รีเทนเนอร์เป็นเครื่องมือคงสภาพการเรียงตัวของฟันภายหลังจากการจัดฟันเสร็จสิ้นลง การใส่รีเทนเนอร์เป็นขั้นตอนหนึ่งที่สำคัญมากในการจัดฟันแต่ความยากคือ เนื่องจากต้องอาศัยความร่วมมือจากคนไข้ในการใส่รีเทนเนอร์จากคนไข้ การจัดฟันจะได้ผลหรือไม่อยู่ที่คนไข้ แต่จะง่ายเมื่อคนไข้ใส่รีเทนเนอร์ตามที่ทันแพทย์จัดฟันแนะนำ เพราะเป็นคนสำคัญที่สุดในการจัดฟัน
ทำไมต้องใส่รีเทนเนอร์
เนื่องจากก่อนจัดฟัน ฟันที่เคยเกเคยห่าง หรือฟันที่เคยยื่นมาก่อน ฟันที่สวยอยู่ในขณะนี้ไม่ใช่ตำแหน่งของฟันที่เคยมีมาตั้งแต่เกิด จึงต้องใช้เวลาอีกระยะหนึ่งกว่าฟันจะปรับตัวอยู่ในตำแหน่งใหม่หลังจากการจัดฟัน อีกทั้งฟันเป็นอวัยวะที่ต้องใช้บดเคี้ยวอาหาร จึงยังคงได้รับการกระแทกจากการเคี้ยวและกัดอาหารอยู่ทุกวัน เมื่อมีแรงมากระทำต่อตัวฟัน หรือแรงจากลิ้นดันฟัน ฟันก็จะเคลื่อนกลับไปสู่ตำแหน่งก่อนการจัดฟัน การใส่รีเทนเนอร์จะช่วยประคองฟันไม่ให้เคลื่อนที่จากตำแหน่งที่ได้จัดฟันไว้สวยและดีแล้ว ซึ่งมีรีเทนเนอร์ให้เลือกหลายแบบ แต่ละแบบต่างก็มีข้อดีในแง่มุมที่ต่างกัน เพื่อประโยชน์สูงสุดจากการใส่รีเทนเนอร์ บางครั้งอาจตัดสินใจเลือกใช้มากกว่าหนึ่งแบบ
ใส่รีเทนเนอร์นานแค่ไหน
- ใส่ตามคำแนะนำของทันตแพทย์จัดฟันของท่าน
- ใส่รีเทนเนอร์ตลอดเวลา ทั้งกลางวัน กลางคืน (เวลานานประมาณ 1 ปี)
- ใส่รีเทนเนอร์เฉพาะกลางคืน (หลังจากใส่ครบ 1 ปี)
- ถอดเมื่อทำความสะอาดช่องปากและแปรงฟัน หรือใช้ไหมขัดฟัน
- ถอดขณะทานอาหาร
- ใส่มานานแล้วไม่แนะนำให้เลิกใส่รีเทนเนอร์ เพราะฟันอาจยังเคลื่อนตัวอยู่
- ควรพบทันตแพทย์ตามนัด เพื่อตรวจเช็ค ปรับ แก้ไขรีเทนเนอร์
การเก็บรักษารีเทนเนอร์
ทุกครั้งที่ถอดรีเทนเนอร์ ควรเก็บในกล่องพลาสติกแบนๆ ที่พกพาได้สะดวก ไม่ควรห่อด้วยกระดาษทิชชู่ หรือใส่กระเป๋าโดยที่ไม่มีกล่อง เพราะอาจทำให้สูญหาย หรือรูปทรงของรีเทนเนอร์เปลี่ยนแปลงได้
ทำความสะอาดรีเทนเนอร์
ใช้แปรงสีฟัน และยาสีฟันเหมือนการแปรงฟันทุกครั้งหลังรับประทานอาหาร หรือแช่ในน้ำที่มีเม็ดฟู่ทำความสะอาดรีเทนเนอร์/ ฟันปลอม ไม่ควรแช่น้ำยาอื่นๆ ที่ไม่ได้ทำมาสำหรับฟันปลอมโดยเด็ดขาด เพราะอาจทำลายวัสดุ หรือทำให้สูญเสียคุณสมบัติได้
เมื่อรีเทนเนอร์หายหรือหัก
ต้องรีบติดต่อทันตแพทย์จัดฟันของท่านเพื่อทำรีเทนเนอร์ใหม่ทันที การไม่ใส่รีเทนเนอร์นานๆ จะส่งผลให้ฟันกลับไปสู่สภาพเดิมเหมือนก่อนการจัดฟันได้
ระวังอะไร ขณะใส่รีเทนเนอร์
ไม่ควรเอาลิ้นกระดกรีเทนเนอร์ให้หลุดจากที่เล่นไปมาในปาก และไม่ควรดูดรีเทนเนอร์ด้านบนให้หล่นลงมา เพราะจะทำให้ลวด หรือพลาสติกเปลี่ยนรูปร่าง หรือแตกหักได้
แนะนำว่าขณะจัดฟัน หากมาพบคุณหมอตามนัด ปฏิบัติตามที่คุณหมอแนะนำ และดูแลสุขภาพช่องปากเป็นอย่างดี ส่วนใหญ่ฟันก็จะเคลื่อนไปในทิศทางที่คุณหมอวางแผนได้ตามกำหนด ซึ่งสามารถถอดเครื่องมือจัดฟันได้ แต่ก็ต้องใส่เครื่องมือคงสภาพฟันที่เรารู้จักกันในชื่อว่า “รีเทนเนอร์” (Retainer) เอาไว้ เพราะการใส่รีเทนเนอร์ จะช่วยให้ฟันอยู่ในตำแหน่งที่เราต้องการ โดยไม่เคลื่อนที่ไปอีกหลังจัดฟัน
“อยากให้ฟันสวยอยู่นานแค่ไหน ให้ใส่รีเทนเนอร์นานแค่นั้น”
ทญ. ปรารถนา เฉิดสุวรรณรักษ์
ศูนย์ทันตกรรมและรากเทียมดิจิตอล
โรงพยาบาลเพญาไท พหลโยธิน
