เบาหวานขึ้นตา...ภาวะอันตรายที่อาจรุนแรงถึงขั้นตาบอด

“เบาหวานขึ้นตา” เป็นภาวะที่เกิดจากความผิดปกติของเส้นเลือดที่จอประสาทตา ทำให้เส้นเลือดเปราะแตกง่าย สามารถพบได้ถึง 8% ในกลุ่มประชากรที่ยังไม่เป็นเบาหวาน และมีรายงานพบว่า ผู้ป่วยเบาหวานนาน 10 ปี โอกาสเสี่ยงที่จะเกิดเบาหวานขึ้นตา เพิ่มสูงขึ้นถึง 10% ซึ่งมีโอกาสเกิดการสูญเสียการมองเห็นได้สูง

ปัจจัยที่ทำให้เกิด “เบาหวานขึ้นตา”

• ค่าน้ำตาลสะสมในเลือดสูง
• ระยะเวลาที่เป็นโรคเบาหวาน (ยิ่งนานยิ่งเสี่ยง)

ผู้ป่วยเบาหวานที่มีค่าน้ำตาลสะสมในเลือดปกติมาตลอด ก็สามารถตรวจพบเบาหวานขึ้นตาได้ สาเหตุมาจากภาวะเบาหวานที่เป็นมานาน ทำให้เส้นเลือดในร่างกายซึ่งรวมทั้งเส้นเลือดในตาผิดปกติ เปราะแตกง่าย

ภาวะเบาหวานขึ้นตา แบ่งเป็น 2 ระยะ คือ…

• ภาวะเบาหวานขึ้นจอประสาทตา แบ่งออกได้เป็น 5 ระยะ คือ
  • มีจุดเลือดออกที่จอประสาทตา ผู้ป่วยจะไม่มีอาการแสดง ตรวจพบโดยเครื่องมือเฉพาะทางจักษุ  อาจยังไม่ต้องรักษา แต่ให้ติดตามอาการกับแพทย์ทุก 4 เดือน
  • มีโปรตีนรั่วออกมาที่จอประสาทตาร่วมกับมีจุดเลือดออก ผู้ป่วยไม่มีอาการแสดง ตรวจพบโดยเครื่องมือเฉพาะทางจักษุ  อาจยังไม่ต้องรักษา แต่ให้ติดตามอาการกับแพทย์ทุก 3-4 เดือน
  • มีเส้นเลือดงอกผิดปกติที่จอประสาทตา ผู้ป่วยจะไม่มีอาการแสดง ตรวจพบโดยเครื่องมือเฉพาะทางจักษุ   แต่ต้องเริ่มการรักษา โดยการยิงเลเซอร์ที่จอประสาทตาเพื่อป้องกันเส้นเลือดที่จอประสาทตาแตก ( ยิงเลเซอร์ทั้งหมด 3 ครั้ง แต่ละครั้งห่างกันทุก 6 สัปดาห์ เพื่อป้องกันเส้นเลือดแตกในจอประสาทตา )
  • มีเส้นเลือดแตกออกมาในจอประสาทตา ( ผู้ป่วยจะมีอาการตามัวในทันที หรือ เห็นเงาดำลอยในตา ) ซึ่งการรักษาในเบื้องต้น อาจฉีดยาเข้าวุ้นลูกตา หรือ หากอาการแย่อาจต้องผ่าตัดตามดุลยพินิจของแพทย์
  • มีภาวะจอประสาทตาเป็นพังผืด หรือหลุดลอกออกมา (ระยะนี้ตาจะมัวมาก และจำเป็นต้องได้รับการผ่าตัดเพื่อรักษา ซึ่งกรณีนี้หลังการรักษาผู้ป่วยจะไม่สามารถกลับมามองเห็นได้เหมือนปกติ การรักษาเป็นเพียงการประคับประคองมิให้สูญเสียการมองเห็นอย่างถาวร

หมายเหตุ ในบางกรณี อาจต้องทำการผ่าตัดซ้ำหลายครั้ง เนื่องจากภาวะของโรคที่พบรุนแร

• ภาวะเบาหวานขึ้นจุดรับภาพ  คือภาวะที่จุดรับภาพภายในดวงตาบวมน้ำ หรือบางคนอาจมีเลือดออกเนื่องจากเส้นเลือดเปราะบางแตกง่าย และมีเส้นเลือดงอกผิดปกติจากภาวะเบาหวานที่เป็นมานาน

การรักษา

• ฉีดยาเข้าไปในลูกตา เพื่อลดการบวมน้ำหรือเลือดที่บริเวณจุดรับภาพ (อาจฉีดหลายรอบ เนื่องจากต้องฉีดจนกว่าอาการจะดีขึ้น)
• ร่วมกับการยิงเลเซอร์ เพื่อหยุดการรั่วของเส้นเลือดบริเวณดังกล่าว

หมายเหตุ การรักษาจุดรับภาพบวมจะเป็นการรักษาเพื่อประคับประคองมิให้การมองเห็นแย่ลง

คำแนะนำ…เพื่อป้องกันการสูญเสียการมองเห็น

1. หากตรวจพบว่ามีภาวะเบาหวานหรือสงสัย ควรได้รับการตรวจจอประสาทตา ปีละ 1 ครั้ง และหากเป็นเบาหวานมานานกว่า 5 ปี ควรตรวจ ทุก 6 เดือน  (เป็นประจำ)
2. หากเกิดภาวะเบาหวานขึ้นตา ควรมาพบแพทย์ตามนัดทุกครั้ง แม้ผลน้ำตาลในเลือดจะปกติ เพื่อติดตามจอประสาทตามิให้ภาวะเบาหวานขึ้นตาเข้าสู่ระยะรุนแรง