“ตรวจหาสาเหตุการมีลูกยาก” เตรียมพร้อมก่อนเป็นพ่อแม่มือใหม่

คู่สมรสหลายคู่ต้องเจอกับปัญหา “มีลูกยาก” แม้จะใช้ความพยายามอย่างไรภรรยาก็ยังไม่ท้อง  ใครที่กำลังเผชิญกับปัญหานี้อยู่ เทคโนโลยีช่วยการเจริญพันธุ์ ของศูนย์รักษาผู้มีบุตรยาก โรงพยาบาลพญาไท 3 ช่วยได้!!

รู้จักภาวะมีบุตรยาก

ภาวะมีบุตรยาก หมายถึงการที่คู่สมรสมีเพศสัมพันธ์กันโดยไม่ได้คุมกำเนิดและมีเพศสัมพันธ์อย่างสม่ำเสมอสัปดาห์ละ 3-4 ครั้งและไม่ตั้งครรภ์ในระยะเวลา 1 ปี หรือมีปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้มีลูกยากเช่น ประจำเดือนมาไม่ปกติ เคยผ่าตัดบริเวณอวัยวะสืบพันธุ์ทั้งในสามีหรือภรรยา กรณีนี้สามารถมาปรึกษาแพทย์ได้โดยไม่ต้องรอให้ครบ 1 ปี แต่สำหรับคู่สมรสที่มีอายุมาก ระยะเวลาในการรออาจจะสั้นลง เช่น ถ้าไม่ตั้งครรภ์ภายใน 6 เดือน และอยากมีบุตร ควรรีบมาปรึกษาแพทย์

สาเหตุการมีลูกยากเกิดจากใคร?

โดยปกติแล้วสาเหตุการมีลูกยากนั้น 40% เกิดจากฝ่ายชาย หรือ 40% เกิดจากฝ่ายหญิง หรือ 20% เกิดจากทั้งสองฝ่าย อีก 10% พบว่าไม่ทราบสาเหตุ  ทั้งนี้จากสถิติพบว่า 15% ของคู่สมรสในไทย และ 14% ของคู่สมรสทั่วโลก กำลังเผชิญปัญหานี้อยู่… 

• สาเหตุจาก “ฝ่ายชาย” การมีลูกยากของผู้ชายนั้นเกิดได้จากหลากหลายสาเหตุ ไม่ว่าจะเป็นพันธุกรรม ทำให้สร้างอสุจิได้น้อยกว่าปกติหรือสร้างไม่ได้เลย จำนวนเชื้ออสุจิน้อยเกินไป การเคลื่อนไหวและรูปร่างอสุจิที่ผิดปกติ การใช้ยาบางอย่าง เช่น ยาเคมีบำบัด การฉายรังสี ยาเสพติด การสูบบุหรี่ ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ยารักษาโรคบางชนิด หรือ โรคประจำตัว เช่น เบาหวาน ไทรอยด์ โรคทางต่อมไร้ท่อ และการประสบอุบัติเหตุหรือการผ่าตัดบริเวณอัณฑะซึ่งมีผลต่ออสุจิได้ เป็นต้น
• สาเหตุจาก “ฝ่ายหญิง”การมีลูกยากของผู้หญิงเกิดได้จากหลากหลายสาเหตุ เช่นเดียวกับฝ่ายชาย อาจเกิดจากอายุที่มากขึ้น เช่น 35 – 40 ปี เคยมีประวัติแท้งบุตรหรือท้องนอกมดลูกมาก่อน ทำให้ความสามารถในการมีบุตรลดลง เคยมีอุ้งเชิงกรานอักเสบ มีเนื้องอกกล้ามเนื้อมดลูก มีภาวะเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ เคยผ่าตัดในอุ้งเชิงกราน ประจำเดือนผิดปกติ เช่น ขาดประจำเดือน หรือประจำเดือนมามากหรือน้อยผิดปกติ มีอวัยวะในอุ้งเชิงกรานผิดปกติแต่กำเนิด อ้วนหรือผอมมากเกินไป มีโรคประจำตัวเช่น เบาหวาน ไทรอยด์ เป็นต้น

ขั้นตอนการรักษาเมื่อมาพบแพทย์

ในเบื้องต้นแพทย์จะทำการซักประวัติตรวจร่างกายอย่างละเอียด เช่น ประวัติการมีบุตร ประวัติประจำเดือน การมีเพศสัมพันธ์ โรคประจำตัว การผ่าตัด  การทำหมัน การติดเชื้อที่อวัยวะสืบพันธุ์ และจะทำการตรวจร่างกายภายในว่ามีความผิดปกติเบื้องต้นหรือไม่ จากนั้นจะแนะนำการตรวจน้ำเชื้อ การอัลตร้าซาวนด์หาความผิดปกติของมดลูก และ รังไข่ หรือการฉีดสีในโพรงมดลูกเพื่อหาความผิดปกติในโพรงมดลูกและท่อนำไข่ เป็นต้น หรืออาจจะทำการตรวจทางห้องปฏิบัติการ เพื่อหาสาเหตุเพิ่มเติม ถ้าแก้ไขที่สาเหตุแล้วยังไม่สามารถตั้งครรภ์ได้โดยธรรมชาติ แพทย์จะให้คำปรึกษา เกี่ยวกับการใช้เทคโนโลยีช่วยการเจริญพันธุ์เพื่อให้เกิดการตั้งครรภ์ต่อไป

จบปัญหา “มีลูกยาก” กับเทคโนโลยีช่วยเจริญพันธุ์

• “ผสมเทียม” วิธีรักษาที่ใกล้เคียงธรรมชาติที่สุด

การผสมเทียมหรือ Intrauterine insemination (IUI) เป็นการรักษาภาวะมีบุตรยากที่ใกล้เคียงธรรมชาติมากที่สุด โดยเป็นการคัดเลือกเชื้ออสุจิที่แข็งแรงเพื่อฉีดกลับเข้าสู่โพรงมดลูก ช่วยเพิ่มโอกาสการปฏิสนธิของไข่และอสุจิ และเพิ่มโอกาสการตั้งครรภ์ให้สูงขึ้น เหมาะสำหรับคนที่ผิดปกติไม่มาก หรือฝ่ายชายมีปัญหาเพียงเล็กน้อย

• “อิ๊กซี่” เทคนิคยอดฮิต เพิ่มโอกาสตั้งครรภ์กว่า 50%

Intracytoplasmic Sperm Injection (ICSI) หรืออิ๊กซี่ เป็นวิธีที่ได้รับความนิยมสูงมาก เพราะช่วยให้อัตราการตั้งครรภ์สูงกว่า ร้อยละ 50 โดยอาศัยเทคโนโลยีในการปฏิสนธิภายนอกร่างกาย ด้วยการฉีดเชื้ออสุจิหนึ่งตัวเข้าไปในไข่โดยตรง และไข่ที่เกิดการปฏิสนธิจะถูกเลี้ยงนอกร่างกายจนถึงช่วงเวลาที่เหมาะสมประมาณ 3-5 วัน จากนั้นย้ายตัวอ่อนเข้าสู่โพรงมดลูกเพื่อตั้งครรภ์ต่อไป

• หาความผิดปกติก่อนฝากตัวอ่อน… กับเทคนิค Embryo Biopsy

วิธีนี้เป็นการสุ่มเซลล์บางส่วนของตัวอ่อนออกมา เพื่อนำไปตรวจวิเคราะห์หาความผิดปกติทางพันธุกรรม นิยมทำในตัวอ่อนระยะ 3-5 วัน โดยจะนำเซลล์ที่ได้ไปวิเคราะห์หาโรคทางพันธุกรรม หรือการคัดกรองตัวอ่อน ก่อนย้ายฝังตัวอ่อนเข้าสู่มดลูกต่อไป

• เทคนิค PGS และ PGD… ช่วยหาโรคทางพันธุกรรม

เทคนิคที่เพิ่มอัตราการประสบความสำเร็จของการตั้งครรภ์ให้สูงขึ้น ก่อนฝังตัวอ่อนเข้าสู่โพรงมดลูก ด้วยเทคนิค PGD (Preimplantation Genetic Diagnosis) การตรวจวินิจฉัยความผิดปกติในระดับยีน เพื่อตรวจโรคที่ถ่ายทอดทางพันธุกรรม เช่น โรคธาลัสซีเมีย เป็นต้น เทคนิค PGS (Preimplantation Genetic Screening) การตรวจเซลล์ตัวอ่อนว่าจำนวนโครโมโซมผิดปกติหรือไม่ เช่น ภาวะดาวน์ซินโดรมซึ่งมีจำนวนโครโมโซมคู่ที่ 21 เกินมา

เมื่อใดก็ตามที่คู่สามีภรรยาไม่สามารถมีบุตรได้เองตามธรรมชาติ  การพบแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านการรักษาภาวะผู้มีบุตรยากจะเป็นการช่วยตรวจหาสาเหตุในการมีลูกยากทั้งจากฝ่ายชายและฝ่ายหญิง โดยแพทย์จะให้คำแนะนำ และหากพบความผิดปกติก็จะทำการรักษาและแก้ไขตามสาเหตุต่อไป

พญ.กุลธิดา ทรัพย์สมุทรชัย
สูตินรีแพทย์ เชี่ยวชาญด้านภาวะผู้มีบุตรยาก

และเวชศาสตร์การเจริญพันธุ์
โรงพยาบาลพญาไท3