คันตาบ่อย? ตาบวม น้ำตาไหล ขี้ตาเหนียว อาจเป็นอาการ ”ภูมิแพ้ขึ้นตา”

ถ้าคุณพบว่าตัวเองหรือคนรอบข้างกำลังมีอาการเหล่านี้… คันตาบ่อย ตาบวม น้ำตาไหล ขี้ตาเหนียว เป็นๆ หายๆ รบกวนการมองเห็น ซึ่งอาจมองว่าไม่รุนแรง สามารถหายเองได้ แต่ในความเป็นจริงแล้วหากขาดการดูแลที่ถูกต้องและเหมาะสม อาการคัน ขยี้ตา อาจทำให้เกิด ตากุ้งยิง มีแผลที่กระจกตา ติดเชื้อ กระจกตาผิดรูป ผิวหนังรอบดวงตาเปลี่ยนสี และมีริ้วรอยจากการขยี้ตา ซึ่งอาจทำให้เกิดความผิดปกติที่คาดไม่ถึงได้

 

ภูมิแพ้ขึ้นตาหนึ่งในอาการของโรคภูมิแพ้

ภูมิแพ้ขึ้นตา (Allergic Conjunctivitis)  คือ การอักเสบของเยื่อบุตา ที่เกิดจากร่างกายมีการตอบสนองไวต่อสิ่งกระตุ้นภายนอก เช่น ไรฝุ่น เกสรดอกไม้ ใบไม้ ขนสัตว์ ภูมิแพ้ที่ตาเป็นส่วนหนึ่งของปฏิกิริยาภูมิแพ้ทางร่างกาย ซึ่งสามารถพบได้บ่อยถึง 10-20% ของคนทั่วไป ในรายที่เป็นเรื้อรัง หรือไม่ได้รับการรักษา อาจเกิดภาวะแทรกซ้อนรุนแรงทำให้สูญเสียการมองเห็นได้

 

อาการแบบไหนคือภูมิแพ้ขึ้นตา ?

โดยปกติแล้วอาการภูมิแพ้ขึ้นตาจะมีอาการคันตา แสบตา น้ำตาไหล เปลือกตาและเยื่อบุตาบวมแดง มักเป็น 2ข้าง อาจพบร่วมกับอาการของทางเดินหายใจส่วนบนได้บ่อยถึง30%

 

โรคภูมิแพ้ขึ้นตา แบ่งตามลักษณะอาการได้ ดังนี้

1. มีอาการอักเสบเฉพาะที่เยื่อบุตา ไม่กระทบต่อกระจกตา

• Acute allergic conjunctivitis ภูมิแพ้แบบเฉียบพลัน เป็นเร็ว ใน24 ชม. จากการสัมผัสสารก่อภูมิแพ้ เช่น ขนแมว
• Seasonal allergic conjunctivitis ภูมิแพ้ตามฤดูกาล เกิดจากสภาพอากาศ มักเป็นช่วงเวลาเดิมของปี
• Perennial allergic conjunctivitis มีอาการตลอดทั้งปี สารก่อภูมิแพ้เช่น ไรฝุ่น ขนสัตว์ เชื้อรา

2. มีการอักเสบของเยื่อบุตา และกระจกตา อาจมีอาการเจ็บเคืองตาร่วมด้วย

• Vernal keratoconjunctivitis (VKC) เจอมากในเด็กผู้ชาย 5-20 ปี พบสูงสุดช่วง11-13 ปี เป็นตามฤดูกาล
• Atopic keratoconjunctivitis (ATC) เจอมากในผู้ใหญ่ หรือช่วงอายุมากกว่า 40-50ปี เป็นๆ หายๆ สัมพันธ์กับประวัติครอบครัว ไม่ขึ้นกับฤดูกาล มักพบผื่นภูมิแพ้ผิวหนังหรือหอบหืดร่วมด้วย
• Giant papillary conjunctivitis(GPC) เจอในผู้ที่ใช้คอนแทคเลนส์เป็นเวลานาน หรือไม่ถูกวิธี ทำให้เซลลของผิวตาเกิดการเปลี่ยนแปลง

 

การดูแลรักษา ภูมิแพ้แม้ไม่หายขาด แต่สามารถรักษาให้อาการดีขึ้นได้

1. หลีกเลี่ยงสารกระตุ้นภูมิแพ้ หลีกเลี่ยงการสัมผัสกับสิ่งแปลกปลอม หรือสารเคมีต่างๆ
2. ล้างตาด้วยน้ำสะอาด หรือน้ำเกลือทางการแพทย์เมื่อสัมผัสสาร
3. ใส่แว่นเพื่อป้องกันสิ่งที่ทำให้แพ้
4. หมั่นเปลี่ยนผ้าปูที่นอน ใช้เครื่องกรองอากาศ
5. ประคบเย็น เพื่อลดอาการบวมและคันเบื้องต้น
6. หยอดน้ำตาเทียมสม่ำเสมอ ควรเป็นชนิด non preservative
7. หยอดยาแก้แพ้ และ/หรือยาลดอักเสบอื่นๆ ตามความรุนแรง **ควรปรึกษาจักษุแพทย์ดูแลใกล้ชิด
8. ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอเพื่อเพิ่มภูมิคุ้มกันให้แข็งแรง