังแบบเปิดแผลเล็ก
- แผลผ่าตัดมีขนาดเล็ก
- ไม่เจ็บปวดมากและไม่ต้องเสียเลือดจากการผ่าตัดมากเหมือนก่อน
- เหมาะกับคนไข้ที่มีอายุมาก
- ฟื้นตัวเร็วขึ้น ผู้ป่วยสามารถลุกเดินได้ในวันรุ่งขึ้นหลังการผ่าตัด ต่างจากการผ่าตัดเปิดที่ต้องพักฟื้นนาน
- แผลเล็กทำให้เชื้อโรคเข้าบาดแผลได้น้อยลงกว่าแผลใหญ่ ทำให้ผู้ป่วยเจ็บน้อยลง
- ไม่ต้องให้เลือด
การดูแลตนเองและการเลือกแนวทางรักษาด้วยวิธีการผ่าตัดแผลเล็กจึงมีความสำคัญกับทุกๆ คน โรงพยาบาลพญาไท 3 คือคำตอบที่มีความพร้อมทั้งในด้านเครื่องมือ ทีมแพทย์เฉพาะทางที่มีประสบการณ์ในการผ่าตัดเปิดแผลเล็กกว่า 20 ปี และมีทีมพยาบาลที่ได้รับการฝึกอบรมโดยตรงในการดูแลผู้ป่วยหลังผ่าตัด เพื่อให้ผู้ป่วยสามารถกลับไปใช้ชีวิตได้อย่างปกติ
