การปฏิบัติตัวก่อนการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม
- ผู้ป่วยไปฟอกเลือดตรงตามเวลาที่นัดหมาย
- ชั่งน้ำหนักก่อนการฟอกเลือดทุกครั้ง
- งดรับประทานยาลดความดันโลหิตก่อนมาฟอกเลือดประมาณ 4 – 6 ชั่วโมง เพื่อป้องกันภาวะความดันโลหิตต่ำในระหว่างการฟอกเลือด ด้วยเครื่องไตเทียม ให้รับประทานยาอื่น ๆ ที่ไม่ใช่ยาลดความดันโลหิตตามปกติ และควรนำยาลดความดันโลหิตที่งดไว้ติดตัวมาด้วยเนื่องจากในบางกรณี หากผู้ป่วยมีความดันโลหิตสูงในขณะที่ฟอกเลือด แพทย์อาจจะพิจารณาให้รับประทานยาลดความดันโลหิต
- แจ้งความผิดปกติทุกอย่างหลังจากการฟอกเลือดครั้งที่แล้วให้แพทย์และเจ้าหน้าที่พยาบาลทราบก่อนการฟอกเลือด เช่น มีไข้ แน่นหน้าอก เหนื่อยหอบ นอนราบไม่ได้
- ในกรณีที่ผู้ป่วยมีอาการเลือดออกส่วนใดส่วนหนึ่งของร่างกาย เช่น เลือดออกตามไรฟัน อาเจียนเป็นเลือด หรือมีสีดำ อุจจาระเป็นเลือดหรือมีสีดำ มีประจำเดือน หรือมีบาดแผล รวมทั้งการเตรียมตัวเพื่อผ่าตัดต่าง ๆ รวมถึงการทำฟันควรแจ้งให้แพทย์ และเจ้าหน้าที่พยาบาลทราบ เพื่อจะได้ลดหรืองดยาป้องกันการแข็งตัวของเลือดในขณะทำการฟอกเลือด เนื่องจากผู้ป่วยอาจมีอาการเลือดออกมากจนเกิดอันตรายได้
- สำหรับผู้ป่วยที่มีความดันโลหิตสูงมาก และหลังทำการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียมแล้ว ปรากฏว่าความดันโลหิต
ไม่ลดลงหรือกลับสูงขึ้นให้ปรึกษาแพทย์ที่ดูแลเพื่อพิจารณา ปรับการรับประทานยาลดความดันโลหิตบางชนิด ก่อนมาฟอกเลือด
การปฏิบัติตัวหลังการฟอกเลือด
- ชั่งน้ำหนักหลังการฟอกเลือดทุกครั้ง
- หลังการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม ผู้ป่วยอาจมีอาการอ่อนเพลีย คลื่นไส้ อาเจียน เมื่อกลับบ้านแล้วถ้ามีอาการดังกล่าว ผู้ป่วยควรแจ้งให้แพทย์และเจ้าหน้าที่พยาบาลทราบ เพื่อการปรับน้ำหนักตัวแห้ง ( dry weight ) ของผู้ป่วยเสียใหม่ให้ได้น้ำหนัก dry weight ที่พอเหมาะกับร่างกาย
- เมื่อเสร็จสิ้นการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียมแต่ละครั้ง เจ้าหน้าที่พยาบาลจะใช้ม้วนผ้าก๊อซเป็นก้อนกดบริเวณที่แทงเข็ม จนกระทั่งแน่ใจว่าไม่มีเลือดออก หลังจากนั้นจะปิดพลาสเตอร์ยาให้ก่อนกลับบ้าน ถ้ามีเลือดซึมออกจากแผลควรรีบกลับมาโรงพยาบาลโดยเร็ว
- หลังการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม อาจยังมีผลตกค้างของยาละลายลิ่มเลือด ซึ่งใช้ฉีดป้องกันการแข็งตัวของเลือดระหว่างการฟอกเลือด เมื่อกลับบ้านให้ระวังการกระทบกระแทกแรง ๆ เช่น การหกลัม เพราะอาจทำให้บริเวณที่ถูกกระแทกเขียวช้ำ ถ้ามีรอยเขียวช้ำใช้ยาเรพาริลเจล (Reparil gel) หรือฮีรูดอย (Hirudoid) ทา แล้วใช้น้ำเย็นประคบ ถ้ามีแผลของมีคมบาด ใช้ผ้าก๊อซสะอาดกดนานประมาณ 10-15 นาทีจนเลือดหยุด ถ้าบาดแผลใหญ่มากหรือเลือดไม่หยุดควรไปโรงพยาบาลทันที
ศูนย์ไตเทียม โรงพยาบาลพญาไท 2 ชั้น 14 อาคาร A โทร. 02-617-2444 ต่อ 1683, 1684
อ้างอิง
คู่มือ สำหรับผู้ป่วยโรคไตวายเรื้อรัง
ที่ฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม
จัดทำโดย
สาขาวิชาโรคไต ภาควิชาอายุรศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย หน่วยโรคไต ฝ่ายอายุรศาสตร์ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย
