‘หูชั้นกลางอักเสบเฉียบพลัน’ เป็นโรคติดเชื้อในบริเวณหูชั้นกลางที่เกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว โดยเฉพาะในเด็กเล็ก ซึ่งอาจส่งผลให้เกิดภาวะแทรกซ้อนร้ายแรงได้ หากไม่ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที บทความนี้จะพาคุณไปรู้จักสาเหตุ อาการ วิธีการวินิจฉัย และแนวทางการรักษาที่ถูกต้อง พร้อมเทคนิคการป้องกันเพื่อสุขภาพหูที่ดีและปลอดภัย

หูชั้นกลางอักเสบเฉียบพลัน คืออะไร?

หูชั้นกลางอักเสบเฉียบพลัน คือ การอักเสบของหูชั้นกลางที่เกิดจากการติดเชื้อไวรัสหรือแบคทีเรีย ส่วนใหญ่พบในเด็กเล็ก เนื่องจากท่อยูสเตเชี่ยนที่เชื่อมระหว่างโพรงจมูกกับหูชั้นกลางมีความไวต่อการอักเสบจากการติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจ เช่น ไข้หวัดหรือไซนัสอักเสบ เมื่อท่อยูสเตเชี่ยนบวมและทำงานผิดปกติ เชื้อโรคจึงสามารถแทรกซึมเข้ามาในหูชั้นกลางได้

สาเหตุและปัจจัยเสี่ยง

โรคหูชั้นกลางอักเสบเฉียบพลัน มักเกิดตามหลังการติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจ โดยมีสาเหตุและปัจจัยเสี่ยง ดังนี้

การติดเชื้อไวรัสหรือแบคทีเรีย เช่น ไข้หวัดและไซนัสอักเสบ
การบวมของท่อยูสเตเชี่ยน เมื่อท่อเชื่อมต่อระหว่างโพรงจมูกและหูชั้นกลางบวมหรืออุดตัน
การติดเชื้อที่ลามผ่านท่อ ทำให้เชื้อโรคเข้าสู่บริเวณหูชั้นกลางได้ง่ายขึ้น

การระมัดระวังและหลีกเลี่ยงการสัมผัสผู้ป่วยติดเชื้อในช่วงโรคระบาดจะช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดโรคนี้

อาการของหูชั้นกลางอักเสบเฉียบพลัน

อาการของโรคนี้มีความหลากหลายและแตกต่างกันไปตามวัย โดยทั่วไปอาจพบว่า

ในเด็กเล็ก

– มีไข้สูงและอาจมีอาการร้องไห้งอแง

– ไม่ยอมให้จับหรือสังเกตใบหู เนื่องจากความเจ็บปวด

ในผู้ใหญ่

– หูอื้อและการได้ยินลดลง

– อาจมีของเหลวไหลออกจากหู เมื่อการอักเสบรุนแรงจนเยื่อแก้วหูทะลุ

อาการเหล่านี้ควรได้รับการสังเกตและปรึกษาแพทย์ทันที เพื่อป้องกันการเกิดภาวะแทรกซ้อนในภายหลัง

ภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้น

หากหูชั้นกลางอักเสบเฉียบพลันไม่ได้รับการรักษาอย่างถูกต้องและทันท่วงที อาจเกิดภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรง ได้แก่

หน้าเบี้ยว อาจเกิดจากการอักเสบที่ลุกลามไปถึงเส้นประสาทใบหน้า
หลังใบหูบวมแดง สัญญาณของการติดเชื้อที่แพร่กระจาย
ลำคอบวม เมื่อการติดเชื้อขยายตัวไปยังอวัยวะอื่นในร่างกาย

การดูแลรักษาที่รวดเร็วและเหมาะสมจะช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดภาวะแทรกซ้อนดังกล่าว

วิธีการวินิจฉัยหูชั้นกลางอักเสบเฉียบพลัน

เมื่อสงสัยว่ามีโรคหูชั้นกลางอักเสบเฉียบพลัน ผู้ป่วยควรเข้าพบแพทย์เฉพาะทางเพื่อรับการวินิจฉัยที่ถูกต้อง โดยขั้นตอนการตรวจมีดังนี้

การซักประวัติและตรวจร่างกาย เพื่อประเมินอาการและความรุนแรงของการอักเสบ
การสองกล้องตรวจหู ใช้ตรวจดูแก้วหูที่มีสีแดงและตรวจหาของเหลวขังในหูชั้นกลาง
การตรวจเพิ่มเติม ในกรณีที่อาการรุนแรงหรือมีภาวะแทรกซ้อน แพทย์อาจทำการตรวจเพิ่มเติม เพื่อประเมินสถานะของเยื่อแก้วหูและส่วนอื่น ๆ ในระบบหู

แนวทางการรักษาหูชั้นกลางอักเสบเฉียบพลัน

การรักษามีทั้งแบบใช้ยาและการรักษาด้วยการผ่าตัด ขึ้นอยู่กับสาเหตุและความรุนแรงของอาการ

1. การรักษาด้วยยา

ยาปฏิชีวนะ สำหรับกรณีที่เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย
ยาแก้ปวด บรรเทาอาการเจ็บปวดและลดความไม่สบาย
ยาลดบวมจมูก ช่วยลดการอักเสบและบรรเทาการอุดตันในท่อยูสเตเชี่ยน

2. การรักษาด้วยการผ่าตัด

การเจาะระบายของเหลว เมื่อพบภาวะแทรกซ้อนหรือในกรณีที่เชื้อโรคลุกลามไปยังอวัยวะอื่น ๆ โดยเฉพาะในเด็ก อาจจำเป็นต้องผ่าตัดเพื่อระบายของเหลวและลดแรงกดทับในหู

การเลือกวิธีการรักษาที่เหมาะสมและการติดตามผลอย่างใกล้ชิดโดยแพทย์เป็นสิ่งสำคัญในการฟื้นฟูสุขภาพหู

แนวทางการป้องกันและดูแลสุขภาพหู

เพื่อป้องกันการเกิดโรคหูชั้นกลางอักเสบเฉียบพลันและลดความเสี่ยงในการเกิดภาวะแทรกซ้อน ควรปฏิบัติตามแนวทาง ดังนี้

หลีกเลี่ยงการสัมผัสผู้ป่วยติดเชื้อระบบทางเดินหายใจ ป้องกันการติดเชื้อไวรัสหรือแบคทีเรียที่อาจนำไปสู่การอักเสบในหู
ดูแลสุขภาพในช่วงเป็นหวัด หากมีอาการหวัดหรือสงสัยว่ามีโรคหูชั้นกลางอักเสบ ควรรีบพบแพทย์เพื่อรับการรักษาอย่างถูกต้องและทันท่วงที
รักษาสุขอนามัยส่วนบุคคล รักษาความสะอาดและดูแลสุขภาพโดยรวมเพื่อลดความเสี่ยงในการติดเชื้อ

หูชั้นกลางอักเสบเฉียบพลันเป็นโรคที่พบได้บ่อยในเด็ก และอาจเกิดภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรงหากไม่ได้รับการรักษาอย่างถูกต้อง การสังเกตอาการเบื้องต้นและการเข้ารับการวินิจฉัยจากแพทย์เฉพาะทางจึงเป็นสิ่งสำคัญ การรักษาด้วยยาปฏิชีวนะและการดูแลอย่างใกล้ชิด รวมถึงการรักษาด้วยการผ่าตัดในบางกรณีสามารถช่วยบรรเทาอาการและลดความเสี่ยงของภาวะแทรกซ้อนได้ เพื่อสุขภาพหูที่ดีและการป้องกันโรค เราจึงควรให้ความสำคัญกับการรักษาสุขอนามัยและการปรึกษาแพทย์ทันทีเมื่อหูมีอาการผิดปกติ

หูชั้นกลางอักเสบเฉียบพลัน อันตรายกว่าที่คิด!