เส้นผมของคนเราถือเป็นสิ่งสำคัญทั้งสำหรับผู้ชายและผู้หญิง เพราะมีส่วนในการช่วยเสริมบุคลิกภาพและความมั่นใจ ให้เราใช้ชีวิตได้อย่างเต็มที่และมีความสุขมากยิ่งขึ้น แต่อย่างไรก็ตาม แม้หลายคนจะพยายามดูแลเส้นผมของตัวเองเป็นอย่างดี ก็อาจจะไม่ประสบความสำเร็จอย่างที่หวัง เพราะยังมีความเข้าใจผิดในหลายๆ เรื่อง โดย 5 ความเชื่อเรื่องผมที่คนส่วนใหญ่มักเข้าใจผิด ที่ควรทำความเข้าใจใหม่ เพื่อให้การดูแลเส้นผมเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น มีดังต่อไปนี้
- ดึงผม ถอนผมหงอกเป็นเรื่องปกติ ไม่ได้ทำให้ผมร่วงผมบาง
เวลามีผมหงอก มีผมเสียเกิดขึ้น เรามักจะชอบดึงหรือถอนออก ไม่ปล่อยให้เป็นแกะดำอยู่บนศีรษะจนเสียบุคลิก และมักคิดกันว่าเดี๋ยวผมก็งอกขึ้นมาใหม่ได้ ไม่มีปัญหา แต่ในความเป็นจริงคือ การดึงผม ถอนผมหงอก มีส่วนทำให้ผมร่วงผมบางได้มากขึ้น เพราะเส้นผมของคนเรามีอายุขัยประมาณ 15-20 ชีวิต หมายความว่า เมื่อดึงหรือถอนออกไปแล้ว 1 ครั้ง จะงอกกลับขึ้นมาใหม่ได้แค่ไม่เกิน 15-20 ครั้งเท่านั้น ด้วยเหตุนี้เอง หากเราดึงเส้นผม ถอนผมเส้นนั้นบริเวณเดิมบ่อยๆ ผมก็จะไม่กลับงอกขึ้นมาใหม่ ไม่ว่าจะเป็นผมดำหรือว่าผมหงอก ก็ทำให้ผมบางลงไปเรื่อยๆ
- การลดน้ำหนักเร็วๆ เป็นเรื่องปกติ ที่ไม่ได้ทำร้ายเส้นผม
หลายคนอาจรู้สึกว่า เรื่องของน้ำหนักจะเกี่ยวอะไรกับเส้นผม ในความเป็นจริงแล้วส่งผลถึงกันโดยตรง คือ เวลาที่ร่างกายเราน้ำหนักลดอย่างรวดเร็ว ไม่ว่าจะด้วยความตั้งใจอดอาหาร ออกกำลังอย่างหนัก หรือเพราะเจ็บป่วยไม่สบาย กินไม่ได้นอนไม่หลับจนน้ำหนักลด จะส่งผลทำให้เส้นผมเกิดภาวะ Shock Lost หรือทางการแพทย์เรียกว่า Telogen Effluvium หรือ โรคผมหลุดร่วงฉับพลัน ซึ่งมักจะเกิดหลังจากการลดน้ำหนักไปแล้วประมาณ 2-3 เดือน โดยปริมาณผมร่วงต่อวันของบางคนอาจสูงถึง 200-1,000 เส้น เลยทีเดียว ทำให้ใครที่ยิ่งผมบางอยู่แล้ว เมื่อลดน้ำหนักลงอย่างรวดเร็วก็จะยิ่งเกิดผมร่วงผมบางเพิ่มมากขึ้นจนเห็นได้ชัด ดังนั้น หากต้องการดูแลรักษาเส้นผมไม่ให้บางหลุดร่วง จึงไม่ควรลดน้ำหนักอย่างหักโหม ควรลดอย่างถูกวิธี เน้นการออกกำลังกายมากกว่าการอดอาหาร หรือจะทานวิตามิน ทานโปรตีนเสริมไปด้วยก็ได้ เพราะมีส่วนในการช่วยป้องกันผมร่วงได้ดีขึ้น
- การสระผมด้วยน้ำอุ่นหรือน้ำร้อน ทำให้ผมร่วง
เมื่อหนังศีรษะถูกความร้อน ถูกน้ำอุ่น ก็น่าจะทำให้ผมร่วงได้ง่ายมากขึ้น นี่คือความเชื่อของคนส่วนใหญ่ แต่ในความเป็นจริง น้ำอุ่นหรือน้ำร้อนไม่ได้ทำให้ผมร่วง แต่ทำให้ผมแห้งได้ โดยสำหรับอาการผมร่วงนั้น แท้จริงแล้วมีสาเหตุมาจากภายในมากกว่า เช่น ร่างกายขาดสารอาหาร ไม่สบาย ป่วย น้ำหนักลดเร็วเกินไป ขาดวิตามิน สำหรับความร้อนที่มีผลต่อเส้นผมนั้นจะเป็นไปในทางทำให้ผมแห้งเสีย มีรังแค และชี้ฟูมากกว่า ซึ่งก็ไม่เพียงแค่กับน้ำร้อน แต่เวลาที่เราใช้ไดร์เป่าผม ใช้ลมร้อนในการเป่าจัดทรงผมนั้น ก็ทำให้เกิดผลเสียกับผมได้
- การสระผมบ่อยๆ ทำให้ผมร่วง
ยิ่งสระผมบ่อยผมก็ยิ่งร่วงได้ง่ายได้เยอะมากขึ้น เพราะเวลาสระเราต้องขยี้หนังศีรษะ นี่คือสิ่งที่หลายๆ คนเชื่อมาตลอด แต่ในความเป็นจริง การสระผมบ่อยๆ ไม่ใช่สาเหตุหลักที่ทำให้ผมร่วง ผมคนเราร่วงเป็นปกติอยู่แล้ว ต่อให้ไม่ได้สระก็ร่วงอยู่ดี ดังนั้น การหลีกเลี่ยงไม่สระผมเท่าที่จำเป็น จึงเป็นการทำให้หนังศีรษะสกปรก และส่งผลเสียต่อเส้นผมมากกว่า ทั้งนี้ หากถามว่าเราควรสระผมบ่อยแค่ไหน ก็ต้องพิจารณาตามสภาพหนังศีรษะ หากเป็นคนที่มีหนังศีรษะมัน ควรสระเป็นประจำ อาจสระทุกวันหรือวันเว้นวันก็ได้ แต่ถ้าหนังศีรษะแห้ง 2-3 วันต่อครั้ง หรือสระสัปดาห์ละครั้งก็ไม่มีปัญหา
- ผมบาง หัวล้าน ไม่เกี่ยวกับพันธุกรรม
คนจำนวนไม่น้อยเชื่อว่าที่ผมร่วง ผมบาง หัวล้าน เป็นสาเหตุมาจากการดูแลเส้นผมที่ไม่ดีล้วนๆ แต่ในความเป็นจริงนั้น แม้เราจะดูแลตัวเองดี ก็มีโอกาสผมบาง หัวล้านได้เช่นกัน เพราะโรคผมบาง โรคหัวล้านนั้น เป็นโรคที่มีผลมาจากพันธุกรรม โดยถ้าคุณพ่อหรือคุณแม่ มีปัญหาผมบางที่เกิดจากพันธุกรรม เราที่เป็นลูกก็จะมีความเสี่ยงผมบางหรือหัวล้านจากพันธุกรรมได้สูงถึง 60% เพราะยีนส์ที่ทำให้หัวล้านนั้นเป็นยีนส์เด่น
ปัญหาเส้นผม เป็นเรื่องที่อยู่ใกล้ตัวเราทุกคน การทำความเข้าใจอย่างถูกต้อง ว่าอะไรคือสาเหตุของการทำให้ผมร่วง ผมบาง และผมเสีย จึงเป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยให้เราดูแลเส้นผมได้ดีและมีประสิทธิภาพมากขึ้น ซึ่งส่วนใหญ่แล้วสำหรับปัญหาผมร่วงจะเกิดจากสาเหตุภายในและพันธุกรรมเป็นหลัก
ทำให้นอกจากการดูแลเส้นผมจากภายนอกด้วยการเลือกผลิตภัณฑ์สำหรับเส้นผมที่มีคุณภาพแล้ว การใส่ใจดูแลสุขภาพตัวเอง ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการรับประทานอาหาร การนอนหลับพักผ่อนให้ร่างกายแข็งแรงก็มีส่วนอย่างมาก เพราะสุดท้ายแล้ว หากเราดูแลร่างกายและจิตใจให้แข็งแรง ก็จะมีส่วนทำให้เส้นผมของเราแข็งแรงและสุขภาพดีตามไปด้วย
รศ.ดร.พญ. รัชต์ธร ปัญจประทีป
แพทย์ประจำศูนย์เส้นผมและหนังศีรษะ
โรงพยาบาลพญาไท 3
