เมื่อผู้เข้ารับบริการได้รับการจัดฟันเสร็จแล้ว ก็ถึงเวลาที่จะต้องถอดเครื่องมือจัดฟันออกทั้งหมด เมื่อนั้นทันตแพทย์ก็จะให้ใส่เครื่องมือคงสภาพฟัน ที่เรียกว่า รีเทนเนอร์ (Retainer) เพื่อคงสภาพของฟันที่ถูกเคลื่อนให้ไปอยู่ในตำแหน่งที่ถูกต้องแล้ว ทั้งยังเป็นการป้องกันการเคลื่อนกลับของฟัน (Relapse) อีกด้วย
หลังจัดฟันเสร็จ ต้องใส่รีเทนเนอร์ตลอดเวลาหรือไม่
โดยทั่วไปแล้ว ภายหลังจากถอดเครื่องมือจัดฟันออก ทันตแพทย์จะแนะนำให้ใส่รีเทนเนอร์ตลอดเวลารวมถึงขณะนอนหลับ ให้ถอดได้เฉพาะเวลารับประทานอาหารและตอนแปรงฟันเท่านั้น ซึ่งควรใส่อย่างต่อเนื่องประมาณ 6 เดือน เนื่องจากช่วงแรกนี้ เนื้อเยื่อรอบๆ รากฟันจะมีการปรับโครงสร้างใหม่เพื่อยึดฟันให้แน่นอยู่กับที่ ต่อเมื่อผ่านพ้น 6 เดือนไปแล้ว ทันตแพทย์มักจะให้ลดเวลาในการใส่รีเทนเนอร์ลง เหลือเพียงแค่คืนละประมาณ 10 ชม. โดยไม่ต้องใส่ในตอนกลางวันอีก
ทั้งนี้ ระยะเวลาในการใส่รีเทนเนอร์อาจแตกต่างกันไปในแต่ละคน ซึ่งทันตแพทย์จะเป็นผู้พิจารณาถึงความเหมาะสม โดยขึ้นอยู่กับลักษณะการเรียงตัวของฟันก่อนได้รับการจัดฟัน และความสมดุลของแรงจากการทำงานของลิ้น ริมฝีปาก และกระพุ้งแก้ม ซึ่งเป็นปัจจัยที่กำหนดเสถียรภาพของตำแหน่งฟัน
เมื่อการเรียงตัวของฟันมีเสถียรภาพแล้ว ทันตแพทย์จะค่อยๆ ให้ลดระยะเวลาและความถี่ในการใส่รีเทนเนอร์ลง ทั้งนี้ผู้จัดฟันสามารถสังเกตได้ด้วยตนเองว่า หากใส่รีเทนเนอร์แล้วรู้สึกตึงบริเวณซี่ฟันแสดงว่าอาจมีการเคลื่อนตัวของฟัน จึงอาจต้องพิจารณาเพิ่มระยะเวลาและความถี่ในการใส่รีเทนเนอร์ให้มากขึ้น
การดูแลรักษาความสะอาดรีเทนเนอร์
รีเทนเนอร์ ควรได้รับการทำความสะอาดเป็นประจำ โดยแปรงด้วยแปรงสีฟันและยาสีฟันทุกครั้งหลังรับประทานอาหาร และทุก 2-4 สัปดาห์ควรทำความสะอาดโดยใช้เม็ดฟู่สำหรับทำความสะอาดฟันปลอม ซึ่งหาซื้อได้ที่ร้านขายยาหรือคลินิกทันตกรรม โดยนำรีเทนเนอร์แช่น้ำแล้วใส่เม็ดฟู่ลงไป แช่ทิ้งไว้สักครู่ เพื่อทำความสะอาดในส่วนที่ขนแปรงสีฟันเข้าไม่ถึง เป็นการลดการสะสมของหินปูนและแบคทีเรีย
เมื่อถอดรีเทนเนอร์ทุกครั้ง ควรใส่รีเทนเนอร์ในกล่องพลาสติกแบนๆ ที่พกพาได้สะดวก ห้ามใช้กระดาษทิชชู่ห่อรีเทนเนอร์เพราะมักจะลืมจนสูญหายได้ และห้ามนำรีเทนเนอร์ใส่ในกระเป๋าถือ หรือกระเป๋ากางเกงโดยไม่มีกล่องใส่ เพราะจะทำให้รีเทนเนอร์บิดเบี้ยวเสียหายได้
ทพญ. ดร.พินทุอร จันทรวราทิตย์
ทันตแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านทันตกรรมจัดฟัน
ศูนย์ทันตกรรม โรงพยาบาลพญาไท 2
