“หมอนรองกระดูก” คือ อวัยวะสำคัญคอยทำหน้าที่รองรับน้ำหนักและกันกระแทกให้กระดูกสันหลังของเรา ต่อเมื่อคนเราอายุมากขึ้นหมอนรองกระดูกก็เริ่มเสื่อมลง ทำให้พบอาการปวดหลังจากความเสื่อมดังกล่าว เมื่อเป็นหนักเข้าก็จะกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวัน โดยเฉพาะเวลาเดิน นั่ง หรือเปลี่ยนอิริยาบถ ก็จะมีอาการปวดจนร้าวลงขา! ซึ่งเป็นปัญหาที่ควรได้รับการแก้ไขก่อนลุกลาม

หมอนรองกระดูกมีปัญหา เพราะแรงสั่นสะเทือนเกินพอดี!

อาการปวดร้าวลงขา เป็นปัญหาที่พบได้มากในคนไข้โรคหมอนรองกระดูก โดยเฉพาะกลุ่มผู้สูงวัยที่มีสาเหตุจากภาวะความเสื่อมตามธรรมชาติ ทำให้กระดูกสันหลังเสื่อมจนโพรงกระดูกสันหลังตีบแคบ (Spinal stenosis) ซึ่งต่างจากกลุ่มคนวัยหนุ่มสาว ที่มักมาด้วยโรคหมอนรองกระดูกแตก (Herniated disc) แบบเฉียบพลัน ที่เกิดจากกิจกรรมและปัจจัยเสี่ยงต่างๆ เช่น

ผู้ที่ชอบทำกิจกรรมที่มีแรงสั่นสะเทือน (Vibration) บ่อยๆ หรือมีการกระแทกอย่างรุนแรง เช่น เล่นกีฬาฟุตบอล บาสเกตบอล หรือกีฬาอื่นๆ หรืออุบัติเหตุ โดยการกระแทกที่รุนแรงเป็นปัจจัยที่ส่งผลต่อหมอนรองกระดูกอย่างมาก
ผู้ที่มีค่าเฉลี่ยตามน้ำหนัก (BMI) สูงเกินมาตรฐาน หรือคนอ้วน เป็นกลุ่มที่เกิดโรคหมอนรองกระดูกได้ง่ายกว่าคนที่มีน้ำหนักตัวปกติ

ทั้งนี้ผู้ที่มีน้ำหนักตัวน้อย ก็ยังเสี่ยงเป็นโรคหมอนรองกระดูกได้จากสาเหตุอื่นๆ เช่น พันธุกรรม บวกกับความแข็งแรงของหมอนรองกระดูกเดิมร่วมด้วย เหล่านี้ล้วนเป็นข้อบกพร่องที่ยากต่อการหลีกเลี่ยง

เราจะเห็นได้ว่าโรคที่เกี่ยวกับหมอนรองกระดูกนั้น เป็นหนึ่งในอาการเจ็บป่วยที่ใกล้ตัวและเกิดได้ง่ายกว่าที่เราคิด คนไข้โรคนี้ส่วนใหญ่มักกลัวการผ่าตัดเพราะในอดีตนับเป็นการผ่าตัดที่มีความเสี่ยง แต่ในปัจจุบันนวัตกรรมการรักษาโรคหมอนรองกระดูกสันหลังแตกหรือยุบนั้นได้รับการพัฒนาไปอย่างมาก ผลจากการผ่าตัดแผลเล็กจึงทำให้คนไข้หายปวด และมีความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะแทรกซ้อนที่น้อยมาก คนไข้ส่วนใหญ่จึงกลับมาใช้ชีวิตตามปกติได้อย่างรวดเร็ว

ผ่าตัดผ่านกล้อง Endospine (Endoscopic spinal surgery)

จบทุกปัญหาหมอนรองกระดูกแตก/ ช่องกระดูกสันหลังเสื่อม, ตีบ

เมื่อพบว่ามีความผิดปกติของหมอนรองกระดูก จากอาการปวดหลังเรื้อรังหรืออาการปวดร้าวลงขา สิ่งที่คนไข้ควรทำคือเข้ารับคำปรึกษาและวินิจฉัยจากแพทย์โดยตรง ไม่ใช่แค่การรับประทานยาแก้ปวดด้วยตนเอง

เมื่อเข้ารับการตรวจ แพทย์จะทำการสแกน MRI เพื่อตรวจดูขนาดของหมอนรองกระดูกที่เสียหาย และเช็คว่าเป็นหมอนรองกระดูกแตก หรือช่องกระดูกสันหลังเสื่อม, ตีบ หากพบสาเหตุที่แน่ชัดแล้วจึงจะทำการผ่าตัด Endospine ซึ่งถือเป็นการผ่าตัดขนาดเล็กเมื่อเทียบกับการรักษาแบบเก่า

ข้อดีของการผ่าตัดแบบ Endospine

แผลผ่าตัดเล็กขนาด 8 มิลลิเมตร
เสียเลือดน้อย ระยะพักฟื้นลดลง
ใช้ยาชาเฉพาะที่ (ไม่ต้องใส่ท่อช่วยหายใจ) ทำให้ความเสี่ยงและผลข้างเคียงน้อยลง หรือใช้การดมยาสลบถ้าคนไข้ต้องการ (การดมยาสลบ เมื่อผ่าตัดเสร็จแล้วควรพักเพื่อสังเกตอาการที่โรงพยาบาล 1 วัน)
โอกาสสำเร็จจากการผ่าตัดสูงกว่า 95%
ค่าใช้จ่ายน้อยกว่าการผ่าตัดแบบเก่าที่ต้องใส่เหล็ก หรือหมอนรองกระดูกเทียม

ส่วนระยะเวลาการผ่าตัดนั้นจะขึ้นอยู่กับระดับของอาการ ชนิด และตำแหน่งของหมอนรองกระดูกที่มีปัญหา ร่วมกับภาวะกระดูกงอกบริเวณนั้นๆ ในบางราย (ซึ่งมักพบได้ในผู้ป่วยสูงอายุ) โดยหลังผ่าตัดไปแล้วคนไข้จะสามารถเดินได้ทันที ช่วยคืนชีวิตที่เป็นปกติได้อย่างมีคุณภาพ

ทางเลือกสำหรับคนไข้ ชีวิตใหม่ไม่ต้องใส่เหล็กดาม!

เมื่อพูดถึงการผ่าตัดหมอนรองกระดูก คนไข้มักจินตนาการไปไกลว่าต้องเป็นการผ่าตัดใหญ่ เจ็บตัวเยอะ และอาจจะต้องใส่เหล็กดามกระดูกสันหลังไว้ ซึ่งไม่ใช่กับการผ่าตัดหมอนรองกระดูกด้วยเทคโนโลยี Endospine (Endoscopic spinal surgery) เพราะนอกจากจะเป็นเทคนิคสำหรับรักษาโรคหมอนรองกระดูกที่ตรงจุดแล้ว ยังช่วยลดอัตราการใส่เหล็กดามกระดูกลงได้กว่า 85%

เพราะการใส่เหล็กดามกระดูกสันหลังเป็นการเชื่อมข้อกระดูกสันหลัง จะทำให้กระดูกตำแหน่งนั้นไม่สามารถเคลื่อนไหวได้ จากการเคลื่อนไหวที่ถูกจำกัดมากขึ้น ส่งผลให้กระดูกโดยรอบต้องทำงานมากขึ้น โอกาสที่กระดูกข้างเคียงจะเกิดการสึกจึงเร็วขึ้นด้วย นี่เป็นเหตุผลที่ว่าผู้ที่เคยผ่าตัดแบบใส่เหล็กดามกระดูกมักต้องกลับมาผ่าตัดซ้ำใหม่

ทั้งนี้การผ่าตัดโรคหมอนรองกระดูก Endoscopic spinal surgery ต้องอาศัยความเชี่ยวชาญของแพทย์ผู้ทำการผ่าตัด ที่จำเป็นต้องรู้ลึกถึงแก่นของปัญหา และรู้จักเทคนิคการผ่าตัดแบบนี้เป็นอย่างดี เพื่อผลสำเร็จในการรักษาและแก้ไขอาการได้อย่างตรงจุด ช่วยให้คนไข้กลับมาเคลื่อนไหวได้เป็นปกติ และไม่ต้องทนทรมานกับอาการปวดหลังอีกต่อไป

นพ. พรภวิษญ์ ศรีภิรมย์

แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านศัลยศาสตร์ออร์โธปิดิคส์

ศูนย์กล้ามเนื้อ กระดูกและข้อ โรงพยาบาลพญาไท 1

รักษาหมอนรองกระดูก Endospine (Endoscopic spinal surgery) ทางเลือกใหม่ ไม่ต้องใส่เหล็กดาม!