โรคมือ เท้า ปาก (Hand, Foot and Mouth Disease) เกิดจากการติดเชื้อไวรัส มักจะระบาดในช่วงฤดูฝนซึ่งมีอากาศร้อนชื้น และพบในกลุ่มเด็กเล็กที่อายุต่ำกว่า 5 ปี พ่อแม่ที่มีลูกเล็กจึงต้องดูแลและระมัดระวังเป็นพิเศษ เพราะมักมีการระบาดในโรงเรียนและสถานที่ที่เด็กๆ ไปรวมตัวกัน สำหรับคุณพ่อคุณแม่ที่มีกังวลว่าจะเกิดขึ้นกับบุตรหลานของตน หรือเมื่อเกิดขึ้นแล้วควรจะทำอย่างไรดี วันนี้เราจะมาดูถึงวิธีป้องกันให้ลูกปลอดภัยจากโรคมือ เท้า ปาก กัน

อาการของโรคมือ เท้า ปาก

มีไข้สูง 39 องศาเซลเซียส อยู่ประมาณ 2 วัน
ครั่นเนื้อครั่นตัว ร้องงอแงตลอดเวลา
มีอาการเจ็บปาก ไม่ยอมทานอาหาร มีตุ่มแดงที่เหงือก ลิ้น กระพุ้งแก้ม เพดานปาก
จากนั้นจะมีผื่นหรือตุ่ม (มักไม่คัน) บริเวณฝ่ามือ นิ้วมือ และเท้า หรืออาจพบที่ก้น แขน และขาด้วย
หากอาการเป็นไม่มากจะทุเลาลง และหายเป็นปกติได้ใน 7-10 วัน

การติดต่อของโรคมือ เท้า ปาก

สามารถติดต่อได้ง่ายๆ ในช่วงสัปดาห์แรกของการป่วย โดยการสัมผัสโดยตรงกับสารคัดหลั่ง ทั้งจากจมูก ลำคอ และน้ำจากตุ่มใสๆ โดยเชื้ออาจติดมากับสิ่งของเครื่องใช้ต่างๆ หรือการไอจามรดกัน รวมทั้งอุจจาระของผู้ป่วย ซึ่งบางรายยังคงพบเชื้อไวรัสในอุจจาระต่ออีกประมาณ 6-8 สัปดาห์ หลังจากหายป่วย

การรักษาโรคมือ เท้า ปาก

โรคมือ เท้า ปาก ถ้าอาการเป็นไม่มาก สามารถหายเองได้ใน 7-10 วัน หากไม่มีภาวะแทรกซ้อน โรคนี้ไม่มียาจำเพาะ ต้องรักษาตามอาการ เช่น ใช้ยาลดไข้ ยาแก้ปวด ยกเว้นกรณีที่รับประทานอาหารและน้ำไม่ได้แพทย์จะให้น้ำเกลือ บางรายอาจมีภาวะแทรกซ้อนจึงต้องใช้ยาปฎิชีวนะ ผู้ป่วยอาจเป็นซ้ำได้ ดังนั้นผู้ปกครองควรหมั่นสังเกตอาการของลูกน้อย หากมีภาวะแทรกซ้อน เช่น มีไข้สูง ซึม อาเจียนบ่อยๆ เหนื่อย แขนขาอ่อนแรง ไม่ยอมทานอาหารและน้ำ ควรรีบพาไปพบแพทย์ทันที

การป้องกันโรคมือ เท้า ปาก

ปัจจุบันมีวัคซีนป้องกัน โรคมือเท้าปากชนิดรุนแรง จากเชื้อเอนเทอไรไวรัส 71 (EV 71)
การป้องกันที่ดีที่สุดคือการรักษาสุขอนามัยให้ดี เช่น ตัดเล็บให้สั้น หมั่นล้างมือให้สะอาดด้วยสบู่ โดยเฉพาะหลังจากการขับถ่ายและก่อนรับประทานอาหาร รวมทั้งการใช้ช้อนกลาง และหลีกเลี่ยงการใช้ของร่วมกัน
แยกผู้ป่วยที่เป็นโรคออกจากกลุ่ม เพื่อนที่โรงเรียนหรือสถานเลี้ยงเด็กเป็นเวลา 1 สัปดาห์
ต้องทำความสะอาดพื้น ห้องน้ำ เครื่องใช้ ของเล่น ตลอดจนเสื้อผ้าที่อาจปนเปื้อนเชื้อโรคด้วยน้ำยาฆ่าเชื้อที่สามารถกำจัดสปอร์ของเชื้อได้
หากมีเด็กป่วยจำนวนมาก อาจต้องปิดสถานที่ชั่วคราว (1-2 สัปดาห์) เพื่อทำความสะอาดและฆ่าเชื้อโรค

พญ. อมรรัตน์ อาภรณ์วิชานพ
แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านกุมารเวชศาสตร์
ศูนย์สุขภาพเด็กและวัยรุ่น โรงพยาบาลพญาไท นวมินทร์

มือ เท้า ปาก โรคระบาดในเด็ก ที่ผู้ปกครองต้องระวัง!