ต้อหิน โรคที่เกิดจากการเสื่อมของขั้วประสาทตา ส่งผลให้ผู้ป่วยมีปัญหาเกี่ยวกับการมองเห็น…และเป็นสาเหตุสำคัญของภาวะตาบอด ปัจจัยหลักที่ทำให้เกิดต้อหินมักเกิดจากความดันในลูกตาสูง เนื่องจากการไหลเวียนของน้ำหล่อเลี้ยงลูกตาผิดปกติ ซึ่งการทำ LPI (Laser Peripheral Iridotomy) คือการยิงแสงเลเซอร์ผ่านขอบม่านตา เพื่อทำให้เกิดรู ช่วยให้น้ำในลูกตาสามารถระบายออกได้ดีขึ้น
การทำ LPI ใช้เพื่อรักษาคนไข้กรณีใด
- เพื่อป้องกันการเกิดต้อหินเฉียบพลัน ซึ่งอาจจะเกิดในกลุ่มผู้ป่วยที่มีมุมตาแคบหรือช่องตาแคบโดยกำเนิด (เกิดโดยธรรมชาติ) ซึ่งมักสัมพันธ์กับกลุ่มคนไข้สายตายาว
- เพื่อรักษาคนไข้ที่มีภาวะต้อหินจากมุมตาแคบ ในกลุ่มที่ไม่สามารถระบายน้ำออกจากลูกตาได้ตามปกติ
หากปล่อยไว้ไม่รักษา…เสี่ยงภาวะแทรกซ้อนอะไรบ้าง
- กลุ่มมุมตาแคบที่มีความเสี่ยงต้อหินเฉียบพลัน มีโอกาสที่จะเกิดภาวะต้อหินเฉียบพลัน <10% และหากไม่รักษษด้วยการทำ LPI เมื่อเป็นต้อหินเฉียบพลัน จะเพิ่มโอกาสสูญเสียการมองเห็นแบบเฉียบพลัน ≥ 80 %
- กลุ่มที่มีภาวะต้อหินจากมุมตาแคบ หากไม่รักษา จะค่อยๆ สูญเสียการมองเห็น 100 %
ขั้นตอนการทำ LPI
1. หยอดยาหดรูม่านตา (2% Pilocarpine eye drop) ประมาณ 30 -60 นาที เพื่อเตรียมม่านตาก่อนทำเลเซอร์ (ขณะหยอดยาอาจมีอาการปวดศีรษะ/คลื่นไส้ อาเจียน จากผลข้างเคียงของยา กรณีมีอาการปวดศีรษะ และคลื่นไส้อาเจียนมาก กรุณาแจ้งพยาบาล)
-
- หยอดยาชา
- นั่งหน้าเครื่องเลเซอร์ วางคางลงบนตำแหน่งที่พักคาง แพทย์วางเลนส์บนกระจกตา (ผู้ป่วยเบิ่งตาให้กว้างและค้างไว้)
- แพทย์ยิงแสงเลเซอร์ผ่านไปบนเลนส์ ใช้เวลาประมาณ 1 นาที (อาจมีอาการเจ็บเล็กน้อยในบางราย)
2. หลังทำ แพทย์/เจ้าหน้าที่พยาบาล หยอดยาฆ่าเชื้อ และยาลดการอักเสบ ให้ (จ่ายยาเพิ่มให้ผู้ป่วยไปหยอดต่อเนื่องที่บ้าน 7 วัน)
ข้อควรปฏิบัติสำหรับผู้ป่วย
ก่อนทำ
- งดยากลุ่มที่ทำให้เลือดออกง่าย เช่น ยาละลายลิ่มเลือด ยาแก้ปวดกลุ่ม NSAID ยาหรืออาหารเสริมที่มี Omega 3 วิตามินอี ยาสมุนไพร (โสม, เห็ดหลินจือ) ก่อนทำเลเซอร์ 7 วัน เนื่องจากยากลุ่มดังกล่าวจะทำให้เกิดความเสี่ยงเลือดออกในตาขณะทำเลเซอร์
- งดการขับรถมา เนื่องจากหลังทำตาจะมัว ควรมีเพื่อนมาด้วย เพื่อความปลอดภัยในการเดินทางกลับ
หลังทำ
- หลีกเลี่ยงการขับรถและการใช้สายตา (ตาพร่ามัวหลังทำประมาณ 2 วัน)
- หยอดยาแก้อักเสบตามแผนการรักษาต่อเนื่อง 7 วัน
- งดหรือหลีกเลี่ยงการออกกำลังกายหรือยกของหนัก 7 วัน
- ใช้ชีวิตประกอบกิจวัตรประจำวันได้ตามปกติ โดนน้ำได้ ทานอาหารได้ตามปกติ
- กรณีที่ทานยาละลายลิ่มเลือด (ต้องหยุดก่อนทำเลเซอร์) สามารถรับประทานได้ในวันถัดไปหลังทำ
อาการข้างเคียงที่อาจพบ
- อาจพบเงาดำลอยไปมาในตา (กรณีคนไข้มีปัญหาน้ำวุ้นลูกตาขุ่นหรือเสื่อมมาก่อน) เนื่องจากการเลเซอร์ไปกวนวุ้นลูกตา แต่กรณีจะมีโอกาสเกิดขึ้นน้อยมาก
- ปวดตา (มีโอกาสพบได้เล็กน้อย)
