พัฒนาการในเด็ก คือ เรื่องของความเปลี่ยนแปลงความสามารถในการทำหน้าที่ในเรื่องวุฒิภาวะของอวัยวะและระบบต่างๆ รวมถึงตัวบุคคลที่สามารถทำสิ่งที่ยาก ซับซ้อนได้อย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งพ่อแม่ควรหมั่นสังเกตสัญญาณเตือน…ว่าลูกมีพัฒนาการที่ล่าช้ากว่าเพื่อนๆ วัยเดียวกันหรือไม่ เพราะหากปล่อยไว้นานๆ ไม่รีบรักษาจะส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตในอนาคตของเด็กได้

พัฒนาการของมนุษย์..แบ่งออกเป็น 5 ด้าน

พัฒนาการด้านร่างกาย คือ ความสามารถของร่างกายในการทรงตัว เคลื่อนไหว เคลื่อนที่โดยการใช้กล้ามเนื้อมัดใหญ่ ประสาทสัมผัสต่างๆ รวมถึงการใช้ตาและมือประสานกันในการทำกิจกรรมต่างๆ
พัฒนาการด้านสติปัญญา คือความสามารถในการเรียนรู้ เข้าใจความสัมพันธ์ของสิ่งต่างๆ เหตุผล ความคิดวิเคราะห์และสังเคราะห์ รวมถึงความสามารถในการแก้ไขปัญหา
พัฒนาการด้านจิตใจและอารมณ์ คือความสามารถในด้านความรู้สึกและการแสดงออกทางอารมณ์ แยกแยะและควบคุมอารมณ์ได้อย่างเหมาะสมเมื่อเผชิญกับสถานการณ์ต่างๆ
พัฒนาการด้านสังคม คือความสามารถในการสร้างสัมพันธภาพกับผู้อื่น มีทักษะการปรับตัวในสังคม มีความรับผิดชอบ ร่วมมือกับผู้อื่น และมีความเป็นของตัวเอง การช่วยเหลือตัวเองในชีวิตประจำวัน การปฏิบัติตัวให้เหมาะสมกับกาลเทศะ มีมารยาท และระเบียบวินัย
พัฒนาการด้านจิตวิญญาณ คือการเปลี่ยนแปลงความสามารถในการรู้จักคุณค่าของชีวิตของตนเอง มีกำลังใจในการควบคุมตนเองให้เลือกดำรงชีวิตในทางที่ชอบที่ควรและสร้างสรรค์ นำมาสู่การรู้จักคุณค่าชีวิตของคนอื่นๆ ความรู้สึกผิดชอบชั่วดี และพัฒนาการด้านคุณธรรม ซึ่งนำไปสู่เป้าหมายสูงสุดของชีวิตที่ดีงาม

*เด็กที่มีความบกพร่องทางพัฒนาการ คือเด็กที่มีพัฒนาการล่าช้ากว่าเด็กปกติในวัยเดียวกัน โดยอาจพบเพียงด้านใดด้านหนึ่ง หรือหลายด้านก็ได้

สาเหตุของการบกพร่องทางด้านพัฒนาการ

ความผิดปกติทางพันธุกรรม เช่น กลุ่มอาการดาวน์ กลุ่มอาการโครโมโซมเอกซ์เปราะ กลุ่มอาการพราเดอร์ วิลลี่ กลุ่มอาการแองเจลแมน เป็นต้น
ความผิดปกติทางระบบประสาทส่วนกลาง
การติดเชื้อ เช่น การติดเชื้อหัดเยอรมัน การติดเชื้อเอชไอวี เยื่อหุ้มสมองอักเสบ เป็นต้น
การได้รับสารพิษ เช่น fetal alcohol syndrome พิษจากตะกั่ว เป็นต้น
ความผิดปกติ และภาวะแทรกซ้อนในการคลอด เช่น ภาวะขาดออกซิเจน บิลลิรูบินในเลือดสูง คลอดก่อนกำหนด น้ำหนักแรกเกิดน้อย เป็นต้น
ความผิดปกติเกี่ยวกับเมตาบอลิซึม เช่น ภาวะพร่องไทรอยฮอร์โมน เป็นต้น
ขาดสารอาหาร เช่น ธาตุเหล็ก
การเลี้ยงดูที่ไม่เหมาะสม ขาดการกระตุ้นพัฒนาการ
ไม่ทราบสาเหตุ

ลูกพัฒนาการล่าช้า…พ่อแม่สังเกตได้

ด้านภาษา
- เมื่ออายุ 15 เดือน…เด็กไม่พูดคำที่มีความหมาย
- เมื่ออายุ 2 ปี…พูดคำศัพท์ได้น้อยกว่า 50 คำ ไม่พูดคำที่มีความหมายติดกันสองคำ และไม่สามารถทำตามคำสั่งง่ายๆได้
- เมื่ออายุ 3 ปี…ยังไม่พูดเป็นประโยค
- เมื่ออายุ 4 ปี…ไม่เล่าเรื่อง หรือไม่สามารถพูดให้ผู้อื่นเข้าใจได้เกินร้อยละ 25
ด้านกล้ามเนื้อ
- เมื่ออายุ 6 เดือน…ไม่สามารถเปลี่ยนมือถือของได้
- เมื่ออายุ 9 เดือน…ไม่สามารถนั่งได้มั่นคง พลิกคว่ำไม่ได้
- เมื่ออายุ 1 ปี…ไม่สามารถยืนหรือลงน้ำหนักที่ขา 2 ข้างได้
- เมื่ออายุ 1 ปี 6 เดือน…ไม่สามารถเดินเองได้
- เมื่ออายุ 2 ปี…ไม่สามารถทรงตัวในท่ายืนได้ดี
ด้านสังคมและอารมณ์
- เมื่ออายุ 2 เดือน…ยังไม่จ้องหน้า
- เมื่ออายุ 4 เดือน…ยังไม่ยิ้ม
- เมื่ออายุ 6 เดือน…ไม่ยิ้มไม่หัวเราะ ไม่แสดงปฏิกิริยาโต้ตอบ
- เมื่ออายุ 1 ปี…ไม่มองตามเมื่อผู้ดูแลชี้ชวน
- เมื่ออายุ 15 เดือน…ไม่ชี้ชวนแสดงความสนใจ
- เมื่ออายุ 1 ปีครึ่ง…ไม่ชี้เพื่อสื่อสารให้ผู้อื่นสนใจ
- เมื่ออายุ 2 ปี…ไม่สบตา ไม่เลียนแบบคำพูดหรือท่าทางของผู้เลี้ยงดู
- เมื่ออายุ 3 ปี…ไม่เล่นสมมติ ไม่สนใจเล่นกับผู้อื่น ไม่เข้าใจหรือตอบสนองต่อการแสดงอารมณ์ของผู้อื่นอย่างเหมาะสม

หากคุณพ่อคุณแม่สังเกตว่าลูกมีพัฒนาการล่าช้า ควรพาลูกมาพบแพทย์ เพื่อทำการตรวจคัดกรองและประเมินพัฒนาการด้วยเครื่องมือที่เป็นมาตรฐาน หาสาเหตุ รวมถึงอาจส่งตรวจเพิ่มเติม เช่น การส่งตรวจทางพันธุกรรม การตรวจระดับไทรอยด์ฮอร์โมน การถ่ายภาพสมอง ตรวจการมองเห็นหรือการได้ยิน เป็นต้น เพื่อจะได้รักษาให้ตรงกับสาเหตุ ร่วมกับการกระตุ้นพัฒนาการโดยผู้เชี่ยวชาญเฉพาะด้าน

ศูนย์สุขภาพเด็กและวัยรุ่น
โรงพยาบาลพญาไท 2 อาคาร B ชั้น 2

เวลาทำการ
เปิดบริการทุกวัน เวลา 06.30 – 20.00 น. ( บริการที่ อาคาร B ชั้น 2 )
และ เวลา 20.00 – 22.00 น. ( บริการที่ อาคาร A ชั้น 1 )

เบอร์โทรศัพท์
02-617-2444 ต่อ 3219 , 3220

ลูกมีพัฒนาการช้าหรือไม่? พ่อแม่สังเกตได้จากสัญญาณเหล่านี้