คุณพ่อ คุณแม่ หรือผู้ปกครองหลายท่านเป็นกังวล เกี่ยวกับบุตรหลานเป็นที่โรคหัวใจ หลายคนกลัวการผ่าตัด และหลายคนไม่ยอมให้เด็กเข้ารับการผ่าตัดนพ.ชญาน์ทัต ศิรินาวิน ศัลยศาสตร์ทรวงอก รพ.พญาไท 2 กล่าวว่า การรักษาโรคหัวใจในเด็กแบ่งได้เป็น 2 แบบ ดังนี้

1. รักษาแบบประคับประคอง ให้สามารถผ่านจุดวิกฤตไปได้ก่อน เพราะบางโรคไม่สามารถรักษาได้เลยในทันที

2. แบบแก้ไขตัวโรคทั้งหมด แต่จะขึ้นอยู่กับตัวโรคว่าเป็นโรคหัวใจแบบใด

การผ่าตัด รักษาโรคหัวใจพิการแต่กำเนิด มีนวัตกรรม หรือวิธีการแบบใดบ้าง

การผ่าตัดหัวใจสามารถแบ่งได้ 2 อย่าง คือ

ผ่าตัด ซึ่งจะเป็นการผ่าตัดใหญ่ และขึ้นอยู่ในความดูแลของแพทย์อย่างใกล้ชิด แต่ด้วยการพัฒนาทางการแพทย์ในปัจจุบัน ทำให้ผลการรักษาด้วยการผ่าตัดดีขึ้นกว่าในอดีตอย่างมาก
การรักษาโรคผ่านสายสวน (Percutaneous Transcatheter Intervention)เป็นการทำหัตถการผ่านเส้นเลือดโดยใช้สายสวน ขนาดของสายที่สวนเข้าไปมีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 1–2 มิลลิเมตร

โดยการรักษาจะขึ้นอยู่กับโรคที่เป็น ส่วนใหญ่จะใส่สายทางขาหนีบเข้าไปหัวใจ หากเข้าหัวใจฝั่งซ้ายจะใส่สายสวนผ่านเส้นเลือดแดง ถ้าเป็นหัวใจฝั่งขวาจะผ่านทางเส้นเลือดดำ อาทิ โรครูรั่วที่ผนังกั้นห้องหัวใจ ก็สามารถใช้อุปกรณ์อุดผนังรูรั่วทางสายสวนได้เลย การใช้สายสวนหัวใจจึงเหมาะกับการรักษาโรคหัวใจ ในเด็กเนื่องจากใช้เวลาพักฟื้นไม่นาน และใช้เวลาทำหัตถการไม่นาน หากรักษาแล้วหายขาดไหม จะกลับมาเป็นซ้ำได้ไหม

ไม่สามารถระบุได้ว่าหายขาดได้หรือไม่เนื่องจากโรคหัวใจมีขนาดความรุนแรงของโรคที่หลากหลาย บางโรคอาจใช้การรักษาเพียงครั้งเดียวก็สามารถหายขาดได้ แต่ในโรคบางภาวะอาจจะต้องทำการรักษาในขั้นต้นไปก่อน เพื่อไปสู่การรักษาขั้นตอนต่อไป อาทิ ในผู้ป่วยที่ต้องเปลี่ยนลิ้นหัวใจ ลิ้นที่เปลี่ยนก็มีอายุการใช้งาน และการเสื่อมสภาพ จึงจำเป็นจะต้องมีการเปลี่ยนใหม่อีก

คำแนะนำสำหรับผู้ป่วย ในการดูแลหลังการผ่าตัดโรคหัวใจพิการแต่กำเนิด

คำแนะนำหลังการผ่าตัด และการพักฟื้น จะขึ้นอยู่กับว่าผู้ป่วยเป็นโรคหัวใจชนิดไหน และทำการผ่าตัดแบบใดไป โดยส่วนใหญ่จะเป็นการผ่าตัดแบบใส่อุปกรณ์เข้าไป อาทิ ขดลวด ฉีดสี จึงมีหลักการดูแลที่คุณพ่อ คุณแม่ ต้องดูแลอย่างเคร่งครัด ดังนี้

การรับประทานยา ต้องทานยาอย่างสม่ำเสมอ อาทิ ผู้ป่วยที่ใส่ขดลวด หากไม่ทานยาก็อาจทำให้ขดลวดตันได้ หรือลิ้นหัวใจที่เปลี่ยนไป อาจมีลิ่มเลือดมาเกาะได้
จำกัดปริมาณน้ำที่ดื่มเข้าไป หลังผ่าตัด คุณพ่อ คุณแม่ ต้องดูแลเรื่องปริมาณน้ำที่สมดุลกับร่างกายของเด็ก ๆ ตามคำแนะนำของแพทย์
การป้องกันการติดเชื้อ ดูแลความสะอาดบริเวณแผล ไม่ให้เกิดการชื้น อับ หรือมีสิ่งสกปรกเข้าไป มาพบแพทย์ตามนัด เพื่อติดตามอาการหลังผ่าตัดอย่างสม่ำเสมอ

การสังเกตอาการผิดปกติหลังการผ่าตัด

อาการที่ คุณพ่อ คุณแม่ สังเกตได้อย่างชัดเจนเลย หากลูกมีอาการเหนื่อยหอบ หรือตัวเขียว อาจจะเป็นไปได้ว่าหลังการผ่าตัดอาจดีขึ้นไม่น่าเป็นห่วง แต่หากหลังจากนั้นมีอาการดังกล่าวขอให้รีบพบแพทย์ทันที เพราะการผ่าตัดมีปัญหา อาจต้องใส่ขดลวด เพื่อขยายทางเดินของหลอดเลือดเพิ่มขึ้น

ในกลุ่มหัวใจวาย เนื่องจากผนังกั้นห้องหัวใจรั่ว มีอาการเหนื่อยหอบ อาจเป็นไปได้ว่าการผ่าตัดอาจมีปัญหา หรืออาจมีโรคแทรกซ้อนเพิ่มขึ้น

โดยช่วงแรกหลังผ่าตัด คุณพ่อ คุณแม่ ต้องพาลูกเข้ามาพบแพทย์อย่างเคร่งครัด ในช่วงแรกอาจมีความถี่ในการนัด อาทิ ทุก ๆ สัปดาห์ 2 สัปดาห์/ครั้ง เนื่องจากแพทย์ต้องประเมินหลังการผ่าตัด แต่หลังจากเวลาการผ่านไป ระยะเวลาการพบแพทย์ก็ขึ้นอยู่กับอาการที่คงที่ และดีขึ้นหลังการผ่าตัด

นพ.ชญาน์ทัต ศิรินาวิน ศัลยศาสตร์ทรวงอก รพ.พญาไท 2

ศัลยกรรมหัวใจพิการแต่กำเนิดในเด็กไม่น่ากลัวอย่างที่คิด