ลุกขึ้นเร็วแล้วมึน ซีด เพลีย เช็กให้ดี! ว่านี่ไม่ใช่อาการเตือนจากภาวะโลหิตจาง

โลหิตจาง (Anemia) หรือซีด หรือที่หลาย ๆ คนเรียกว่า “เลือดน้อย” คือ ภาวะที่ร่างกายมีเม็ดเลือดแดงน้อยกว่าปกติ เพราะเม็ดเลือดแดงทำหน้าที่ส่งออกซิเจนไปหล่อเลี้ยงเซลล์และเนื้อเยื่อต่างๆ ในร่างกาย หากเม็ดเลือดแดงลดลงจะทำให้ร่างกายเกิดความผิดปกติได้ ซึ่งการเกิดภาวะเลือดจางหรือโลหิตจางนั้น…มีได้หลายสาเหตุ การตรวจสุขภาพเป็นประจำ ช่วยให้รู้ทันและป้องกันภาวะรุนแรงที่อาจเกิดขึ้นในอนาคตได้

โลหิตจางเกิดจากอะไร? แบ่งตามกลไกได้ 3 สาเหตุใหญ่ ดังนี้

• ร่างกายสร้างเม็ดเลือดแดงลดลง

ซึ่งภาวะโลหิตจางจากร่างกายสร้างเม็ดเลือดแดงลดลง เกิดได้จากหลายปัจจัย โดยจำแนกได้ตามนี้

• • โรคโลหิตจางเพราะขาดธาตุเหล็ก วิตามินบี 12 และกรดโฟลิก
  • โรคไตวายเรื้อรัง ส่งผลให้การสร้างเม็ดเลือดแดงของร่างกายบกพร่อง
  • โรคไขกระดูก เช่น โรคกระดูกฝ่อ มะเร็งไขกระดูก หรือการติดเชื้อในไขกระดูก เป็นต้น
  • โรคเรื้อรังบางชนิด เช่น โรคมะเร็ง (โดยเฉพาะโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาว) โรคข้ออักเสบ โรคติดเชื้อเรื้อรัง หรือโรคเกี่ยวกับระบบภูมิคุ้มกัน เป็นต้น
• โรคที่ก่อให้เกิดภาวะทำลายเม็ดเลือดแดงในร่างกาย

นอกจากโรคที่เกี่ยวข้องกับไขกระดูกแล้ว โรคในกลุ่มที่ส่งผลให้เม็ดเลือดแดงถูกทำลายได้ง่ายกว่าปกติ หรือมีอายุสั้นกว่าปกติ ที่พบได้บ่อย ได้แก่

• • โรคธาลัสซีเมีย เป็นโรคถ่ายทอดทางพันธุกรรม อาจมีอาการโลหิตจางอย่างรวดเร็วเมื่อมีไข้ หรือบางรายอาจมีอาการตัวเหลือง ม้ามโต ตับโต มีภาวะโลหิตจางตั้งแต่อายุน้อย ซึ่งเป็นโรคทางพันธุกรรมที่คนไทยเป็นพาหะอันดับต้น ๆ
  • โรคเม็ดเลือดแดงแตกง่ายจากการขาดเอนไซม์ G-6PD หรือโรคแพ้ถั่วปากอ้า ผู้ป่วยจะมีความผิดปกติที่เกิดขึ้นกับเม็ดเลือดแดงได้ง่ายกว่าคนทั่วไป
  • โรคเม็ดเลือดแดงแตกง่ายจากภาวะภูมิคุ้มกันทำลายตนเอง
  • การติดเชื้อบางชนิด เช่น เชื้อมาลาเรีย คลอสติเดียม หรือเชื้อไมโคพลาสมา เป็นต้น
• การเสียเลือด
  • เช่น ภาวะเสียเลือดอย่างฉับพลันจากอุบัติเหตุ การตกเลือด หรือภาวะเสียเลือดเรื้อรัง

มีภาวะโลหิตจางหรือไม่…สังเกตตนเองได้จากสัญญาณเหล่านี้

• ซีด เพลีย มีอาการเหนื่อยล้า
• ท้องผูก
• การทำงานของหัวใจล้มเหลว เกิดภาวะหัวใจวาย
• มีอาการมึน หรือวิงเวียนศีรษะ หากยืนหรือลุกอย่างรวดเร็ว
• มีความอยากอาหารที่ผิดปกติ
• ไม่ค่อยมีสมาธิ สมองทำงานช้าลง

อาการโลหิตจางที่เกิดขึ้นนั้น ส่งผลมาจากการส่งลำเลียงออกซิเจนไปยังเนื้อเยื่อและอวัยวะสำคัญต่างๆ ของร่างกายน้อยลง ทำให้เลือดจาง เกิดภาวะ Anemia หรือ โรคโลหิตจาง

ภาวะโลหิตจาง รู้ทัน…ป้องกันได้

• การรับประทานอาหารให้ครบ 5 หมู่ โดยเฉพาะผู้ที่ไม่กินเนื้อสัตว์ ควรรับประทานอาหาร ผัก ผลไม้บำรุงเลือด และควรทานยาบำรุงโลหิตเป็นประจำ
• ตรวจสุขภาพประจำปีเป็นประจำเพื่อเช็กความสมบูรณ์ของเม็ดเลือดแดง