ไส้ติ่งอักเสบไม่ได้เกิดขึ้นเฉพาะผู้ใหญ่เท่านั้น เด็กในทุกช่วงอายุก็สามารถเป็นไส้ติ่งอักเสบได้เช่นกัน สำหรับเด็กเมื่อมีอาการไส้ติ่งอักเสบอาจไม่เข้าใจว่าตัวเองป่วยเป็นอะไร จึงไม่สามารถบอกอาการได้แน่ชัด ยิ่งโดยเฉพาะในเด็กเล็ก ทำให้การวินิจฉัยล่าช้าจนมีอาการรุนแรงขึ้นถึงขั้นไส้ติ่งแตกได้ พ่อแม่จึงต้องสังเกตอย่างใกล้ชิดเมื่อเด็กมีอาการปวดท้อง และรีบมาพบแพทย์
ทำไมเด็กถึงเกิดมีอาการไส้ติ่งอักเสบได้
เกิดได้จาก 2 สาเหตุหลัก
- เกิดจากภาวะต่อมน้ำเหลืองโต โดยพบได้ราว 80% มีอาการไส้ติ่งอักเสบเกิดจากต่อมน้ำเหลืองที่อยู่ส่วนโคนไส้ติ่งมีภาวะบวมขึ้นมา ทำให้โพรงไส้ติ่งเกิดอุดตัน
- อุจจาระอุดตันในโพรงไส้ติ่ง ซึ่งพบได้ประมาณ 20% เกิดจากการมีเศษอุจจาระตกลงไปในโพรงไส้ติ่งจนทำให้เกิดการอุดตัน ซึ่งการอุดตันเหล่านี้เป็นต้นเหตุที่ทำให้เกิดเป็นภาวะ “ไส้ติ่งอักเสบ” จึงควรรีบพาเด็กไปแพทย์ทันทีเพื่อทำการรักษา ซึ่งจะช่วยลดความเสี่ยงจากภาวะแทรกซ้อนและภาวะไส้ติ่งแตกได้
อาการไส้ติ่งอักเสบของเด็ก
อาการของไส้ติ่งอักเสบในเด็กนั้นจะสังเกตค่อนข้างยาก เนื่องจากเด็กไม่สามารถบอกเล่าอาการที่เกิดขึ้นได้ชัดเจน จะระบุได้เพียง ปวดท้อง ปวดท้องมาก ทำให้พ่อแม่อาจเข้าใจผิดว่าเป็นการปวดท้องธรรมดา ประกอบกับภาวะไส้ติ่งอักเสบในเด็กจะมีอาการแตกต่างกับผู้ใหญ่ บางครั้งจะมีอาการคล้ายโรคอื่นๆ ซึ่งพ่อแม่สามารถสังเกตอาการไส้ติ่งอักเสบในเด็กได้ ดังนี้
- เบื่ออาหาร หรือไม่กินนม ท้องอืด คลื่นไส้ อาเจียน เด็กบางคนจะงอแงร้องกวนผิดปกติ เนื่องจากไม่สบายท้อง
- บางรายอาจมีอาการถ่ายเหลวโดยไม่ทราบสาเหตุ
- บางครั้งอาจปวดท้องจนตัวงอ โดยจะปวดมวนท้องอยู่ตลอดเวลา
- ถ้าคลำบริเวณด้านขวาล่างที่เป็นตำแหน่งของไส้ติ่งแล้วลูกมีอาการเกร็งต้าน แสดงว่าเขารู้สึกเจ็บ
- อาการปวดท้องไม่ลดลงแม้ว่าจะอาเจียน หรือถ่ายออกไปแล้ว ซึ่งต่างจากโรคติดเชื้อในกระเพาะอาหาร หรือลำไส้
- มีไข้ ซึ่งเป็นอาการเด่นชัดของไส้ติ่งอักเสบในเด็ก
- ในกรณีที่ไส้ติ่งเกิดการแตกทะลุ อาการปวดก็จะแพร่กระจายไปตำแหน่งอื่นๆ ของช่องท้อง ซึ่งเสี่ยงต่อการเกิดภาวะแทรกซ้อนได้
การรักษาไส้ติ่งอักเสบในเด็ก ทำยังไง
การรักษาไส้ติ่งอักเสบในเด็กมีเพียงการผ่าตัดรักษาวิธีเดียวเท่านั้น โดยจะเป็นการผ่าตัดเปิดช่องท้อง หรือการผ่าตัดส่องกล้องที่มีขนาดแผลผ่าตัดเล็ก เจ็บตัวน้อย เหมาะกับเด็กโตหรือเด็กที่มีภาวะอ้วน แต่จะไม่เหมาะกับเด็กเล็ก เนื่องจากเมื่อเด็กโตขึ้น ขนาดแผลจะมีขนาดเล็กลงจนใกล้เคียงกับการผ่าตัดส่องกล้อง
ภาวะแทรกซ้อนหลังผ่าตัดไส้ติ่ง อาจพบการติดเชื้อที่แผลผ่าตัด หรือพบหนองในช่องท้อง โดยแพทย์จะให้ยาปฏิชีวนะก่อนผ่าตัดเพื่อลดโอกาสติดเชื้อ ภายหลังการผ่าตัดก็จะได้รับยาต่อจนกว่าไข้จะลง และอาการโดยรวมดีขึ้น และอาจพบพังผืดในช่องท้องที่เกิดจากการผ่าตัดซึ่งในระยะยาวจะเสี่ยงก่อให้เกิดลำไส้อุดตันได้ แต่สามารถป้องกันได้ด้วยการให้เด็กเคลื่อนไหวตัวเบาๆ และฝึกลุกเดินให้เร็วที่สุด เพื่อกระตุ้นการทำงานของลำไส้ และป้องกันการก่อตัวของพังผืด
เมื่อไส้ติ่งแตก ทำไมถึงเสี่ยงต่อการเสียชีวิต
การอักเสบของไส้ติ่งคือผลจากการอุดตัน ไส้ติ่งที่อักเสบจึงมีลักษณะบวม แดง และค่อยๆ มีขนาดใหญ่ขึ้น เมื่อถูกปล่อยไว้นาน ไม่ได้รับการผ่าตัดจะเกิดการเน่า และแตกในที่สุด ทำให้เชื้อหนองแพร่กระจายในช่องท้อง เกิดการติดเชื้อและลุกลามเข้าสู่กระแสเลือด จนเป็นสาเหตุที่ทำให้เด็กเสียชีวิต
หากสังเกตว่าลูกมีอาการปวดท้องในลักษณะดังที่กล่าวมา หรือไม่แน่ใจอาการ ควรรีบพาไปพบแพทย์โดยทันที เพราะไส้ติ่งอักเสบสำหรับเด็กเสี่ยงต่อการแตกได้เร็วกว่าผู้ใหญ่ แม้ว่าการผ่าตัดจะฟังดูน่ากลัวสำหรับเด็ก แต่ท้ายที่สุดแล้ววิธีนี้เป็นเพียงหนทางเดียวที่รักษาอาการไส้ติ่งอักเสบให้หายได้