ต้อหิน เป็นอีกหนึ่งปัญหาสำคัญของดวงตาที่อาจส่งผลร้ายแรงทำให้ตาบอดได้ และสิ่งที่น่ากลัวไปกว่านั้น ก็คือ ต้อหินไม่มีอาการเตือนล่วงหน้า ไม่ทราบสาเหตุที่แน่ชัด และหากเป็นแล้วแม้ได้รับการรักษาก็ไม่สามารถกลับมามองเห็นได้ดีดังเดิม ดังนั้นจึงควรหมั่นตรวจเช็คสุขภาพตากับจักษุแพทย์ผู้เชี่ยวชาญอย่างใกล้ชิดเพื่อเตรียมพร้อมรับมือได้อย่างทันท่วงที แล้วปลายทางของโรคต้อหินก็ไม่จำเป็นจะต้องจบที่ “ตาบอด” เสมอไป

ต้อหินคืออะไร

ก็จะส่งผลให้ประสาทตาตายทำให้สูญเสียการมองเห็นในที่สุด โดยการเสื่อมมักจะเริ่มที่ขอบนอกของลานสายตา แต่ยังสามารถมองตรงกลางภาพได้อย่างเห็นชัด ผู้ป่วยจึงไม่รู้ตัว ซึ่งหากไม่ได้รับการรักษาการมองเห็นจะแคบลง แคบลง จนกระทั่งดับไปในที่สุด

ใครบ้างที่เสี่ยง “ต้อหิน”

ผู้มีอายุมากกว่า 40 ปี
ผู้มีประวัติครอบครัวเป็นต้อหิน
ผู้ป่วยเบาหวาน
ผู้ป่วยความดันโลหิตสูง
ผู้ที่มีสายตาสั้นมาก
ผู้ป่วยโรคต่อมไทรอยด์
ผู้ที่ใช้ยาสเตียรอยด์

ชนิดของต้อหิน

ต้อหินมุมเปิด (Open Angle Glaucoma) ต้อหินชนิดนี้จะไม่ส่งผลให้ผู้ป่วยปวดตา แต่จะทำให้สายตาค่อยๆมัวลง ต้องใช้ระยะเวลานานจึงจะทราบถึงการเปลี่ยนแปลง พบได้ทั้งในผู้ที่มีความดันลูกตาสูงและความดันลูกตาปกติ
ต้อหินมุมปิด (Angle Closer Glaucoma) บางครั้งก็เรียกต้อหินชนิดนี้ว่า ต้อหินมุมปิดเฉียบพลัน เพราะว่ามีอาการค่อนข้างชัดเจน ทั้งปวดตา ตาแดง ตามัว เห็นรุ้งรอบแสงดวงไฟ ส่วนใหญ่มักเกิดร่วมกับอาการความดันลูกตาสูง ทำให้ปวดตารุนแรง เป็นชนิดที่ต้องรีบทำการรักษา มิเช่นนั้นอาจทำให้ตาบอดได้ภายใน 48 ชั่วโมง
ต้อหินที่เกิดจากสาเหตุอื่น เช่น การอักเสบของตา การได้รับอุบัติเหตุ โรคเบาหวานหรือการใช้ยาสเตียรอยด์ ซึ่งต้อหินชนิดนี้จะมีอาการไม่รุนแรง
ต้อหินในเด็กเล็กและทารก (CONGINITAL AND DEVELOPMENT GLAUCOMA) ต้อหินในเด็กทารกมักพบตั้งแต่แรกเกิด เป็นความผิดปกติของดวงตาตั้งแต่แรกคลอด โดยคุณพ่อคุณแม่ควรสังเกตดูว่าลูกน้อยมีขนาดลูกตาใหญ่กว่าเด็กปกติหรือไม่ มีอาการสู้แสงไม่ได้ กระจกตาหรือส่วนของตาดำไม่ใสจนถึงขุ่นขาว และมีน้ำตาไหลมากผิดปกติหรือไม่ หากมีอาการเหล่านี้ควรรีบปรึกษาแพทย์เพื่อทำการรักษา

การตรวจวินิจฉัยโรคต้อหิน

จักษุแพทย์จะทำการตรวจเช็คตาโดยละเอียด ควบคู่กับการซักประวัติทางร่างกาย ประวัติทางครอบครัว ตรวจวัดค่าสายตา ตรวจวัดความดันภายในลูกตาและตรวจดูขั้วประสาทตาและจอตา หากพบว่ามีความเสี่ยงโรคต้อหิน ก็จะต้องทำการตรวจดูมุมตา เพื่อจำแนกว่าเป็นต้อหินชนิดมุมปิดหรือเปิด

โรคต้อหินรักษาหายขาดหรือไม่

โรคต้อหินไม่สามารถรักษาให้หายขาดแต่สามารถควบคุมได้ เมื่อได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นโรคต้อหินแล้วผู้ป่วยควรติดตามการรักษาอย่างต่อเนื่อง โดยหลักการรักษาก็คือการลดความดันในลูกตาและป้องกันไม่ให้ผู้ป่วยสูญเสียการมองเห็น

การรักษาโรคต้อหิน

ใช้ยาหยอด ยารับประทาน
การรักษาโดยแสงเลเซอร์
การผ่าตัด

โดยทั่วไป จักษุแพทย์มักเริ่มต้นด้วยยาหยอด หากจำเป็นก็จะเพิ่มยาเม็ดรับประทาน ในบางรายอาจพิจารณาทำการรักษาด้วยเลเซอร์ แต่หากยังไม่สามารถควบคุมโรคได้ด้วยยาและเลเซอร์ก็จะต้องรักษาด้วยการผ่าตัดต่อไป

ปฏิบัติตัวอย่างไร เมื่อเป็นต้อหิน

หยอดยาตามที่แพทย์สั่งอย่างเคร่งครัด
อย่าปล่อยให้ขาดยา ควรเตรียมยาให้เพียงพออยู่เสมอ
ไปพบจักษุแพทย์ตามนัดทุกครั้ง หากไม่สามารถมาตามนัดได้ควรเข้ามาพบจักษุแพทย์ให้เร็วที่สุด
ควบคุมโรคประจำตัว อาทิ เบาหวาน ความดันโลหิตสูง ไขมันในเลือดสูง อย่างเคร่งครัด
ไม่สูบบุหรี่
ไม่ซื้อยาหยอดตาใช้เองโดยไม่ได้ปรึกษาจักษุแพทย์
ควรพาสมาชิกในครอบครัวของท่านที่เป็นกลุ่มเสี่ยงเข้ารับการตรวจเช็คสุขภาพตาว่ามีภาวะต้อหินหรือไม่ หากเข้ามาตรวจคัดกรองแล้วพบว่ามีความเสี่ยงจะได้ทำการรักษาตั้งแต่ระยะแรกเริ่มต้น

พญ.จันทนา สกุลแรมรุ่ง
จักษุแพทย์

ศูนย์ตา โรงพยาบาลพญาไท 3

ภัยเงียบ!!! ต้อหิน...รักษาไม่ทันอาจมองไม่เห็นอีกต่อไป