หลังการผ่าตัดรักษาในหลายๆ โรค มักมีข้อควรปฏิบัติสำหรับผู้ป่วย เพื่อลดโอกาสเสี่ยงในการกลับมาเป็นซ้ำ!! “ริดสีดวงทวาร” ก็เป็นอีกหนึ่งโรคที่ผู้ป่วยต้องใส่ใจในการดูแลตนเองหลังผ่าตัด โดยเฉพาะการรับประทานอาหาร เพื่อป้องกันการกลับมาเป็นซ้ำ โดยแนวทางในการเลือกรับประทานอาหารแบ่งได้เป็น 2 ช่วง ดังนี้
ช่วงที่ 1 หลังจากผ่าตัด
หลังจากผ่าตัด ควรทานอาหารที่มีลักษณะอ่อนนุ่ม งดอาหารที่มีรสจัด เช่น ข้าวต้ม, โจ๊ก, ก๋วยเตี๋ยวน้ำ, ผักและเนื้อสัตว์ที่นำมาใช้ปรุงอาหารต้องมีลักษณะต้มเปื่อย เพื่อให้ลำไส้ไม่ทำงานหนัก
ช่วงที่ 2 หลังจากพ้นระยะเวลาพักฟื้น
หลังจากกลับไปใช้ชีวิตประจำวัน แนวทางการเลือกอาหารที่เหมาะสม เพื่อป้องกันการกลับมาเป็นซ้ำของริดสีดวงทวาร มีแนวทางปฏิบัติ ดังนี้
- เลือกทานอาหารที่มีใยอาหารสูง
ใยอาหารช่วยทำให้อุจจาระเคลื่อนที่ได้สะดวก โดยเพิ่มมวลน้ำหนัก ดังนั้นจึงช่วยป้องกันอาการท้องผูก ซึ่งเป็นต้นเหตุของริดสีดวงทวาร แหล่งของใยอาหารพบใน ผัก ผลไม้ ธัญพืชไม่ขัดสี โดยปริมาณที่เหมาะสมอยู่ที่ 25 กรัมต่อวัน
ตารางแสดงปริมาณใยอาหารในผัก ผลไม้ ธัญพืชต่อปริมาณ 100 กรัม
ผัก | ใยอาหาร (กรัมต่อ 100 กรัม) |
---|---|
มะเขือพวง | 6.1 |
กระเจี๊ยบมอญ | 4.2 |
ถั่วฝักยาว | 3.8 |
ผักกระเฉด | 3.8 |
แครอท | 3.4 |
ผักบุ้งจีน | 2.9 |
ผักคะน้า | 2.8 |
ปวยเล้ง | 2.4 |
ผักกวางตุ้ง | 2.3 |
ผักกาดขาว | 2.1 |
กะหล่ำดอก | 1.9 |
กะหล่ำปลี | 1.6 |
มะเขือเทศ | 1.1 |
แตงกวา | 1 |
ปริมาณผัก 100 กรัม เท่ากับ ผักดิบ 1 ทัพพี หรือ ผักสุก 1 ทัพพี
ผลไม้ | ใยอาหาร (กรัมต่อ 100 กรัม) | ขนาดผลไม้ต่อ 100 กรัม |
---|---|---|
ฝรั่ง | 3.7 | ครึ่งผล |
มะม่วงเขียวเสวย | 3.5 | ครึ่งผล |
แอ๊บเปิ้ล | 3.3 | 1 ผลเล็ก |
แก้วมังกร | 2.6 | ครึ่งผล |
กล้วยน้ำว้า | 2.4 | 2 ผล |
แคนตาลูป | 1.7 | 8 ชิ้นคำ |
เงาะ | 1.6 | 7 ผล |
ส้มเขียวหวาน | 1.6 | 1 ผล |
กล้วยหอม | 1.5 | 1 ผล |
มะละกอ | 1.3 | 6 ชิ้นคำ |
ชมพู่ | 1.1 | 2 ผล |
มะม่วงน้ำดอกไม้ | 1.1 | 6 ชิ้นคำ |
สับปะรด | 1.1 | 7 ชิ้นคำ |
องุ่นเขียว | 0.7 | 20 ผล |
แตงโม | 0.3 | 4 ชิ้นคำ |
ธัญพืช | ใยอาหาร (กรัมต่อ 100 กรัม) | ขนาดธัญพืชต่อ 100 กรัม |
---|---|---|
ข้าวโอ๊ต | 12.3 | 5 ช้อนโต๊ะ |
ขนมปังโฮลวีต | 5.9 | 4 แผ่น |
ถั่วเขียว | 4.3 | 1 ทัพพี |
ข้าวกล้อง | 2.8 | 2 ทัพพี |
ฟักทอง | 2.4 | ครึ่งถ้วยตวง |
กลุ่มอาหารที่มีใยอาหารสูงควรมีใยอาหารมากกว่า 3 กรัม ต่อ 100 กรัม ดังนั้นจึงควรเน้นการเลือกรับประทานอาหารจากกลุ่มนี้ ตัวอย่างการทานอาหารให้ได้รับใยอาหารวันละ 25 กรัม คือ เลือกทานอาหารจากกลุ่มที่มีใยอาหารสูง โดยเป็นกลุ่มผัก 300 กรัม, กลุ่มผลไม้ 300 กรัม และข้าวกล้อง 3 ทัพพี หรือขนมปังโฮลวีต 3 แผ่น ก็จะทำให้ได้รับปริมาณใยอาหารเพียงพอ
- ดื่มน้ำให้เพียงพอ อย่างน้อย 8 แก้วต่อวัน เพื่อป้องกันอาการท้องผูก เนื่องจากน้ำช่วยเพิ่มความอ่อนนุ่มของอุจจาระ
ตัวอย่างเมนูอาหาร
มื้อ | เมนูอาหาร |
---|---|
มื้อเช้า |
ข้าวต้ม 4 ทัพพี
ผัดผักบุ้งจีน
ปลานึ่งบ๊วย (เนื้อปลา 4 ช้อนโต๊ะ)
แอ๊บเปิ้ล 1 ผลเล็ก
|
มื้อกลางวัน |
ก๋วยเตี๋ยวสุโขทัย
มะม่วงเขียวเสวย ½ ลูก
|
มื้อเย็น |
ข้าวกล้อง 2 ทัพพี
ยำกระเจี๊ยบมอญ
แกงจืดผักกาดขาวเต้าหู้
ฝรั่ง ½ ผล
|
เพียงทานผัก ผลไม้ให้เพียงพอ โดยการเสริมในแต่ละมื้อ ร่วมกับดื่มน้ำในปริมาณเหมาะสม ซึ่งจากตัวอย่างเมนู จะเห็นได้ว่าสามารถนำไปประยุกต์ใช้ปฏิบัติได้ไม่ยาก ทำให้ห่างไกลจากอาการท้องผูก จึงช่วยลดความกังวลใจในการกลับมาเป็นริดสีดวงทวารซ้ำได้