สำหรับผู้ที่จัดฟัน เมื่อทันตแพทย์จัดฟันถอดเครื่องมือจัดฟันออกแล้ว หลายๆ คนก็คงดีใจและคิดว่าเสร็จสิ้นการรักษาเสียที แต่แท้ที่จริงแล้วหลังการถอดเครื่องมือจัดฟันใหม่ๆ สภาพเหงือก ฟัน และกระดูกก็ยังไม่คงที่เท่าไหร่นัก ซึ่งนั้นคือสาเหตุที่จะทำให้ฟันเคลื่อนกลับไปได้โดยเร็ว และอาจจะทำให้ฟันกลับมาซ้อนหรือเกได้อีกครั้ง ทันตแพทย์จึงจำเป็นต้องให้เครื่องมือคงสภาพฟันหรือรีเทนเนอร์ (retainers) กับคนไข้เพื่อใส่ไว้ภายหลังจัดฟันเสร็จใหม่ๆ โดยทันตแพทย์จัดฟันจะแนะนำให้ดูแลตนเองภายหลังถอดเครื่องมือจัดฟัน ดังนี้

1. ทันตแพทย์จะตรวจเช็กอย่างละเอียดเพื่อตรวจหาฟันผุ เหงือกอักเสบ อาจจะมีการ X-ray เพิ่มเติมเพื่อดูฟันผุตามซอกฟันหรือตรวจดูฟันคุด เพื่อทำการรักษาฟันให้สะอาดแข็งแรงภายหลังจัดฟัน

2. แปรงฟันและทำความสะอาดฟันให้สะอาดหลังอาหารทุกมื้อ หรืออย่างน้อยวันละ 2 ครั้งร่วมกับการใช้ไหมขัดฟันก่อนนอนเป็นอย่างน้อย

3. ใส่เครื่องมือคงสภาพฟันหรือรีเทนเนอร์ โดยใส่ตลอดเวลาอย่างน้อย 6 เดือน หลังจากนั้นใส่นอนทุกคืน

ถอดเครื่องมือเฉพาะเวลารับประทานอาหารและแปรงฟัน
ทำความสะอาดเครื่องมือด้วยแปรงสีฟันและน้ำสบู่หรือน้ำยาล้างจานบนด้านที่สัมผัสฟัน
หากมีคราบหินปูนเกาะแน่น ให้แช่เครื่องมือด้วยน้ำผสมน้ำส้มสายชูในแก้วน้ำ อัตราส่วน 2:1 นานประมาณ 4-6 ชั่วโมง และแปรงออกสะอาดด้วยน้ำสบู่

4. ควรกลับมาพบทันตแพทย์เพื่อตรวจเช็กสุขภาพฟันเป็นประจำทุก 6 เดือน

ตรวจสุขภาพฟันและการคงสภาพฟัน
ตรวจเช็กรีเทนเนอร์เพื่อดูประสิทธิภาพในการคงสภาพฟันให้คงที่

5. หากรีเทนเนอร์หายหรือบิดเบี้ยว งอ ให้รีบติดต่อทันตแพทย์จัดฟันเพื่อตรวจสอบหรือทำใหม่ ไม่ควรดัดเอง อาจจะบิดเบี้ยวถาวร

รีเทนเนอร์มีหลายแบบ มีการออกแบบที่แตกต่างกันไปให้เหมาะสมกับสภาพความผิดปกติของฟันผู้ป่วย เพื่อให้คงสภาพฟันได้ดีที่สุดจึงควรไปพบทันตแพทย์จัดฟันที่เป็นผู้ให้การรักษา
หากมีการนอนกัดฟันจะทำให้กัดรีเทนเนอร์แตกหักได้ จึงควรแจ้งให้ทันตแพทย์จัดฟันทราบ เพื่อออกแบบรีเทนเนอร์ให้เหมาะสมและใส่เครื่องมือป้องกันการนอนกัดฟันร่วมด้วย

ทพ. พลกร บูรณะประเสริฐสุข

ทันตแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านทันตกรรมจัดฟัน

ศูนย์ทันตกรรม โรงพยาบาลพญาไท 2

ต้องดูแลฟันอย่างไร ภายหลังถอดเครื่องมือจัดฟัน