โรคตาที่พบบ่อยอีกโรคหนึ่งในผู้สูงอายุ คือโรคจุดภาพชัดที่จอตาบวม อันเกิดจากหลอดเลือดดำที่จอตาอุดตัน หรือที่ในภาษาอังกฤษเรียกว่า RETINAL VEIN OCCLUSION – RVO ซึ่งจุดภาพชัด หรือ Macula เป็นบริเวณจอประสาทตาที่ทำให้คนเรามองเห็นได้คมชัดที่สุดในศูนย์กลางของการมองเห็น หากเกิดอาการบวมเมื่อไหร่ก็จะทำให้การมองเห็นบกพร่องไป
สาเหตุของโรคจุดรับภาพชัดที่จอตาบวม
สาเหตุของโรคจุดรับภาพชัดที่จอตาบวมจากหลอดเลือดดำที่จอตาอุดตัน เกิดจากการมีลิ่มเลือดอุดตันในหลอดเลือด ทำให้เลือดไหลเวียนไม่สะดวกแล้วรั่วออกมาบริเวณเนื้อเยื่อรอบๆ หลอดเลือด ซึ่งจะทำให้เกิดภาวะขาดออกซิเจนและสารอาหาร หากเกิดการบวมบริเวณจุดภาพชัด ซึ่งเป็นบริเวณสำคัญที่สุดที่ใช้ในการมองเห็นภาพก็จะทำให้การมองเห็นมัวลง
โรคจุดรับภาพชัดบวมจากเส้นเลือดดำที่จอตาอุดตัน แบ่งเป็น 2 ชนิด (Typers of RVO)
- การอุดตันของหลอดเลือดดำหลักที่จอตา ผู้ป่วยจะมีการมองเห็นที่แย่ลงอย่างเฉียบพลัน โดยไม่มีอาการปวด และไม่มีเลือดออกที่ตัวจอตา หากเป็นการอุดตันที่รุนแรงอาจทำให้เกิดการขาดเลือดของจอตา และเซลล์ประสาทตาตายได้
- การอุดตันของหลอดเลือดดำย่อยที่จอตา ผู้ป่วยจะมีการมองเห็นที่แย่ลงอย่างเฉียบพลันโดยไม่มีอาการปวดลานสายตา มีอาการผิดปกติเป็นบางส่วน และมีเลือดออกที่จอตารอบบริเวณหลอดเลือดที่เกิดการอุดตัน โดยพบโรคจุดรับภาพบวมจากเส้นเลือดดำย่อยที่จอตาอุดตันมากกว่าของหลอดเลือดดำหลัก 3 เท่า
อาการของผู้ป่วยโรคจุดรับภาพชัดบวม (Symptom of RVO)
ผู้ป่วยอาจมีอาการตามัวลง อาจเห็นจุดดำบริเวณกลางภาพ หรือมีการรับรู้สีบกพร่อง ภาวะการมองเห็นผิดปกติเนื่องจากจุดรับภาพบวมจาก RVO อาจส่งผลต่อความสามารถในการทำกิจวัตรประจำวัน เช่น การอ่านหนังสือ การจับจ่ายซื้อของ การขับรถ ผู้ป่วยส่วนใหญ่จึงจำเป็นต้องพบแพทย์อย่างสม่ำเสมอเพื่อการตรวจรักษา
ปัจจัยเสี่ยงของโรคจุดรับภาพบวมจากเส้นเลือดดำที่จอตาอุดตัน (Risk factors of RVO)
- อายุโดยเฉลี่ย มักพบในผู้ที่มีอายุมากกว่า 50 ปีขึ้นไป
- โรคประจำตัวที่ทำให้ผนังหลอดเลือดแข็ง หรือหลอดเลือดตีบแคบลง เช่น เบาหวาน ความดันโลหิตสูง ไขมันในเลือดสูง
- โรคที่มีความผิดปกติในการแข็งตัวของเลือด
- ความผิดปกติอื่นๆ ของดวงตา เช่น ต้อหิน หรือภาวะความดันในลูกตาสูง
แนวทางการรักษาโรค จุดรับภาพบวมจากเส้นเลือดดำอุดตัน (Treatment options of RVO)
- การฉายแสงเลเซอร์ที่ทำให้เกิดความร้อนบนจอตา เลเซอร์ Photocoagulation เพื่อยับยั้งหรือชะลอเส้นเลือดผิดปกติที่ทำให้เกิดเลือดออกหรือสารรั่วซึม
- การฉีดยายับยั้งการเกิดเส้นเลือดงอกใหม่เข้าไปในน้ำวุ้นตา เพื่อยับยั้งเส้นเลือดที่งอกใหม่และการรั่วซึม
- การให้ยากลุ่มต้านการอักเสบ กลุ่ม Corticosteroid เพื่อลดการบวมและการอักเสบ
การป้องกันการเกิดโรคจุดรับภาพบวมจากเส้นเลือดดำที่จอตาอุดตัน
ผู้ป่วยหรือผู้ที่มีความเสี่ยงควรเลิกสูบบุหรี่ และหมั่นออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอเพื่อควบคุมหรือลดความดันโลหิต ลดการบริโภคไขมัน โดยเฉพาะอาหารคอเลสเตอรอลสูง ผู้สูงอายุควรเข้ารับการตรวจสุขภาพอย่างสม่ำเสมอเพื่อดูว่ามีโรคทางกายที่เป็นปัจจัยเสี่ยงอันจะทำให้เกิดภาวะนี้หรือไม่ หากท่านใดมีโรคที่เป็นปัจจัยเสี่ยง ควรได้รับการรักษาและควบคุมการลุกลามของโรค เพียงเท่านี้ก็สามารถลดความเสี่ยงและอันตรายที่อาจเกิดขึ้นจากโรคจุดรับภาพบวมจากเส้นเลือดที่จอตาอุดตันได้
