รู้หรือไม่ ว่าคนไทยจำนวนมากกำลังเผชิญกับปัญหาแผลเรื้อรังที่ไม่หายสนิท ซึ่งสร้างความเจ็บปวด และส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวันเป็นอย่างมาก ทั้งยังอาจนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อนที่ร้ายแรง เช่น การติดเชื้อในกระแสเลือด แต่วันนี้เรามีเทคโนโลยี ‘การรักษาแผลด้วยแรงดันลบ หรือ ‘Negative Pressure Wound Therapy (NPWT)’ ที่จะช่วยกระตุ้นการสมานแผล ทำให้แผลหายเร็วขึ้น และกลับมามีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นได้ จึงเป็นทางเลือกในการรักษาที่ดีสำหรับผู้ที่มีปัญหาแผลเรื้อรัง และแผลแทบทุกชนิด

การรักษาแผลด้วยแรงดันลบ หรือ Negative Pressure Wound Therapy (NPWT) คืออะไร?

การรักษาแผลด้วยแรงดันลบ หรือ Negative Pressure Wound Therapy (NPWT) เป็นเทคนิคการรักษาแผลที่ช่วยเร่งกระบวนการสมานแผลโดยใช้แรงดันลบ (Negative Pressure) ดูดซับของเหลวส่วนเกิน ลดการสะสมของเชื้อแบคทีเรีย และกระตุ้นการสร้างเซลล์เนื้อเยื่อใหม่ ทำให้แผลหายเร็วขึ้น

เทคนิคนี้เหมาะสำหรับแผลที่หายช้า แผลเรื้อรัง แผลขนาดใหญ่ และแผลที่มีการติดเชื้อ รวมถึงแผลที่รักษาด้วยวิธีดั้งเดิมแล้วไม่ดีขึ้น นอกจากนี้ NPWT ยังเป็นการรักษาแผลระบบปิด (Closed System) ซึ่งช่วยลดความเสี่ยงในการติดเชื้อ ลดการสัมผัสแผลโดยตรง และช่วยลดความเจ็บปวดจากการทำแผลบ่อยครั้ง

หลักการทำงานของเครื่องรักษาแผลด้วยแรงดันลบ (NPWT)

การรักษาแผลด้วยแรงดันลบ เป็นวิธีการรักษาแผลโดยใช้เครื่องสร้างแรงดันลบ (Negative Pressure) ที่ต่ำกว่าความดันบรรยากาศเพื่อช่วยกำจัดของเหลวส่วนเกิน เช่น น้ำเหลือง เลือด และหนองออกจากแผล โดยแพทย์จะติดโฟมปิดแผล (Polyurethane foam) หรือแผ่นก๊อซชนิดพิเศษบริเวณแผล เพื่อช่วยกระจายแรงดันลบให้สม่ำเสมอ จากนั้นจะปิดทับด้วยแผ่นซีลกันอากาศชนิดฟิล์มเพื่อรักษาความชื้น และป้องกันการปนเปื้อนจากภายนอก แรงดันลบที่ใช้จะถูกควบคุมโดยเครื่อง NPWT ผ่านระบบท่อ (Tubing System) ที่เชื่อมต่อระหว่างโฟมปิดแผลกับเครื่องดูดสุญญากาศ ซึ่งเป็นตัวส่งผ่านแรงดันและกำจัดของเหลวจากแผลเข้าสู่ภาชนะเก็บของเหลว

การรักษาแผลด้วยแรงดันลบ (NPWT) กับเทคโนโลยีที่ให้ประสิทธิภาพสูงสุด

การรักษาแผลด้วยแรงดันลบได้รับการพัฒนาให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น ด้วยเทคโนโลยีที่ช่วยเร่งกระบวนการสมานแผล เพิ่มความสะดวกสบายให้กับผู้ป่วย และช่วยให้แพทย์สามารถติดตามผลการรักษาได้อย่างแม่นยำ โดยอุปกรณ์ NPWT ในปัจจุบันมีคุณสมบัติที่สำคัญ เช่น

ระบบควบคุมแรงดันอัจฉริยะ สามารถปรับระดับแรงดันลบให้เหมาะสมกับลักษณะของแผล โดยอัตโนมัติ ช่วยให้แผลหายเร็วขึ้น และลดความเสี่ยงจากผลข้างเคียงในกรณีที่ใช้แรงดันที่ไม่เหมาะสม
วัสดุปิดแผลต้านเชื้อแบคทีเรีย เช่น โฟมชีวภาพ หรือแผ่นก๊อซชนิดพิเศษที่เคลือบสารต้านจุลชีพ ช่วยลดความเสี่ยงในการติดเชื้อ และกระตุ้นกระบวนการซ่อมแซมเนื้อเยื่อ
ระบบติดตามผล ที่สามารถบันทึกข้อมูล และแสดงผลการรักษาแบบเรียลไทม์ผ่านแอปพลิเคชัน หรือระบบออนไลน์ ทำให้แพทย์สามารถติดตามอาการของผู้ป่วยได้อย่างสะดวก และแม่นยำ

เทคโนโลยีเหล่านี้ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการรักษา ทำให้แผลหายได้ดีขึ้น จึงเป็นการเพิ่มคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยในหลายๆ ด้าน

การรักษาแผลด้วยแรงดันลบเหมาะกับแผลประเภทใด รักษาแผลเรื้อรังได้ หรือไม่?

การรักษาแผลด้วยแรงดันลบใช้ได้กับแผลเฉียบพลัน แผลติดเชื้อ รวมถึงแผลเรื้อรัง โดยเฉพาะแผลที่หายช้า หรือมีภาวะแทรกซ้อนที่ต้องการการควบคุมของเหลวอย่างมีประสิทธิภาพ เช่น

แผลที่เกิดจากอุบัติเหตุ โดยเฉพาะแผลที่มีขนาดใหญ่ หรือแผลเปิด แผลฉีกขาด หรือแผลทะลุ เพื่อช่วยป้องกันการติดเชื้อ และเร่งกระบวนการสมานแผล
แผลติดเชื้อ เพื่อลดการสะสมของแบคทีเรียในแผล โดยต้องควบคุมการติดเชื้อก่อนการรักษา
แผลเรื้อรัง ที่มีการติดเชื้อหรือรักษาไม่หายในวิธีดั้งเดิม เช่น แผลเบาหวาน และแผลกดทับ (pressure ulcers) รวมถึงแผลที่เกิดจากภาวะหลอดเลือดดำอุดตัน ซึ่งสามารถช่วยลดขนาดของแผล และกระตุ้นการสร้างเนื้อเยื่อใหม่ได้ดีขึ้น
แผลเนื้อตาย เพื่อกระตุ้นการสร้างเนื้อเยื่อใหม่ และลดโอกาสการติดเชื้อ
แผลไฟไหม้ หรือน้ำร้อนลวก โดยเฉพาะในกรณีที่เป็นแผลไหม้ระดับสอง และสามที่ได้รับการผ่าตัดเอาเนื้อตายออกแล้ว เพื่อการเตรียมพื้นผิวสำหรับการปลูกถ่ายผิวหนัง รวมไปถึงการปลูกถ่ายผิวหนังในกรณีแผลประเภทอื่นๆ
แผลจากการปลูกถ่ายเนื้อเยื่อ เพื่อช่วยเพิ่มการยึดเกาะของเนื้อเยื่อปลูกถ่าย และช่วยให้เนื้อเยื่อใหม่สร้างตัวได้ดีขึ้น
แผลผ่าตัดที่ซับซ้อน มักใช้หลังการผ่าตัดใหญ่เพื่อลดการติดเชื้อ และช่วยให้แผลปิดเร็วขึ้น โดยเฉพาะในกรณีแผลที่เสี่ยงต่อการแยกของแผลผ่าตัด

ทั้งนี้ การรักษาแผลด้วยแรงดันลบไม่เหมาะกับการรักษาแผลที่มีเลือดออกมาก และแผลที่เกิดจากโรคมะเร็ง

แผลหายดีได้จากการรักษาแผลด้วยแรงดันลบ (NPWT)

การรักษาแผลด้วยแรงดันลบ (NPWT) เป็นวิธีการรักษาแผลแบบต่อเนื่องที่ช่วยเร่งกระบวนการสมานแผลอย่างมีประสิทธิภาพ โดยมีประโยชน์หลายด้าน เช่น

เร่งกระบวนการสมานแผล ด้วยแรงดันลบที่ช่วยกระตุ้นการสร้างเนื้อเยื่อใหม่ และลดระยะเวลาการรักษา
ลดการสะสมของแบคทีเรียและลดความเสี่ยงในการติดเชื้อ โดยระบบจะดูดซับของเหลวส่วนเกินออกจากแผลตลอดเวลา พร้อมควบคุมระดับความชื้นให้อยู่ในภาวะที่เหมาะสม ช่วยป้องกันภาวะแทรกซ้อน และทำให้แผลแห้งเร็วขึ้น
ลดอาการบวมและช่วยให้แผลหดตัว ทำให้ขอบแผลค่อยๆ หดเข้าหากัน และช่วยให้ขนาดแผลเล็กลง
กระตุ้นเซลล์ไฟโบรบลาสต์ (Fibroblasts) และการสร้างคอลลาเจนใหม่ ซึ่งเป็นองค์ประกอบสำคัญต่อการฟื้นฟูเนื้อเยื่อ
ช่วยกระตุ้นการไหลเวียนเลือด ทำให้แผลได้รับออกซิเจน และสารอาหารที่จำเป็นต่อกระบวนการซ่อมแซมเซลล์

อย่างไรก็ตาม เพื่อให้ตรงกับความต้องการของผู้ป่วยที่จะได้ทั้งความคุ้มค่า และคุณค่าที่ตอบโจทย์การรักษาแผลแต่ละประเภทในแต่ละบุคคล ที่ศูนย์ศัลยกรรม โรงพยาบาลพญาไท พหลโยธิน มีแพทย์ผู้เชี่ยวชาญการรักษาแผลด้วยเทคนิคต่างๆ รวมถึง ‘การรักษาแผลด้วยแรงดันลบ’ หรือ ‘Negative Pressure Wound Therapy (NPWT)’ พร้อมการดูแลอย่างเอาใจใส่จากสหสาขาวิชาชีพ เพื่อให้ทุกบาดแผลหายได้ดีขึ้น

นพ. กำธร วิจิตรกำธร
ศัลยแพทย์ ศูนย์ศัลยกรรม
โรงพยาบาลพญาไท พหลโยธิน

เมื่อแผลไม่หาย การรักษาแผลด้วยแรงดันลบ (NPWT) ช่วยได้