วัยรุ่นตอนปลายคือช่วงอายุ 17-19 ปี บรรลุนิติภาวะแล้ว ความคิด สติปัญญาได้พัฒนาอย่างเต็มที่ โดยความคิดจะมีความยืดหยุ่นขึ้น มีเอกลักษณ์ตัวตนชัดเจนมากขึ้น และเริ่มแสวงหาอาชีพที่ต้องการ หรืออยากเป็น อยากทำในอนาคต และเป็นผู้ใหญ่มากขึ้น ไม่มองที่ตนเองเป็นหลัก สนใจว่าคนรอบข้างคิดอย่างไรกับตนเอง คาดหวัง หรือมองตนเองอย่างไร และสามารถปรับตัวกับความคิดความต้องการ กฎระเบียบของภายนอกอย่างลงตัวมากขึ้น จากในตอนแรกอาจทำตามความคิด ความเชื่อของตนเอง ก็จะพัฒนาความคิด ปรับให้เข้ากับผู้อื่นได้ดีขึ้นอีกด้วย
อารมณ์ของวัยรุ่นตอนปลายเป็นอย่างไรบ้างนะ
อารมณ์มีความมั่นคง ไม่วู่วาม สงบขึ้น โดยการเข้าสังคมก็จะมีปฏิสัมพันธ์กับครอบครัวมากขึ้น โดยยังคงมีความสัมพันธ์ที่ดีกับเพื่อนอยู่ ช่วยเหลือครอบครัว เพื่อนมากขึ้น การจัดการกับตนเองได้ดียิ่งขึ้น
การคิดและการตัดสินใจของวัยรุ่นตอนปลายเป็นอย่างไรบ้าง
ความคิดจะมองได้หลายหลากมากยิ่งขึ้น และปรับใช้ได้เหมาะสมมากขึ้น โดยการตัดสินใจคำนึงถึงเหตุและผลมากขึ้นด้วย โดยในเด็กวัยนี้จะไม่มีปัญหากับการเปลี่ยนแปลงทางด้านร่างกายอีกต่อไปแล้ว
การสร้างบุคลิกภาพของวัยรุ่นตอนปลาย
บุคลิกภาพจะมีความชัดเจนมากขึ้น โดยบุคลิกภาพได้สร้างมาตั้งแต่วัยเด็กเล็กแล้ว เช่นทราบว่าเป็นเพศอะไร การเลียนแบบพ่อแม่ พอเริ่มวัยรุ่นจะเริ่มเลียนแบบเพื่อนหรือบุคคลที่ชื่นชอบ และค้นหาว่าตนเองจะมีบทบาทอย่างไรให้ชัดเจนขึ้น เพื่อที่จะโตเป็นผู้ใหญ่ และบุคลิกภาพจะชัดเจนขึ้นเรื่อยๆ จนกลายเป็นบุคลิกของตนเอง เช่น บุคลิกเข้าหาผู้คน รักสงบ การชอบทำงานแบบส่วนตัว เป็นต้น โดยเริ่มรู้ว่าตนเองมีจุดแข็งและจุดอ่อนอย่างไร อ่อนไหวกับเรื่องใด ชอบและไม่ชอบอะไร และสามารถบอกผู้อื่นได้ว่าตนเองเป็นคนแบบใด
อาการหรือพฤติกรรมใดที่พ่อแม่ควรปรึกษาแพทย์
สำหรับช่วงวัยที่มีการปรับตัว ทั้งด้านร่างกาย จิตใจ อารมณ์ ความคิด ที่ต้องปรับตนเองตามแต่ละช่วงวัย โดยถ้าในแต่ละช่วงวัยมีปัญหา เช่น อารมณ์ การปรับตัว วิธีการคิด ไม่สามารถทำให้มีพัฒนาการที่ดีได้ เช่น ไม่สามารถเรียนหนังสือได้ เข้ากับเพื่อนไม่ได้ เข้ากับคนในครอบครัวไม่ได้ ควรพาเด็กมาพบแพทย์เพื่อวางแผนการรักษา และให้คำแนะนำต่อไป
พญ. ชนม์นิภา แก้วพูลศรี
แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านจิตเวชศาสตร์สาขาจิตเวชเด็กและวัยรุ่น
ศูนย์สุขภาพเด็กและวัยรุ่น โรงพยาบาลพญาไท 2
