แม้ว่าเปอร์เซ็นต์ของผู้ป่วยมะเร็งส่วนมากจะมีลักษณะการเกิดโรคเฉพาะตัว หรือที่เรียกว่า Sporadic Case แต่ความจริงแล้วโรคมะเร็งนั้นสามารถเกิดจากความผิดปกติของยีนในร่างกาย และถ่ายทอดผ่านทางพันธุกรรมในครอบครัวได้ ถึงแม้ผู้ป่วยกลุ่มนี้จะเป็นส่วนน้อย แต่หากอยู่ในครอบครัวที่มีความเสี่ยง แพทย์แนะนำให้ตรวจสุขภาพเป็นประจำ หมั่นสำรวจตัวเอง หรือตรวจหาความเสี่ยงการเกิดโรคมะเร็งด้วยวิธี Preventive Genetic Testing เพื่อป้องกัน..ก่อนโรคร้ายจะลุกลามจนยากต่อการรักษา
โรคมะเร็งที่เกิดขึ้นในปัจจุบัน สามารถแบ่งกลุ่มคนไข้ได้ เป็น 2 กลุ่ม ดังนี้
- กลุ่มที่ 1 คือ กลุ่มคนไข้ที่พบมากที่สุดในปัจจุบัน คือโรคมะเร็งที่อยู่ๆ ก็เกิดขึ้นมาในลักษณะโรคเฉพาะตัว(Sporadic Case) เช่น มะเร็งลำไส้ มะเร็งปอด มะเร็งตับ เป็นต้น
- กลุ่มที่ 2 คือ กลุ่มคนไข้ที่เกิดโรคมะเร็งทางพันธุกรรม ซึ่งเกิดจากการเปลี่ยนแปลงของเซลล์และยีนบางตัวในร่างกายที่เกี่ยวข้องกับการเกิดโรคมะเร็ง
โรคมะเร็งที่เกิดจากความผิดปกติของยีนในร่างกาย
ยีนในร่างกายที่ทำให้เกิดโรคมะเร็ง แบ่งออกเป็น 2 กลุ่ม คือ
- กลุ่มที่ 1 คือยีนที่มีการเปลี่ยนแปลงตัวเอง มีคุณลักษณะที่ผิดปกติไป และอาจพัฒนากลายเป็นเซลล์มะเร็งในที่สุด
- กลุ่มที่ 2 คือยีนในร่างกายที่มีหน้าที่ป้องกันการเกิดเซลล์มะเร็ง…มีการเปลี่ยนแปลง ทำให้ไม่สามารถป้องกันการเกิดโรคมะเร็งได้
“ยีนทั้ง 2 กลุ่มนี้ทำหน้าที่แตกต่างกัน แต่ไม่ว่าจะมีการกระตุ้นของยีนที่ทำให้เกิดโรคมะเร็งมากขึ้น หรือว่าจะมีการยับยั้งของยีนที่ป้องกันการเกิดโรคมะเร็ง ก็สามารถที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงและกลายเป็นเซลล์มะเร็งขึ้นมาได้”
โรคมะเร็งทางพันธุกรรมที่พบได้บ่อย หรือ Family of Cancer Syndrome ได้แก่
- โรคมะเร็งในสตรี เช่น มะเร็งเต้านม มะเร็งรังไข่ เป็นต้น ในผู้ป่วยบางรายอาจเป็นทั้งมะเร็งเต้านมและมะเร็งรังไข่
- โรคมะเร็งลำไส้ใหญ่ ซึ่งปัจจุบันพบว่าโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่เกิดขึ้นจากการถ่ายทอดทางพันธุกรรมมากขึ้น
- โรคมะเร็งในเด็ก โดยปกติผู้ป่วยจะมีความเสี่ยงในการเกิดโรคสูงขึ้นเมื่ออายุมากขึ้น แต่สำหรับมะเร็งในเด็กนั้นจะมีส่วนเกี่ยวข้องกับการถ่ายทอดทางพันธุกรรมค่อนข้างมาก
ตรวจสุขภาพเป็นประจำ ลดความเสี่ยงโรคมะเร็งทางพันธุกรรม
ปัจจุบันยังไม่มีวิธีการป้องกันโรคมะเร็งที่ได้ผลแน่ชัด ทำได้เพียงการเฝ้าระวัง สำรวจอาการผิดปกติของตัวเอง หรือเข้ารับการตรวจสุขภาพหรือการตรวจหามะเร็งในระยะแรกเริ่มเป็นประจำ นอกจากนี้ในอนาคตอันใกล้ยังสามารถตรวจหาความเสี่ยงมะเร็งด้วยวิธี Preventive Genetic testing หรือการตรวจหาความเสี่ยงการเกิดโรคมะเร็ง โดยการรวบรวมยีนที่ผิดปกติของมะเร็งที่พบได้บ่อย (Common Cancers) เพื่อนำมาทดสอบกับผู้ที่ต้องการตรวจหาโรค
นพ. วิชิต อาภรณ์วิรัตน์
แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านด้านมะเร็งวิทยา
ศูนย์มะเร็ง โรงพยาบาลพญาไท 2
