การตรวจสุขภาพก่อนตั้งครรภ์ถือเป็นเรื่องสำคัญ เพราะสุขภาพของพ่อแม่ส่งผลไปถึงเด็กในท้องด้วย เราสามารถป้องกันโรคทางพันธุกรรมจากพ่อแม่ด้วยการ “ตรวจสุขภาพก่อนมีลูก”
พ่อแม่แข็งแรงลูกย่อมสุขภาพดีตามไปด้วย
ปฏิเสธไม่ได้เลยว่าการตรวจสุขภาพเป็นเรื่องสำคัญ เพราะสุขภาพของพ่อแม่สามารถส่งถึงลูกน้อยได้โดยตรง หากคุณพ่อคุณแม่แข็งแรง มีสุขภาพดี ลูกน้อยก็มักจะแข็งแรงดี แต่ก็มีคุณพ่อคุณแม่หลายคู่ที่ฝ่ายหญิงตั้งครรภ์โดยที่ไม่รู้ว่าตนเองหรือสามีมีโรคแฝงหรือเป็นพาหะโรคทางพันธุกรรม ทำให้ไม่ได้ป้องกันความเสี่ยงนี้ เด็กที่เกิดมาจึงมีร่างกายไม่สมบูรณ์ พิการ หรือมีโรคทางพันธุกรรมบางอย่าง ซึ่งการวางแผนการตั้งครรภ์และการตรวจสุขภาพก่อนตั้งครรภ์จะช่วยลดความเสี่ยงเหล่านี้ได้
ตรวจสุขภาพก่อนตั้งครรภ์สำคัญอย่างไร? ทำไมต้องตรวจ
การตรวจสุขภาพก่อนตั้งครรภ์เป็นการตรวจเพื่อหาโรคทางพันธุกรรมที่อาจส่งไปยังลูก หรืออาจเป็นโรคที่มีความเสี่ยงต่อการตั้งครรภ์ เช่น ธาลัสซีเมีย โรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูง รวมถึงตรวจเพื่อดูความพร้อมในการตั้งครรภ์ของพ่อแม่ เช่น ภาวะมีบุตรยาก ตรวจความแข็งแรงของอสุจิ ประจำเดือนมาปกติหรือไม่ กรณีตั้งครรภ์เมื่อคุณแม่อายุเกิน 35 ปี จะมีความเสี่ยงกับทารกที่มีโอกาสเป็นดาวน์ซินโดรมหรือไม่ นอกจากนี้ยังเป็นการตรวจเพื่อดูความเสี่ยงของโรคหรือภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นระหว่างตั้งครรภ์ได้
ตรวจสุขภาพก่อนตั้งครรภ์ ต้องตรวจอะไรบ้าง?
1. ในเบื้องต้นแพทย์จะทำการซักประวัติทั้งว่าที่คุณพ่อและคุณแม่ ดังนี้
- ประวัติการคุมกำเนิด เคยคุมกำเนิดแบบไหน ยังคุมอยู่หรือไม่ ประจำเดือนมาปกติหรือไม่
- ประวัติการเจ็บป่วย การผ่าตัด หรือการรักษาทางการแพทย์อื่นๆ
- ประวัติการตั้งครรภ์ก่อนหน้านี้ เช่น เคยตั้งครรภ์มาก่อนไหม มีประวัติการแท้งหรือไม่
- ประวัติครอบครัว เพื่อให้ทราบไปถึงโรคทางพันธุกรรมที่อาจเกิดขึ้น เช่น เบาหวาน ความดันโลหิตสูง ธาลัสซีเมีย
- ประวัติการฉีดวัคซีน เช่น วัคซีนหัดเยอรมัน ไวรัสตับอักเสบ อีสุกอีใส
- ประวัติการใช้ยา การใช้ยารักษาโรคประจำตัว รวมไปถึงการแพ้ยา
- ประวัติส่วนตัว เช่น การทำฟัน ดื่มเหล้าหรือสูบบุหรี่หรือไม่ การออกกำลังกาย การนอน สภาพแวดล้อมในบ้าน การเลี้ยงสัตว์
2. ตรวจร่างกายทั่วไป เพื่อดูความสมบูรณ์ของร่างกาย เช่น วัดส่วนสูง ชั่งน้ำหนัก วัดความดันโลหิต ตรวจระบบหายใจ ตรวจระบบหัวใจ ตรวจเต้านม ตรวจหน้าท้อง เอกซ์เรย์ ตรวจมะเร็งปากมดลูก หากตรวจว่าพบความผิดปกติอย่างใดอย่างหนึ่ง ก็จำเป็นต้องได้รับการดูแลจากแพทย์อย่างใกล้ชิด ทั้งแพทย์เฉพาะทางและสูตินรีแพทย์ ซึ่งจะต้องพิจารณาร่วมกันว่าสมควรให้มีการตั้งครรภ์ได้หรือไม่
- ตรวจเลือด ตรวจปัสสาวะ และเอกซเรย์ปอด ในขั้นตอนนี้โดยรวมแล้วจะเป็นการตรวจเพื่อดูความเข้มข้นของเลือด โรคเลือด โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ รวมถึงโรคติดต่อทางพันธุกรรม และหาภูมิคุ้มกันโรคบางอย่าง เช่น ความเข้มข้นของเม็ดเลือด ตรวจหาภูมิหัดเยอรมัน ระดับน้ำตาลในเลือด โรคทางพันธุกรรมแฝง รวมไปถึงการตรวจเชื้อ HIV (เอดส์) หากพบว่าทั้งพ่อและแม่ต่างก็มีโรคทางพันธุกรรมแฝงอยู่ในตัว จะมีโอกาสถ่ายทอดไปยังลูกได้ 1 ใน 4 คน เลยทีเดียว
- การตรวจภายในสำหรับคุณแม่ เพื่อตรวจว่ามดลูกและรังไข่ปกติดีหรือไม่ ตรวจอุ้งเชิงกรานและช่องคลอด เพราะมีผลโดยตรงต่อการตั้งครรภ์และการคลอด เช่น อาจมีการอักเสบ มีเนื้องอกของมดลูกหรือรังไข่ มีพังผืดหรือมีถุงน้ำในรังไข่ เป็นต้น แถมการตรวจภายในยังถือว่าเป็นโอกาสดีที่จะได้ตรวจมะเร็งปากมดลูกไปด้วย
- ตรวจพิเศษก่อนตั้งครรภ์ กรณีนี้จะตรวจเพิ่มเติมก็ต่อเมื่อแพทย์ตรวจร่างกายตามปกติแล้วพบความผิดปกติ ก็อาจต้องตรวจพิเศษเพิ่มเติมด้วย เช่น ตรวจอัลตราซาวนด์ในช่องท้อง หรือส่องกล้องตรวจในอุ้งเชิงกราน เป็นต้น
นอกจากการตรวจสุขภาพแล้ว ก็ควรออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ กินอาหารที่มีประโยชน์ งดดื่มแอลกอฮอล์ งดสูบบุหรี่ เพื่อเตรียมพร้อมให้เจ้าตัวน้อยมีสุขภาพที่แข็งแรงสมบูรณ์
