หลังจากที่เด็กๆ หากป่วยจากการติดเชื้อ Covid-19 แล้ว ยังมีกลุ่มอาการที่ต้องเฝ้าระวัง คือ ภาวะ Multisystem inflammatory syndrome in children หรือที่เรียกย่อๆ ว่า MIS-C ซึ่งเป็นกลุ่มโรคที่เกิดจากการมีภาวะการอักเสบในระบบต่างๆ ของร่างกาย ไม่ว่าจะเป็นระบบหัวใจ ปอด ไต สมอง ผิวหนัง ตา และทางเดินอาหาร

ภาวะนี้แม้พบได้น้อย แต่ก็เป็นภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรง เช่น กล้ามเนื้อหัวใจอักเสบ ซึ่งมีอันตรายถึงชีวิต แต่หากได้รับการวินิจฉัยและการรักษาอย่างทันท่วงที ผู้ป่วยมักตอบสนองต่อการรักษาและหายดีได้

อาการแสดงที่ผู้ปกครองต้องสังเกต

เราสามารถพบอาการแสดงได้ ตั้งแต่เริ่มหายจากโรค หรือตามหลังการติดเชื้อประมาณ 2-6 สัปดาห์ โดยมีอาการที่ต้องสังเกต ดังนี้

มีไข้ ≥ 38 องศาเซลเซียส เป็นเวลานานกว่า 24 ชั่วโมง ร่วมกับ มีอาการอย่างน้อย 2 ข้อ ต่อไปนี้
- อาการระบบหัวใจ เช่น กล้ามเนื้อหัวใจอักเสบ จะมาด้วยอาการเหนื่อยง่าย หายใจแรง เหงื่อออก ใจสั่น หน้ามืดวิงเวียน
- อาการทางเดินอาหาร เช่น อาเจียน ถ่ายเหลว ปวดท้อง
- อาการทางเดินหายใจ เช่น เจ็บคอ ไอ
- มีการอักเสบของเยื่อบุต่างๆ เช่น ตาแดง ผื่น
- มีอาการผิดปกติทางระบบประสาท เช่น ชัก สับสน เยื่อหุ้มสมองอักเสบ

โดยทั่วไปแล้ว ภาวะ MIS-C มักพบอาการไข้ร่วมกับอาการของระบบหัวใจ และทางเดินอาหารเป็นส่วนใหญ่ ดังนั้น ในทางหลักๆ ผู้ปกครองควรสังเกตอาการไข้ร่วมกับหายใจเหนื่อย เหนื่อยง่ายเมื่อออกแรง เหงื่อออกใจสั่น และท้องเสียเป็นหลัก หากมีอาการดังกล่าว ควรรีบกลับมาพบแพทย์ทันทีโดยไม่จำเป็นต้องรอให้ถึงวันนัดติดตามอาการ

การรักษาภาวะ MIS-C หลังหายจากโควิด-19

ให้การรักษาแบบประคับประคอง เช่น การให้สารน้ำ ยากระตุ้นการบีบตัวของหัวใจเพื่อเพิ่มความดันโลหิต ให้ออกซิเจน
ให้ยากลุ่มต้านการอักเสบ เช่น การให้ยาอิมมูโนโกลบูลินทางหลอดเลือดดำ และยากลุ่มสเตียรอยด์
ประมาณ 70% ของผู้ป่วย มักมีอาการรุนแรง เช่น กล้ามเนื้อหัวใจอักเสบ ช็อก จำเป็นต้องรับการรักษาในหอผู้ป่วยวิกฤต ICU

แนวทางการดูแลเด็กๆ หลังป่วยติดเชื้อ Covid-19

สังเกตอาการของโรค MIS-C หรือรีบมาพบแพทย์เมื่อมีอาการผิดปกติ
ใช้ชีวิตแบบ New normal ล้างมือบ่อยๆ แนะนำให้ใส่หน้ากากอนามัยในเด็กอายุ 2 ปีขึ้นไป
เด็กอายุ 5 ปีขึ้นไป ที่มีประวัติติดเชื้อ Covid-19 แนะนำให้ฉีดวัคซีนหลังติดเชื้อ 12 สัปดาห์ นับจากวันที่เริ่มมีอาการป่วยวันแรก หรือในกลุ่มที่ไม่มีอาการนับจากวันที่ RT-PCR หรือ ATK positive
- โดยกลุ่มที่ยังไม่เคยได้รับวัคซีน Covid-19 แนะนำ 2 เข็ม ห่างกัน 8-12 สัปดาห์
- กลุ่มที่เคยได้รับวัคซีนมาแล้ว 1 เข็ม แนะนำให้กระตุ้นเพิ่ม 1 เข็ม
  (ไม่แนะนำให้ฉีดวัคซีนเพิ่ม หากเคยได้รับวัคซีนมาแล้ว 2 เข็ม)
เด็กที่ได้รับวัคซีนโควิดครบ 2 เข็ม จะช่วยลดโอกาสเกิด MIS-C หรือลดความรุนแรงของภาวะ MIS-C ทั้งอัตราการนอนโรงพยาบาล และการใส่ท่อช่วยหายใจ
สามารถไปโรงเรียนได้ตามปกติ หลังจากพ้นระยะแพร่เชื้อ หรือกักตัวครบตามที่แพทย์แนะนำ
แม้จะเคยติดเชื้อ Covid-19 มาแล้ว ก็สามารถติดเชื้อซ้ำได้ เนื่องจากเชื้อมีการกลายพันธุ์อยู่ตลอดเวลา
หลังจากหายป่วยสามารถรับ vaccine ตามวัย ได้ตามปกติ

พญ. รุจิรา มงคลกุล
แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านกุมารเวชศาสตร์โรคระบบการหายใจ
ศูนย์สุขภาพเด็กและวัยรุ่น โรงพยาบาลพญาไท 2

MIS-C หรือภาวะการอักเสบหลังหายโควิด-19 ที่ต้องเฝ้าสังเกต