“มะเร็งเต้านม”คำที่โหดร้ายในความรู้สึก แต่ความน่ากลัวจะไม่น่ากลัวอีกต่อไป ถ้าคุณเตรียมรับมืออย่างถูกต้อง จากการใส่ใจในการตรวจเต้านม และรักษาทันทีเมื่อตรวจพบ เพราะยิ่งพบมะเร็งเต้านมเร็วเพียงใดผลการรักษาก็ย่อมดีขึ้นเท่านั้น

เริ่มต้นเรื่องราวของมะเร็งเต้านมกับ การตรวจเต้านมด้วยตนเอง ก่อนโรคมาเยือน..

ศ.นพ.ศุภกร โรจนนินทร์ โรงพยาบาลพญาไท 3 กล่าวว่า “ตั้งแต่เป็นนักเรียนแพทย์ จนปัจจุบันมากกว่า 30 ปี เรายังคงรับทราบกันว่า ให้ตรวจเต้านมตนเองทุกเดือน เพื่อดู คลำหาสิ่งผิดปกติต่างๆ อันได้แก่ ก้อนที่เกิดขึ้นมาใหม่ที่เต้านม มีแผลแตกที่เต้านม เลือดออกที่หัวนม มีแผลที่หัวนม หรือมีก้อนที่ต่อมรักแร้ เป็นต้น” โดยให้พิจารณาว่า เต้านมเท่ากันหรือไม่ บิดเบี้ยวจากการถูกดึงรั้งของก้อนมะเร็ง มีรอยบุ๋มหรือมีการบวมที่ผิวหนังเต้านมหรือไม่ หากพบว่าเต้านมมีความผิดปกติให้รีบพบแพทย์ เพื่อตรวจหารอยโรคว่ามีสาเหตุจากมะเร็งเต้านมหรือไม่ เรียกได้ว่า ผู้หญิงอาจเข้าใจผิดว่าต้องมีอาการก่อนจึงไปพบแพทย์ ถ้าไม่พบสิ่งผิดปกติก็สบายใจได้ว่าไม่เป็นอะไร

แต่แท้จริงแล้ว! หากพบอาการมะเร็งเต้านมดังที่สอนกันมาข้างต้น ก็ค่อนข้างจะสายไปแล้ว ยิ่งคลำได้ก้อนใหญ่เท่าไรยิ่งรักษายาก และผลการรักษาก็จะไม่ดีเท่าที่ควร ดังนั้นสิ่งที่ควรทำอย่างยิ่ง คือให้ประชาชนทราบว่า “มะเร็งเต้านม” หากจะรักษาให้ได้ผลดี ต้องอย่ารอให้มีอาการ เพราะมะเร็งเต้านมเกิดขึ้นได้ในขณะที่ไม่มีอาการและสัญญาณเตือน

การตรวจเต้านมด้วยตัวเอง ช่วยได้แค่ไหน?

เคยมีการวิจัยที่สาธารณรัฐประชาชนจีน เปรียบเทียบระหว่างกลุ่มผู้หญิงที่สอนให้ตรวจเต้านมตนเองเป็นประจำทุกเดือนกับกลุ่มที่ไม่ได้สอนหรือคลำเต้านมตนเองเป็นประจำ พบว่าทั้งสองกลุ่มเมื่อเกิดมะเร็งเต้านมมีอัตราการเสียชีวิตจากมะเร็งเต้านมไม่แตกต่างกัน ทั้งๆ ที่กลุ่มที่ตรวจเต้านมตนเองเป็นประจำ จะมาพบแพทย์บ่อยกว่า ในทางปฏิบัติ “หมอว่าการตรวจเต้านมตนเองยังมีประโยชน์ หากทำจริงและทำได้อย่างถูกต้อง จะสามารถคลำพบก้อนมะเร็งขณะที่ยังมีขนาดเล็ก การตรวจพบมะเร็งเต้านมเร็วขึ้นก่อนที่จะลุกลามใหญ่ จึงนับเป็นผลดี ดังนั้นการตรวจคลำด้วยตนเองจึงยังมีประโยชน์อยู่”

แต่ทั้งนี้การตรวจด้วยตนเองก็อาจจะยังพบได้ไม่เร็วพอที่จะพบโรคระยะเริ่มต้น ดังนั้นเพื่อให้พบมะเร็งเต้านมได้เร็วขึ้นและเป็นผลต่อการรักษา จึงควรตรวจด้วยเต้านมด้วยการทำแมมโมแกรมและอัลตราซาวด์เต้านม

แมมโมแกรมและอัลตราซาวด์เต้านมมีประโยชน์อย่างไร?

การตรวจเต้านมด้วยเครื่องแมมโมแกรมและอัลตราซาวด์ จะช่วยให้เห็นความผิดปกติของเต้านม 3 ลักษณะคือ 1. ก้อน 2. ผลึกหินปูน 3.จุดดึงรั้งในเนื้อเต้า หากตรวจเป็นประจำ จะช่วยให้แพทย์ประเมินความเสี่ยงของโรคมะเร็งเต้านมได้รวดเร็วขึ้นตั้งแต่ยังไม่มีอาการลุกลาม หรือหากพบมะเร็งไม่ว่าในระยะใดจะได้เริ่มต้นรักษาได้อย่างรวดเร็ว

กลุ่มเสี่ยงและสถิติมะเร็งเต้านม ?

ผู้หญิงไทยเป็นมะเร็งเต้านมประมาณปีละ 9,000-10,000 คน หรือประมาณ 25-30 คนต่อประชากร 1 แสนคน
ผู้หญิงที่เป็นมะเร็งโดยเฉลี่ยจะอายุเกิน 40 ปี
คนในเมืองใช้ชีวิตแบบชาวตะวันตก พบเป็นมะเร็งมากกว่าคนชนบท
คนโสด ไม่มีบุตร หรือคนที่มีสมาชิกสายตรงในครอบครัว เช่น แม่หรือพี่หรือน้องเป็นมะเร็งเต้านมหรือมะเร็งรังไข่ 2 คนขึ้นไปก่อนวัย 50 ปี จะเสี่ยงมากกว่า

ถ้าไม่มีอาการผิดปกติที่เต้านม แต่อยากตรวจด้วยเครื่องแมมโมแกรมก่อนอายุ 40 ได้ไหม ?

หากเป็นผู้หญิงที่อยู่ในกลุ่มเสี่ยงก็ควรตรวจ เพราะการตรวจนอกจากจะทำให้พบความผิดปกติที่อาจเป็นต้นเหตุของมะเร็งแล้ว ก็ยังช่วยให้พบโรคอื่นๆ ได้เร็วขึ้นด้วย เช่นซีสต์ (ถุงน้ำ) ที่เต้านม หรือก้อนเนื้องอกชนิดธรรมดาอื่นๆ เป็นต้น

นำเซลล์ หรือชิ้นเนื้อออกมาได้อย่างไร หากคลำไม่พบ ?

การเจาะชิ้นเนื้อเต้านม สามารถใช้เครื่องแมมโมแกรมกำหนดจุดได้ด้วยคอมพิวเตอร์นำเข็มเจาะชิ้นเนื้อไปยังก้อนที่กำหนดตำแหน่งไว้ เรียกว่า การทำ Stereotactic core biopsy จะใช้วิธีฉีดยาชาตรงรอยเข็มโดยไม่ต้องดมยาสลบ แต่สำหรับกรณีตรวจด้วยเครื่องอัลตราซาวด์แล้วพบก้อน ก็สามารถใช้เครื่องอัลตราซาวด์หาก้อนเพื่อนำเข็มเข้าไปตัดเนื้อตรวจได้เลย

ข้อดีของการตรวจพบมะเร็งเต้านมเร็ว ?

ยิ่งพบความผิดปกติเร็ว หรือพบมะเร็งเต้านมเร็ว โดยเฉพาะในระยะที่ยังไม่แพร่กระจายหรือแพร่กระจายเพียงเล็กน้อย การรักษาก็จะไม่ยุ่งยาก โอกาสในการผ่าตัดรักษาแบบสงวนเต้าก็จะมีมากกว่า บางรายอาจไม่ต้องให้ยาเคมีบำบัด การรักษามักได้ผลดีและมีโอกาสหายได้สูงกว่า

ศ.นพ.ศุภกร โรจนนินทร์
ศัลยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทางศัลยศาสตร์มะเร็งวิทยา
และศัลยกรรม ศีรษะ คอ และเต้านม
โรงพยาบาลพญาไท 3

มะเร็งเต้านม รู้ก่อน ป้องกันได้ก่อน