ในอดีตการพิสูจน์หาสาเหตุของก้อนในปอด จะนิยมใช้วิธีการผ่าตัดเพื่อเอาก้อนเนื้อออกมา ข้อดีก็คือแพทย์จะสามารถให้การวินิจฉัยและรักษาได้ในการผ่าตัดครั้งเดียว แต่การผ่าตัดในลักษณะนี้เป็นหัตถการใหญ่ที่ต้องดมยาสลบ ทำให้ผู้ป่วยต้องพักฟื้นนาน และอาจต้องเสียเนื้อปอดไปโดยเปล่าประโยชน์

ปัจจุบันจึงมีการพัฒนาทั้งวิธีการและเครื่องมือให้สามารถทราบถึงสาเหตุของก้อนในปอดได้โดยไม่ต้องผ่าตัดใหญ่ แต่ใช้การตรวจด้วยการส่องกล้องทางเดินหายใจ ซึ่งจะช่วยให้ผู้ป่วยไม่ต้องพักฟื้นนาน และลดอาการข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นจากการผ่าตัด เป็นหัตถการที่ให้ข้อวินิจฉัยถูกต้องแม่นยำ และปลอดภัยสำหรับผู้ป่วยมากยิ่งขึ้น

ขั้นตอนการส่องกล้องหลอดลม

การส่องกล้องส่วนใหญ่จะทำในท่านอนราบ ก่อนการส่องกล้องตรวจหลอดลม ผู้ป่วยจะได้รับการพ่นยาชาบริเวณจมูกและลำคอ จากนั้นแพทย์จะใส่กล้องสำหรับการตรวจเข้าทางจมูกข้างหนึ่งหรือทางปาก ผ่านลำคอและกล่องเสียงเข้าไปยังหลอดลม ในขณะส่องกล้องผู้ป่วยอาจรู้สึกอึดอัดบ้าง และแพทย์จะพ่นยาชาผ่านทางกล้องเข้าไปในหลอดลมเป็นระยะ ซึ่งอาจทำให้มีอาการไอหรือสำลักเล็กน้อย โดยผู้ป่วยสามารถหายใจได้ตามปกติ

ระหว่างการส่องกล้องผู้ป่วยจะได้รับการวัดความดันโลหิต ชีพจร และระดับออกซิเจนในเลือดตลอดเวลา เพื่อความปลอดภัย ในบางกรณีอาจจะมีการให้ยานอนหลับทางเส้นเลือดดำก่อนการส่องกล้องเพื่อช่วยให้รู้สึกผ่อนคลาย ซึ่งแพทย์จะทำการตัดตัวอย่างชิ้นเนื้อออกมาเล็กน้อย และส่งตรวจทางพยาธิวิทยาอย่างละเอียดว่าเป็นเนื้อชนิดใด เพื่อวางแผนในการรักษาอย่างตรงจุด

ภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้น

หลังการส่องกล้องหลอดลมอาจจะมีอาการเจ็บคอ หรือเสมหะปนไอปนเลือดเล็กน้อย ซึ่งอาการเหล่านี้จะสามารถหายไปได้เอง แต่ในคนไข้บางรายก็อาจมีเลือดออกหลังทำการตัดชิ้นเนื้อ เกิดภาวะลมรั่วในช่องเยื่อหุ้มปอด มีภาวะออกซิเจนในเลือดต่ำหรือภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะ ซึ่งภาวะแทรกซ้อนเหล่านี้จะขึ้นอยู่กับอาการผู้ป่วยแต่ละราย โดยผู้ป่วยจะได้รับการตรวจสังเกตอาการอย่างใกล้ชิดและนัดมาฟังผลการตรวจตามขั้นตอนต่อไป และหลังจากนั้นแพทย์จะนัดมาฟังผลการตรวจ และวางแผนการรักษาตามตามขั้นตอนต่อไป

เตรียมตัวอย่างไร? ก่อนเข้ารับ “การส่องกล้อง”

งดน้ำและอาหารทุกชนิดหลังเที่ยงคืนก่อนวันส่องกล้อง หรืออย่างน้อย 8 ชั่วโมงก่อนการส่องกล้อง

ทําความสะอาดปากและฟันให้เรียบร้อย

แจ้งประวัติการทานยากับแพทย์ เนื่องจากยาบางตัวต้องหยุดทานก่อนเข้ารับการส่องกล้อง

วันส่องกล้องต้องพาญาติมาด้วย 1 ท่าน

หยุดยาละลายลิ่มเลือด 1 สัปดาห์ก่อนตรวจส่องกล้อง

ดูแลตัวเองอย่างไร หลังส่องกล้องตรวจหลอดลมและปอด

ภายหลังส่องกล้อง ผู้ป่วยควรนอนพักดูอาการที่โรงพยาบาล ประมาณ 1-2 ชั่วโมง หรือนอนสังเกตุอาการ 1 คืน (แล้วแต่กรณี)

งดทานอาหารและน้ำประมาณ 1– 2 ชั่วโมง หรือจนกว่ายาชาหมดฤทธิ์ เพื่อป้องกันการสำลัก

สังเกตอาการตนเอง หากมีเลือดออกมากับเสมหะหรือไอปนเลือดปริมาณมาก มีอาการหน้ามืด หอบเหนื่อย หรือแน่นหน้าอก ให้รีบมาพบแพทย์

นพ.วินัย โบเวจา
แพทย์หัวหน้าศูนย์สุขภาพปอด
อายุรแพทย์ด้านระบบทางเดินหายใจและ
ภาวะวิกฤตทางเดินหายใจ โรงพยาบาลพญาไท 3
02-467-1111 ต่อ 3185 – 3186
นัดหมายแพทย์

ส่องกล้องหลอดลม ทางเลือกการตรวจชิ้นเนื้อปอด