ทำไมเราจึงมีสีฟันที่ต่างกัน ?
การมีสีฟันที่แตกต่างกันเกิดจากสภาวะผิดปกติหลายอย่างที่สามารถแสดงออกทางสีฟันได้ แบ่งได้เป็น 2 ประเภท ดังนี้
- การเปลี่ยนสีฟันภายใน ขึ้นอยู่กับปัจจัยที่กล่าวไว้เบื้องต้น คือ การได้รับฟลูออไรด์ปริมาณสูงในระหว่างที่มีการสร้างฟันจะทำให้ฟันมีสีขาวขุ่น การได้รับยาปฏิชีวนะบางตัว โรคพันธุกรรม โรคทางระบบบางอย่าง ฟันมีพยาธิสภาพ รวมถึงเมื่อเข้าสู่วัยสูงอายุ
- การเปลี่ยนสีฟันภายนอก เกิดจากการบริโภคอาหารและเครื่องดื่มที่มีสีจัดและสัมพันธ์กับการทำความสะอาดช่องปากไม่ดี หรือเกิดจากแบคทีเรียในช่องปากมีการผลิตเม็ดสี ฝุ่นผงในโรงงานอุตสาหกรรม หรือผลิตภัณฑ์บางอย่างที่ใช้ในช่องปากก็อาจจะทำให้สีของผิวเคลือบฟันเปลี่ยนแปลงไป
เราจำเป็นต้องฟอกฟันขาวหรือไม่ ?
การฟอกฟันขาวสามารถทำได้สำหรับผู้ที่ต้องการมีฟันที่ขาวขึ้น ซึ่งสามารถทำได้หลายวิธีขึ้นอยู่กับสาเหตุของการเปลี่ยนสีฟัน ฟันที่เหมาะสมสามารถฟอกสีฟันได้คือ
- ฟันที่มีการเปลี่ยนสีจากการมีอายุที่มากขึ้น
- ฟันตาย
- ฟันที่ได้รับการกระแทก
- ฟันเปลี่ยนสีจากยาปฏิชีวนะที่สีเปลี่ยนไปอย่างไม่รุนแรง
ส่วนฟันที่เปลี่ยนสีจากโรคทางพันธุกรรมจากสภาวะการเจริญบกพร่องของการสร้างฟันไม่สามารถฟอกสีฟันได้ เนื่องจากมีความผิดปกติที่โครงสร้างฟันร่วมด้วยจำเป็นต้องใช้วิธีอื่นร่วม เช่น การอุดฟัน การทำวีเนียร์ หรือการครอบฟัน เป็นต้น
ฟอกสีฟันเขาทำกันอย่างไร ?
ก่อนฟอกสีฟันผู้ป่วยควรรับรู้ข้อมูลและการรักษา ผลของการรักษา ความเสี่ยงจะเกิดขึ้น ตลอดจนผลดี ผลเสียของการรักษานั้นๆ หลังจากแพทย์ทำการตรวจประเมินสภาพช่องปาก รอยผุ สภาพวัสดุอุด สุขภาพของอวัยวะปริทันต์ รอยสึก รอยฟันร้าว อาการเสียวฟัน สาเหตุของฟันเปลี่ยนสี สอบถามความคาดหวังของคนไข้ ประวัติการแพ้สารฟอกสีฟัน ก็เริ่มปฏิบัติการได้เลย
- ทันตแพทย์จะเทียบสีฟันเดิมของคนไข้ก่อนฟอกสีฟัน
- ทำการขัดฟัน และทำความสะอาดฟัน ขจัดคราบพลัคที่เกาะบนผิวฟัน
- ทำการป้องกันเหงือกโดยใช้สารเรซินปกคลุมรอบเหงือก และป้องกันอวัยวะอื่นๆ ในช่องปากไม่ให้สัมผัสกับน้ำยาฟอกสีฟัน
- ทาน้ำยาฟอกสีฟันลงบนตัวฟัน ทิ้งให้น้ำยาสัมผัสกับผิวฟันเป็นเวลา 30 นาที – 2 ชั่วโมง ขึ้นกับบริษัทผู้ผลิตแนะนำ
- กระตุ้นปฏิกิริยาของน้ำยาฟอกสีฟันด้วยเครื่องมือต่างๆ เช่น ความร้อน เครื่องฉายแสง เลเซอร์ เป็นต้น
- เมื่อครบเวลาก็ทำการกำจัดน้ำยาฟอกสีฟันและถอดสารเรซินที่ปกคลุมรอบเหงือก
- เปรียบเทียบสีก่อนและหลังการฟอกสีฟัน ในกรณีที่สีฟันยังไม่เป็นที่พอใจผู้ป่วยสามารถทำซ้ำได้ประมาณ 6 ครั้งในระยะเวลา 2-4 สัปดาห์
การฟอกสีฟันที่บ้าน
การฟอกสีฟันที่บ้านมีการพัฒนารูปแบบผลิตภัณฑ์ต่างๆ ออกมามากมาย เช่นการใช้น้ำยาฟอกสีฟันชนิดเจลร่วมกับการใช้ถาดฟอกสีฟัน หลักจากผู้ป่วยได้รับการตรวจและทราบรายละเอียดของการรักษาแล้ว ทันตแพทย์จะทำการบันทึกสีฟันเดิมของผู้ป่วย ทำการพิมพ์ปากเพื่อทำถาดฟอกสีฟัน และผู้ป่วยจะได้รับการนัดหมายเพื่อกลับมารับถาดฟอกสีฟันและน้ำยาฟอกสีฟัน ทันตแพทย์จะทำการลองถาดฟอกสีฟันในปากของคนไข้เพื่อตรวจสอบรอยกดเกินบนเหงือก ความแนบสนิทของถาดฟอกสีฟัน และอธิบายวิธีการใช้ถาดฟอกสีฟัน ดังนี้
- ก่อนฟอกสีฟันควรทำความสะอาดฟัน
- ใส่น้ำยาฟอกสีฟันที่มีลักษณะเป็นเจลใสๆ 1-2 หยด ไปบริเวณด้านแก้มของฟันที่ทันตแพทย์ได้แนะนำไว้
- ใส่ถาดฟอกสีฟันในปากให้สนิท ใช้สำลีชุบน้ำเช็ดส่วนที่เกินออกนอกถาดฟอกสีฟัน ใส่ตอนนอน 6-8 ชั่วโมงต่อวัน หรืออย่างน้อย 2 ชั่วโมงต่อวัน ในตอนกลางวัน
- กลับมาตรวจเช็คใน 4-7 วันแรก เพื่อตรวจดูความผิดปกติที่อาจเกิดขึ้น
- ฟอกต่อเนื่องจนกว่าจะได้ผลที่พึงพอใจ โดยปกติจะเห็นผลเต็มที่ภายใน 2 สัปดาห์ ประมาณ 80% ระยะเวลาในการฟอกประมาณ 2-6 สัปดาห์
ฟอกสีฟันขาวได้นานแค่ไหน ?
โดยทั่วไปการฟอกสีฟันในคลินิกจะมีการกลับคืนของสีได้เร็วกว่าการฟอกที่บ้าน ภายหลังการฟอกสีฟันจะเข้มขึ้นเรื่อยๆ และจะคงที่เมื่อเวลาผ่านไปประมาณ 6 สัปดาห์ ใน 2 สัปดาห์แรกจะเกิดการดูดกลับของน้ำที่ผิวฟัน และฟันจะขาวต่อไปได้อีก 1-3 ปี ขึ้นอยู่กับการบริโภคและการดูแลรักษาความสะอาดช่องปากของคนไข้ หลังจากการฟอกสีฟันในคลินิกควรฟอกสีฟันที่บ้านซ้ำภายใน 1 ปี เพื่อคงสภาพฟันขาวนั้นไว้เรื่อยๆ
ที่สำคัญหลังการฟอกสีฟันควรหลีกเลี่ยงการบริโภคอาหารที่ทำให้ติดสี เช่น ชา กาแฟ ไวน์แดง แกงกะหรี่ ในช่วง 1-2 สัปดาห์แรกถ้ามีอาการเสียวฟันมาก ควรหยุดการฟอกจนกว่าจะหาย ก่อนจะเริ่มการฟอกใหม่
Q: การฟอกสีฟันแบบทำเองที่บ้านที่ขายตามอินเตอร์เนตอันตรายหรือไม่ ?
A: น้ำยาฟอกสีฟันที่ขายตามท้องตลาดนั้น จริงๆ ก็ไม่ได้มีอันตรายอะไร แต่การฟอกสีฟันที่ไม่ได้รับการดูแลจากทันตแพทย์นั้น น้ำยาฟอกสีฟันอาจทำอันตรายต่อฟันและเนื้อเยื่อข้างเคียงได้ เนื่องจากถาดฟอกฟันสำเร็จรูปขนาดอาจจะไม่พอดีและไม่แนบสนิทกับฟัน น้ำยาอาจไหลออกมานอกถาด ระคายเคืองบริเวณคอได้ ในรายที่มีรอยผุ วัสดุอุดฟันรั่วซึม อาจเป็นอันตรายต่อเนื้อเยื่อโพรงประสาทฟันได้ หรือในรายที่ได้รับการบูรณะชนิดทางตรงและทางอ้อม น้ำยาฟอกสีฟันอาจจะไปทำให้วัสดุอุดขรุขระ และติดสีตามมาภายหลังได้ บางผลิตภัณฑ์ที่มีการใช้กรดอ่อนๆ ล้างฟันก่อนฟอกสีฟัน ควรหลีกเลี่ยงเพราะถ้าใช้บ่อยจะทำให้ผิวเคลือบฟันกร่อน
Q: ยาสีฟันสามารถทำให้ฟันขาวขึ้นได้ไหม ?
A: การแปรงฟัน ทำความสะอาดฟัน จะช่วยขจัดคราบสีจากอาหารได้ ทำให้ฟันดูสะอาดขึ้น แต่สารฟอกสีฟันในยาสีฟันไม่สามารถทำให้ฟันขาวขึ้นได้เนื่องจากมีปริมาณน้อย และสัมผัสกับฟันเป็นระยะเวลาสั้นๆ ยาสีฟันประเภทนี้โดยมากจากแนะนำให้ใช้เพื่อคงสภาพความขาวของฟันภายหลังการฟอกสีฟัน
