การตรวจอัลตราซาวด์ระหว่างตั้งครรภ์ มีประโยชน์ในการตรวจความผิดปกติของโครงสร้างของร่างกายทารกในครรภ์ (Fetal Structural Abnormality) โดยเฉพาะโครงสร้างหลัก (Major Structures) ได้แก่ กระโหลกศีรษะ เนื้อสมอง โครงกระดูก แขนขา ช่องอก เนื้อปอด หัวใจ ผนังหน้าท้อง อวัยวะหลักภายในช่องท้อง เช่น ตับ ไต ความผิดปกติของลำไส้บางชนิด กระเพาะปัสสาวะ เป็นต้น
ประเภทของการตรวจอัลตราซาวด์
- อัลตราซาวด์ 2 มิติ (2D)
- อัลตราซาวด์ 3 มิติ (3D)
- อัลตราซาวด์ 4 มิติ (4D)
อัลตราซาวด์ 2 มิติ (2D)
เป็นการส่งคลื่นเสียงและรับภาพในแนวระนาบ หรือมี 2 มิติ คือ เหมือนภาพหน้าตัดตามขวางหรือยาวของวัตถุ ทำให้ภาพที่ปรากฏไม่มีความลึกที่เสมือนวัตถุจริง มีความละเอียดน้อยกว่าอัลตราซาวด์ 3 มิติ หรือ 4 มิติ รวมทั้งไม่สามารถเก็บภาพต่อเนื่องและวัตถุที่กำลังเคลื่อนไหวแบบอัลตราซาวด์ 4 มิติ
อัลตราซาวด์ 3 มิติ (3D)
เป็นการสแกนภาพหรือวาดตามองบริเวณผิวนอกเหมือนเราดูวัตถุ หรือดูคนก็จะเห็นผิวนอกของคนนั้นเป็นภาพ 3 มิติ คือมีความกว้าง ความยาว และความลึก หัวตรวจ และอุปกรณ์ประมวลผลจะมีความซับซ้อนมากขึ้น โดยหัวตรวจจะส่งคลื่นเสียงในลักษณะหลายระนาบ จะเห็นลักษณะของพื้นผิว แสดงภาพเสมือนวัตถุจริง คือ แสดงลักษณะพื้นผิวเป็น 3 มิติ แต่เป็นภาพนิ่ง
การตรวจอัลตราซาวด์ 4 มิติ (4D)
เป็นคลื่นเสียงความถี่สูง ถูกส่งผ่านวัตถุที่กำลังเคลื่อนไหว มีการเก็บข้อมูลต่อเนื่องตามระยะเวลาที่ตรวจ จึงสามารถเห็นทารกเคลื่อนไหวอยู่ในครรภ์มารดาเสมือนจริงแบบ Real-time สามารถเห็นกริยา อาการ และอิริยาบถที่กำลังกระทำอยู่ในขณะตรวจครรภ์ เช่น การหาว การขยับนิ้ว การหันหน้า การได้ยินเสียงหัวใจลูกน้อยเต้น เป็นต้น ที่ดูต่อเนื่องกันไปเป็นภาพเคลื่อนไหวเหมือนดูภาพยนตร์ซึ่งต่างจากอัลตราซาวด์ 3 มิติ ช่วยให้สามารถศึกษาพฤติกรรมต่างๆ ของทารกในครรภ์ได้อย่างชัดเจน
นอกจากนี้ อัลตราซาวด์ 4 มิติ (4D) จะเป็นภาพที่ดูง่ายสำหรับบุคคลทั่วไป และเป็นประโยชน์อย่างยิ่งในการวินิจฉัยความผิดปกติของอวัยวะภายนอก เช่น ปากแหว่ง นิ้วมือ เท้าเกิน เป็นต้น การที่คุณพ่อคุณแม่สามารถมองเห็นลูกน้อยได้ ยังเป็นการสร้างความผูกพันในครอบครัวระหว่างพ่อแม่ลูกให้เริ่มก่อตัวขึ้นตั้งแต่ทารกยังอยู่ในครรภ์อีกด้วย แพทย์ยังสามารถทำการประเมินว่าทารกมีการเจริญเติบโตและมีพัฒนาการใน ครรภ์ที่เหมาะสม อาทิ
- ตำแหน่งทารก สายสะดือ และปริมาณน้ำคร่ำที่อยู่รอบทารก
- โครงสร้างกะโหลกศีรษะ และสมองทารก
- แขน ขา มือ เท้า และนิ้ว
- หัวใจ และการไหลเวียนเลือดของ ทารก
- กระดูกสันหลัง กระเพาะอาหาร กระเพาะปัสสาวะ และไต
- ใบหน้า และอวัยวะต่างๆ บนใบหน้าของ ทารก
- อัตราการเจริญเติบโตของทารก ขนาดรอบศีรษะ ความยาว และน้ำหนัก
- และสิ่งที่คุณพ่อคุณแม่อยากทราบแบบใจจดใจจ่อ คือเพศของทารก
อย่างไรก็ตาม ความผิดปกติเล็กๆ น้อยๆ ก็อาจจะไม่สามารถใช้อัลตราซาวด์ดูได้ ณ ขณะนั้น อาจจะต้องรอจนทารกตัวโตพอสมควร หรือคลอดมาแล้วจึงจะตรวจพบก็ได้ ข้อดีอีกด้านของตรวจอัลตราซาวด์ 4 มิติ คือสามารถบันทึกภาพการตรวจอัลตราซาวด์ 4 มิติ (เปิดได้จากเครื่องเล่น DVD และคอมพิวเตอร์) อายุครรภ์ที่เหมาะสมในการตรวจอัลตร้าซาวด์ประเภทนี้สามารถตรวจได้ทุกช่วงวัย สูตินรีแพทย์จะส่งตรวจอัลตราซาวด์เป็นระยะ โดยภาพที่เห็นก็จะแตกต่างกันออกไปตามพัฒนาการลูกน้อย
เครื่องอัลตราซาวด์มีความปลอดภัยสูง สามารถตรวจได้ตลอดการตั้งครรภ์ โดยไม่จำเป็นต้องจำกัดจำนวนครั้ง และยังมีรายงานการรับรองจากองค์การอาหารและยาในสหรัฐอเมริกา (FDA) ว่าการตรวจอัลตราซาวด์ในระหว่างตั้งครรภ์ ไม่มีรายงานพบว่าก่อให้เกิดความผิดปกติต่อมารดา และทารกแต่อย่างใด
