หลายคนอาจจะสงสัยว่า นิกเกิล (NICKLE) คือสารหรือธาตุชนิดใด แล้วมีด้วยหรือที่คนเราจะแพ้นิกเกิล แล้วถ้าแพ้จะเกิดอะไรกับเรา วันนี้เราจะมาทำความรู้จักกับนิกเกิล และโรคภูมิแพ้ผิวหนังที่เกิดจากธาตุนี้กัน
รู้จักนิกเกิล (NICKLE) และอาการภูมิแพ้ที่อาจเกิดขึ้น
นิกเกิล เป็นธาตุหรือโลหะชนิดหนึ่ง มีสีเงิน-ขาว โลหะนี้มักถูกนำมาผสมกับโลหะอื่นทั่วไปในการทำอุตสาหกรรมและของใช้ต่างๆ ซึ่งประชากรที่แพ้ “นิกเกิล” นับเป็นเปอร์เซ็นต์ที่สูงกว่าโลหะชนิดอื่นๆ
ผื่นแพ้สัมผัสที่เกิดจากนิกเกิล จะเกิดขึ้นเมื่อผิวหนังสัมผัสกับสารนิกเกิล แล้วไปกระตุ้นร่างกายให้เกิดกระบวนการในระบบภูมิคุ้มกันแบบ “Cell Mediated Immune Response” โดยมากจะเกิดอาการภายในเวลา 15-30 นาที ซึ่งสามารถแบ่งระยะแสดงอาการได้เป็น 3 ระยะคือ
- ระยะเฉียบพลัน จะมีอาการบวม แดง คัน มีตุ่มน้ำขึ้นจนกระทั่งแตกมีน้ำเหลืองไหลออกมา
- ระยะกึ่งเฉียบพลัน ตุ่มอักเสบเริ่มลดลง ตุ่มน้ำจะเริ่มแห้งตกสะเก็ด อาการคันเริ่มน้อยลง
- ระยะเรื้อรัง ผิวหนังหนานูนขึ้นเป็นสีคล้ำ ผิวมีลักษณะขุยๆ ไม่เรียบ
ผู้ที่แพ้โลหะนิกเกิลควรปฏิบัติตัวอย่างไร ?
- หลีกเลี่ยงการสัมผัส เพราะการสัมผัสกับวัตถุที่มีโลหะนิกเกิลจะทำให้เกิดผื่นแดงคัน อาจมีขุย และตุ่มน้ำได้ โดยจะเกิดผื่นแพ้ได้ง่ายขึ้นเมื่ออากาศร้อน เหงื่อออกมาก และมีการเสียดสี
- ในกรณีการเลือกเครื่องประดับ ควรเลือกใช้วัสดุที่ทำจากสเตนเลสสตีล (Stainless steel) โรเดียม ทอง เงิน พลาสติก หรือทองเหลือง แทนเครื่องประดับที่ทำจากโลหะนิกเกิล และไม่ควรใช้เครื่องประดับชุบ ซึ่งจะปลดปล่อยนิกเกิลออกมาได้
- ระมัดระวังการเลือกเครื่องแต่งกาย หรือของใช้ ที่อาจพบโลหะนิกเกิลได้ เช่น กิ๊บติดผม ที่ดัดขนตา ตุ้มหู กรอบแว่น ยกทรงเสริมโครง ซิป ตะขอ หัวรองเท้า หัวเข็มขัด เหรียญ นาฬิกา กระดุมกางเกงยีนส์ไฟแช็ก ปลอกลิปสติก ปากกาดินสอ เข็ม ลูกปัด ประตู กระเป๋าถือ อุปกรณ์ในครัว แฮนด์จักรยาน ร่ม ส่วนการเลือกใช้เก้าอี้ ควรใช้ไม้แทนโลหะ และควรใช้เบาะรองนั่ง หรือเบาะรองเท้าที่ทำด้วยผ้าเนื้อหนา
- เงินเหรียญมักไม่ทำให้เกิดผื่นถ้าไม่มีเหงื่อออกมาก หรือถ้าไม่ถือนานเกิน 3 นาที แต่อาจทำให้เกิดผื่นได้หากใส่ไว้ในกระเป๋าเสื้อ กางเกง กระโปรงเป็นเวลานาน ดังนั้นจึงควรเก็บเหรียญเงินไว้ในถุงหรือกระเป๋าพลาสติกแทน
วิธีการรักษาและป้องกันภูมิแพ้สัมผัสจากนิกเกิล
- หากจำเป็นต้องสัมผัสวัตถุที่มีโลหะนิกเกิล ควรใส่ถุงมือไวนิล (vinyl gloves) ก่อนการสัมผัส และไม่ควรใช้ถุงมือยางแทน เพราะโลหะนิกเกิลสามารถซึมผ่านถุงมือยางได้
- การเคลือบวัสดุด้วย ยาทาเล็บ โพลียูรีเทน แพลทินัม โรเดียม หรือการหุ้มวัสดุด้วยผ้า จะช่วยหลีกเลี่ยงการแพ้นิกเกิลได้ชั่วคราว ไม่ควรเคลือบด้วยพาลาเดียม เพราะอาจจะมีอาการแพ้ร่วมกับนิกเกิลได้
- การรักษาทางการแพทย์ ควรแจ้งให้แพทย์ทราบว่าแพ้โลหะนิกเกิล เพื่อเลี่ยงอุปกรณ์ที่มีนิกเกิลผสมอยู่
- เมื่อมีอาการ ควรรีบพบแพทย์เฉพาะทางด้านผิวหนัง เพราะหากปล่อยไว้นานๆ อาจเกิดอาการรุนแรงมากขึ้นได้
อาหารที่ควรหลีกเลี่ยงสำหรับผู้ที่แพ้นิกเกิล
- อาหารทะเล เช่น หอย กุ้ง
- พืชผักบางชนิด เช่น ถั่วแดง ถั่วดำ ถั่วลันเตา ถั่วเขียว หอม ถั่วฝักยาว ผักกาดหอม ผักขม ถั่วงอก ถั่วเหลือง และโปรตีนจากถั่วเหลือง
- ผลไม้บางชนิด เช่น สับปะรด อินทผาลัม ผลมะเดื่อ ลูกพรุน และผลราสเบอร์รี่
- ขนมและเครื่องดื่ม เช่น เครื่องดื่มช็อกโกแลต นมช็อกโกแลต และโกโก้
- อาหารอื่นๆ เช่น ข้าวโอ๊ด ข้าวซ้อมมือ เมล็ดทานตะวัน งา น้ำมันรำข้าว อัลมอนด์ ถั่วอื่นๆ ผงฟูปริมาณมากๆ น้ำมันเมล็ดฝ้าย ชะเอม และวิตามินบางชนิดที่มีนิกเกิล
- อาหารกระป๋อง เพราะกระป๋องบรรจุอาหารมักมีนิกเกิลเป็นส่วนประกอบ
