เมื่อเข้าพบแพทย์และได้ทราบว่าต้องตรวจเพิ่มเติมด้วยวิธี E.R.C.P ซึ่งไม่ใช่สิ่งที่คุ้นเคย บางครั้งก็จะทำให้หลายคนรู้สึกสับสนว่าเอ๊ะ! เราเป็นโรคอะไรกันแน่? แล้ววิธีตรวจนี้จะตรวจเพื่อดูสิ่งใด ซึ่งขณะที่หมออธิบายถึงรายละเอียดการเตรียมตัวตรวจมักฟังอย่างเข้าใจ แต่พอออกมานอกห้องกลับสับสน และจะเกิดคำถามว่าต้องเตรียมตัวเช่นไร

ทำความรู้จักกับวิธีปฏิบัติตัว การส่องกล้องตรวจรักษาท่อทางเดินน้ำดีและตับอ่อน (Endoscopic Retrograde Cholangiopancreatography : E.R.C.P) การส่องกล้องตรวจรักษาท่อทางเดินน้ำดีและตับอ่อน คือการใช้กล้องส่องเข้าไปทางปากผ่านหลอดอาหาร กระเพาะอาหาร และลำไส้เล็กส่วนต้น ไปจนถึงท่อเปิดของน้ำดีในลำไส้เล็กและทำการฉีดสารทึบแสงและถ่ายภาพเอกซเรย์

การส่องกล้องตรวจรักษาท่อทางเดินน้ำดีและตับอ่อน (E.R.C.P) สามารถตรวจหาความผิดปกติของท่อทางเดินน้ำดีและตับอ่อน รักษาภาวะท่อทางเดินน้ำดี หรือท่อตับอ่อนอุดตัน โดยการใส่ท่อระบายน้ำดีหรือน้ำย่อยจากตับอ่อน สามารถรักษานิ่วในท่อทางเดินน้ำดี โดยการดึงนิ่วออก ในกรณีที่มีนิ่วในถุงน้ำดีและในท่อท่างเดินน้ำดี หลังการส่องกล้องดึงหรือลากนิ่วในท่อทางเดินน้ำดีแล้ว ผู้ป่วยต้องได้รับการรักษาในลำดับต่อไป

โดยส่วนใหญ่เมื่อมีข้อบ่งชี้แพทย์จะแนะนำให้ทำการตรวจส่องกล้อง E.R.P.C ในกรณีโรคเหล่านี้

ดีซ่าน (ตาเหลือง ตัวเหลือง) ที่สันนิษฐานว่าสาเหตุเกิดจากท่อน้ำดีอุดตัน
นิ่วในท่อทางเดินน้ำดี
ตับอ่อนอักเสบจากนิ่วในท่อทางเดินน้ำดี
เนื้องอกของท่อทางเดินน้ำดีหรือตับอ่อน
ท่อทางเดินน้ำดีหรือท่อตับอ่อนอุดตัน
มีการรั่วของท่อน้ำดีหรือท่อตับอ่อน

การเตรียมตัวก่อนการส่องกล้อง

ดูแลสุขภาพร่างกายให้แข็งแรง งดรับประทานยาละลายลิ่มเลือด 7 วันก่อนการส่องกล้อง
งดรับประทานอาหารและดื่มน้ำทุกชนิดอย่างน้อย 6 ชั่วโมงก่อนทำการตรวจ
ต้องมีญาติมาด้วยในวันตรวจ
แจ้งแพทย์เรื่องโรคประจำตัว และประวัติการแพ้ต่างๆ

ระหว่างการส่องกล้อง

แพทย์จะให้ยาชาเฉพาะบริเวณลำคอโดยการอมและพ่น ยาคลายความวิตกกังวลทางสายน้ำเกลือ ซึ่งจะทำให้ผู้ป่วยเคลิ้มหลับ นอนตะแคง แพทย์จะใส่ท่อพลาสติกสั้นๆ ไว้ในช่องปากเพื่อป้องกันการกัดกล้องตรวจ แพทย์ทำการใส่กล้องส่องตรวจผ่านท่อพลาสติกเข้าไปในปาก ผ่านหลอดอาหาร กระเพาะอาหารจนถึงท่อเปิดของน้ำดีในลำใส้เล็ก และฉีดสารทึบแสง ถ่ายภาพเอกซเรย์ไว้ เมื่อพบความผิดปกติ เช่น นิ่ว จะดึงนิ่วออก หรือพบว่ามีการอุดตันของท่อทางเดินน้ำดี หรือท่อตับอ่อน จะใส่ท่อระบายน้ำดีคาไว้

การปฎิบัติตัวภายหลังการตรวจส่องกล้อง E.R.P.C

ภายหลังส่องกล้องต้องนอนพักที่โรงพยาบาลอย่างน้อย 24 ชั่วโมง พร้อมงดน้ำและอาหาร เพื่อสังเกตอาการผิดปกติที่อาจเกิดขึ้น อาจมีอาการเจ็บคอ ควรหลีกเลี่ยงอาหารร้อน และควรรับประทานอาหารอ่อน รสไม่จัด ประมาณ 2-3 วัน หลังการตรวจอาจมีอาการแน่นท้อง แต่จะดีขึ้นตามลำดับ

พญ. ศิรินทร์ทิพย์ ศรีเดิมมา

แพทย์หัวหน้าศูนย์ส่องกล้องทางเดินอาหารและโรคตับ

โรงพยาบาลพญาไท 3

เตรียมตัวเช่นไรเมื่อต้องตรวจ E.R.P.C

โดยส่วนใหญ่เมื่อมีข้อบ่งชี้แพทย์จะแนะนำให้ทำการตรวจส่องกล้อง E.R.P.C ในกรณีโรคเหล่านี้

การเตรียมตัวก่อนการส่องกล้อง

ระหว่างการส่องกล้อง

การปฎิบัติตัวภายหลังการตรวจส่องกล้อง E.R.P.C