ไวรัสตับอักเสบ มีด้วยกันหลายชนิด และไวรัสตับอักเสบซี คือหนึ่งในโรคที่คุณไม่ควรประมาท เพราะไวรัสตับอักเสบซี ติดต่อได้จากทางเลือด และเพศสัมพันธ์ เมื่อรับเชื้อแล้ว เซลล์ตับจะถูกทำลายไปเรื่อยๆ จนกลายเป็นตับแข็ง มะเร็งตับ ซึ่งสุดท้ายอาจส่งผลอันตรายถึงชีวิต

ใครบ้างที่อยู่ในกลุ่มเสี่ยง ได้แก่

ผู้ที่เคยได้รับเลือด ส่วนประกอบของเลือดจากกรณีเจ็บป่วย
ผู้ที่มีเพศสัมพันธ์พฤติกรรมเปลี่ยนคู่นอนบ่อยๆ
การใช้ของร่วมกับผู้อื่น ใบมีดโกน แปรงสีฟัน ของมีคมที่ปนเปื้อนเลือดร่วมกับผู้อื่น เช่น การสัก การเจาะหู
ผู้ที่ใช้สารเสพติดร่วมกัน

อาการ

ไวรัสตับอักเสบซี เป็นภัยเงียบที่มาเยือนได้แบบไม่รู้ตัว เพราะจะไม่มีอาการและสัญญาณเตือนในระยะแรก ส่วนใหญ่จะรู้ตัวเมื่อได้ตรวจสุขภาพประจำปี ตรวจเลือดก่อนการบริจาคเลือด หรือตรวจเมื่อมีอาการแล้ว ลักษณะอาการเรียกได้ว่ากว่าจะรู้ตัวว่าเป็นไวรัสตับอักเสบซีก็มีการติดเชื้อนานแล้ว จนกระทั่งตับเกิดความเสื่อม จึงมีอาการอ่อนเพลีย และเข้าสู่ภาวะตับแข็งหรือมะเร็งตับร่วมด้วย นอกจากนี้เชื้อไวรัสตับซียังกระตุ้นให้เกิดภาวะภูมิคุ้มกันที่ทำงานไวเกินไป และเกิดภาวะผิดปกติของระบบต่างๆ เช่น เกล็ดเลือดต่ำ มะเร็งต่อมน้ำเหลือง เบาหวาน ต่อมไทรอยด์ทำงานผิดปกติ จึงควรสังเกตความผิดปกติต่างๆ ที่เกิดขึ้นกับตนเองในทุกอวัยวะ และตรวจสุขภาพสม่ำเสมอ

การตรวจวินิจฉัย

สิ่งที่จะทำให้ทราบได้ดีที่สุดและรักษาอย่างทันท่วงที คือการตรวจสุขภาพเป็นประจำทุกปี แต่สำหรับในกรณีมีความผิดปกติ และต้องการตรวจดูไวรัสตับอักเสบซี แพทย์จะทำการตรวจเลือดเพื่อหาเชื้อ หากพบเชื้อจะตรวจอัลตราซาวนด์ เพื่อดูภาวะตับแข็ง หรือมะเร็งตับ สำหรับกรณีที่ผลตรวจไม่สามารถระบุได้ชัดเจน บางรายอาจต้องตรวจเพิ่มเติมด้วยการทำคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า (MRI) แต่ทั้งนี้มีหลายกรณีที่แพทย์ให้ตรวจชิ้นเนื้อตับ ตรวจทางพยาธิวิทยาเพื่อระบุโรคที่ชัดเจน

การรักษา

การใช้ยา 2 ชนิดร่วมกัน ยารับประทานในกลุ่มอินเตอร์เฟอรอน กับโซฟอสบูเวียร์ (Sofosbuvir) และดาคลาทาสเวียร์ (Daclatasvir) ซึ่งให้ประสิทธิภาพที่ดีมีโอกาสในการรักษาหายจากไวรัสตับอักเสบซีประมาณ 90 % มีผลข้างเคียงน้อย สามารถใช้ได้กับผู้ป่วยตับแข็ง ไตวายเรื้อรัง ผู้ที่เปลี่ยนถ่ายอวัยวะ ระยะเวลาการรักษาขึ้นกับดุลพินิจของแพทย์สำหรับผู้ป่วยแต่ละราย

การดูแลตนเองห่างไกลจากไวรัสตับอักเสบซี

หลีกเลี่ยงการได้รับเลือดและส่วนประกอบของเลือดโดยไม่จำเป็น
หลีกเลี่ยงการสัมผัสเลือดของผู้ที่มีเชื้อ ถ้าต้องสัมผัสเลือดควรสวมถุงมือทุกครั้ง
หลีกเลี่ยงพฤติกรรมการเปลี่ยนคู่นอน ไม่มีเพศสัมพันธ์กับผู้ที่มีเชื้อไวรัสตับอักเสบซี
ป้องกันการรับเชื้อ เช่น หลีกเลี่ยงการสัก เจาะร่างกาย
ไม่ใช้อุปกรณ์ ของมีคมร่วมกับผู้อื่น เช่น แปรงสีฟัน ใบมีดโกน กรรไกรตัดเล็บ
หลีกเลี่ยงเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ เพราะจะเป็นตัวเร่งทำให้ตับอักเสบมากขึ้น
ไม่ซื้อยารับประทานเอง เพราะยาอาจไม่ถูกกับโรคและยังทำให้ตับอักเสบมากยิ่งขึ้น
ตรวจสุขภาพเป็นประจำทุกปี
สำหรับผู้ที่ตรวจพบเชื้อ ควรเข้ารับการรักษาตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด

อย่างไรก็ตาม ถึงแม้ไวรัสตับอักเสบซีจะเป็นสิ่งที่เกิดขึ้นได้โดยไม่มีสัญญาณเตือนเมื่อรับเชื้อ แต่สิ่งที่เราสามารถทำได้ คือการตรวจสุขภาพประจำปี เมื่อทราบผลและรับการรักษาในตอนต้นจะให้ผลการรักษาที่ดี อีกทั้งยังสามารถระมัดระวังดูแลตนเองเพื่อป้องกันการเกิดโรคอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องตามมาได้อีกด้วย

พญ. ศิรินทร์ทิพย์ ศรีเดิมมา

แพทย์หัวหน้าศูนย์ส่องกล้องทางเดินอาหารและโรคตับ

โรงพยาบาลพญาไท 3

ไวรัสตับอักเสบ (ซี) มาเยือนโดยไม่รู้ตัว

ใครบ้างที่อยู่ในกลุ่มเสี่ยง ได้แก่

อาการ

การตรวจวินิจฉัย

การรักษา

การดูแลตนเองห่างไกลจากไวรัสตับอักเสบซี

ระวัง! ไวรัสตับอักเสบ (ซี) มาเยือนโดยไม่รู้ตัว