ถึงแม้ว่านิโคตินมีฤทธิ์เสพติดเทียบเท่ากับเฮโรอีน อีกทั้งมีสารพิษกว่า 4 พันชนิดที่สามารถทำลายอวัยวะแทบทุกส่วนของร่างกายได้ แต่ทว่า ด้วยฤทธิ์ของนิโคตินหลังจากสูบเข้าปอด จะดูดซึมเข้าสู่กระแสเลือดและวิ่งขึ้นสมองอย่างรวดเร็วภายใน 6 วินาที ทำให้หลายคนยอมหลวมตัวเป็นทาสนิโคตินมานาน แลกกับความรู้สึกผ่อนคลาย สบาย สดชื่น ทันทีที่ได้สูดเอาควันสีขาวเข้าสู่ปอด
โดย นายแพทย์ ธนารักษ์ สถาพรวรศักดิ์ อายุรแพทย์ โรงพยาบาลพญาไท 2 ยืนยันว่า “ส่วนใหญ่แล้วผู้ที่ติดบุหรี่จะเริ่มสูบตั้งแต่วัยรุ่น ด้วยเหตุผลด้านสังคม” น่าสงสัยว่า..เมื่อติดแล้วทำไมมีคนจำนวนมากยังเลิกบุหรี่ไม่ได้ หรือเคยเลิกได้แต่ทำไมหวนกลับมาสูบอีก นั่นเพราะบุหรี่เลิกยากหรือไม่รู้วิธีเลิกที่ได้ผลกันแน่?
เริ่มต้นจากการ…มองหาแรงจูงใจในการเลิกบุหรี่
นายแพทย์ ธนารักษ์ ได้ให้คำตอบเกี่ยวกับแนวทางในการเลิกบุหรี่ว่า “คนที่คิดเลิกบุหรี่ต้องมีแรงจูงใจที่หนักแน่นเพียงพอ เช่น เพื่อครอบครัว เพื่อสุขภาพ หรือเหตุผลทางเศรษฐกิจ โดยก่อนทำการเลิกบุหรี่ต้องพิจารณาดูก่อนว่า อยากเลิกสูบบุหรี่เพราะอะไร เวลาที่อยากสูบก็จะได้มีแรงใจที่จะเลิก”
แก้ปัญหาให้ตรงจุด…จะช่วยให้มีโอกาสสำเร็จ
- สูบเพราะพฤติกรรม เช่น เครียดก็สูบ กินข้าวเสร็จสูบ ชอบสูบเวลาดื่มสุรา เป็นต้น วิธีแก้ก็ต้องเปลี่ยนพฤติกรรม เช่น หากเครียดก็หาทางระบายด้วยวิธีอื่นที่สามารถทำได้โดยอัตโนมัติเมื่อเกิดความเครียด
- เสพติดทางร่างกาย ซึ่งส่วนใหญ่พอสูบนานๆ จะส่งผลให้สมองสร้างตัวรับนิโคติน และต้องการมากขึ้นตามเวลา เมื่อระดับนิโคตินในเลือดตก..ก็ต้องสูบถี่ขึ้น เพื่อให้ร่างกายได้รับนิโคตินอย่างเพียงพอ ทำให้ในแต่ละวันต้องสูบบุหรี่มากขึ้นตามลำดับ
>> ข้อสังเกต..สำหรับผู้ที่ร่างกายติดบุหรี่<< คือ หลังจากตื่นนอนจะต้องสูบบุหรี่ภายในครึ่งชั่วโมง เพราะขณะนอนหลับตอนกลางคืนระดับนิโคตินในร่างกายจะตก พอตื่นขึ้นมาร่างกายจึงต้องการนิโคตินทันที
“ปรึกษาแพทย์” อีกหนึ่งทางเลือกในการเลิกบุหรี่
เมื่อมาพบแพทย์…แพทย์จะช่วยวิเคราะห์เหตุแห่งพฤติกรรมที่ทำให้สูบบุหรี่ รวมถึงพิจารณาใช้ยาช่วยลดอาการลงแดงจากการถอนนิโคติน โดย นายแพทย์ ธนารักษ์ แนะนำว่า “การเลิกทันทีในภาษาชาวบ้านที่เรียกว่า “หักดิบ” ได้ผลดีกว่าการค่อยๆ ลดจำนวน การลดจำนวนส่วนใหญ่มักไม่สำเร็จ”
หลังจากหยุดสูบบุหรี่จะมีอาการที่เกิดจากภาวะถอนนิโคติน เช่น หงุดหงิด เครียด โกรธง่าย นอนไม่หลับ เป็นต้น ซึ่งจะเป็นแค่ช่วง 7 วันแรกเท่านั้น หลังจากนั้นจะค่อยๆ ดีขึ้น โดยแพทย์จะพิจารณาใช้ยาหรือตัวช่วยทำให้อาการถอนนิโคตินเบาบางลง การเลิกบุหรี่จึงไม่ทรมานอย่างที่คิด และไม่ได้ยากเกินกว่าจะหยุดได้ การรักษาต้องควบคู่กันไปทั้งยาและการให้คำแนะนำปรึกษากันระหว่างแพทย์และผู้ป่วย เมื่อร่างกายสามารถหยุดอาการติดนิโคตินได้แล้ว…จำเป็นต้องเยียวยาพฤติกรรมที่ทำให้อยากสูบบุหรี่ด้วย!!
นานแค่ไหนจึงเรียกได้ว่า “เลิกบุหรี่ได้แล้ว”
นายแพทย์ ธนารักษ์ ให้คำตอบว่า… “ในทางการแพทย์หากไม่สูบบุหรี่เลยเป็นเวลา 1 ปีเป็นต้นไปก็ให้ถือว่า เลิกบุหรี่ได้ แต่ทั้งนี้ไม่ว่าจะหยุดสูบบุหรี่ไปนานแค่ไหนก็ตาม หากเมื่อใดหันไปสูบบุหรี่โดยคิดว่าเพียงแค่ 1-2 มวน นั่นหมายถึง การกลับไปสู่วงจรเดิม ซึ่งจะทำให้กลับไปเสพติดนิโคตินอีกครั้งได้ง่าย เพราะตัวรับนิโคตินในสมองที่ร่างกายได้สร้างไว้ไม่ได้หายไป และพร้อมที่จะทำงานใหม่เสมอเมื่อได้รับการกระตุ้น”
ผลร้ายจากบุหรี่…ไม่ได้เกิดขึ้นแค่กับนักสูบเท่านั้นนะ!!
นอกจากนักสูบจะบั่นทอนสุขภาพของตนเองแล้ว ควันบุหรี่ยังส่งผลกระทบต่อคนรอบตัวทั้งทางตรง คือ กลุ่มผู้สูบบุหรี่มือสอง (Second smoker) ที่ได้รับสารพิษจากควันบุหรี่โดยตรงจากการอยู่ใกล้ชิดกับผู้สูบบุหรี่ ซึ่งกลุ่มนี้มีโอกาสป่วยด้วยโรคมะเร็งและเสียชีวิตเร็วกว่าผู้สูบหรี่อีกด้วย
ส่วนอีกกลุ่มคือผู้ได้รับผลกระทบทางอ้อมที่เรียกว่า บุหรี่มือสาม (Third smoker) เนื่องจากสารพิษจากควันบุหรี่ไม่ได้จางหายไป ยังคงตกค้างตามสิ่งของเครื่องใช้ต่างๆ ทำให้ผู้ที่สัมผัสของเหล่านั้น เช่น ผ้าม่าน โซฟา หนังสือ โต๊ะ เก้าอี้ สิ่งของใดก็ตามที่อยู่ในที่ที่มีการสูบบุหรี่ จะได้รับสารพิษที่ตกค้างจากควันบุหรี่และมีโอกาสป่วยด้วยโรคที่มาจากสารพิษของบุหรี่ด้วยเช่นกัน
การเลิกบุหรี่ สำหรับบางคนอาจทำได้ทันที เพียงเมื่อคิดแล้วหยุดได้…โดยไม่ต้องใช้ตัวช่วย แต่สำหรับหลายๆ คนที่อยากเลิกบุหรี่และยังเชื่อว่าเลิกยาก ลองปรับความคิดเสียใหม่ หาตัวช่วยที่ดี แล้วคุณจะรู้ว่า..การเลิกบุหรี่ไม่ยากอย่างที่คิด!!
สอบถามรายละเอียดการเพิ่มเติมได้
ศูนย์อายุรกรรม ชั้น 1 อาคาร A
โรงพยาบาลพญาไท 2
โทร. 02-617-2444 ต่อ 4104, 4106
Phyathai Call Center 1772
