เมื่อเข้าสู่วัยสูงอายุ..ก็มักจะเกิดอาการเหนื่อยง่าย หอบบ่อย จนต้องตั้งข้อสงสัยว่าตนกำลังเสี่ยงเป็นโรคหลอดเลือดหัวใจ ต้นเหตุที่นำไปสู่…ภาวะหัวใจวายเฉียบพลัน อยู่หรือไม่? ซึ่ง นพ. มนตรี เจริญพานิชสันติ อายุรแพทย์โรคหัวใจและหลอดเลือด โรงพยาบาล พญาไท ศรีราชา ได้อธิบายว่า การวินิจฉัยที่แม่นยำที่สุด ก็คือ การตรวจคัดกรอง และการตรวจเช็คสุขภาพหัวใจนี้…ยังเป็นแนวทางป้องกันการเกิดโรคหัวใจที่ดีที่สุดอีกด้วย!!

อยากตรวจหาความเสี่ยง “โรคหลอดเลือดหัวใจ” วิธีไหน…ถึงจะเหมาะกับเรา?

1. การตรวจกราฟไฟฟ้าหัวใจ (ECG) ทั้งขณะพัก และขณะออกกำลังกายเดินบนสายพาน (EST) แพทย์จะทำการวินิจฉัยจากการเปลี่ยนแปลงของกราฟไฟฟ้าหัวใจเทียบกับคนปกติ เหมาะสำหรับใช้ตรวจคัดกรองทั่วไป ผู้ป่วยที่มีความเสี่ยงต่ำหรือปานกลาง แต่ไม่เหมาะสำหรับผู้สูงอายุ ผู้มีปัญหากระดูกและข้อ และอาจไม่แม่นยำพอสำหรับผู้ป่วยที่มีอาการคล้ายโรคหัวใจ หรือความเสี่ยงค่อนข้างสูง (ความแม่นยำ 50-70%)

2. การตรวจคัดกรองโรคหลอดเลือดหัวใจด้วยวิธี CTA คือ การฉีดสีตรวจผ่านเครื่อง CT scan ทำให้เห็นภาพถ่ายหลอดเลือดหัวใจแบบ 360 องศา ใช้วินิจฉัยโรคหลอดเลือดหัวใจตีบหรือความผิดปกติของหลอดเลือดแต่กำเนิด เหมาะสำหรับผู้ที่มีความเสี่ยงปานกลางหรือค่อนข้างสูง ไม่สามารถเดินสายพานได้ ใช้เวลาตรวจไม่นาน (ความแม่นยำ 90%)

3. การตรวจมาตรฐานของโรคหลอดเลือดหัวใจ (Gold standard) คือ การฉีดสีผ่านสายสวนหัวใจ (coronary angiogram; CAG) ทำให้เห็นภาพเคลื่อนไหวของสารทึบรังสีผ่านหลอดเลือดหัวใจทั้งสามเส้น เหมาะสำหรับผู้ที่มีอาการเฉียบพลัน หรือมีความเสี่ยงสูง เช่น อายุมาก สูบบุหรี่ มีโรคเบาหวาน เป็นต้น การตรวจชนิดนี้จำเป็นต้องพักดูอาการที่โรงพยาบาลอย่างน้อยครึ่งวัน (ความแม่นยำ 100%)

หัวใจ…ก็ตรวจหาความผิดปกติด้วยวิธี MRI ได้นะ!

ปัจจุบันโรงพยาบาลพญาไทศรีราชา มีการตรวจหัวใจแบบใหม่ด้วยเครื่อง MRI ใช้วินิจฉัยโรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดจากโรคหลอดเลือดหัวใจ โรคหัวใจผิดปกติแต่กำเนิด โรคหัวใจโตและภาวะหัวใจล้มเหลว ใช้บอกแนวทางการรักษาผู้ป่วยว่าควรใช้ยารักษา ทำบอลลูน หรือผ่าตัด มีความจำเพาะสูง และสามารถทำได้แม้ในผู้ป่วยโรคไตเสื่อม หรือแพ้สารทึบรังสีชนิดไอโอดีน

การรักษาโรคหัวใจในสูงอายุ….ความปลอดภัยของผู้ป่วย คือ สิ่งสำคัญ

ผู้ป่วยสูงอายุมักมีโรคประจำตัว ทำให้ต้องได้รับยาหลายชนิดและอาจต้องรักษากับแพทย์หลายท่าน โดยผู้ป่วยมักมีปัญหาเรื่องไตเสื่อมตามวัย จำเป็นต้องปรับลดขนาดยา ระวังยาตีกัน (drug interaction) และใช้ยาให้น้อยที่สุดเท่าที่จำเป็น การผ่าตัดรักษาในผู้สูงอายุมักมีโอกาสเกิดภาวะแทรกซ้อนเพิ่มขึ้น ในกรณีเลี่ยงได้…แนะนำให้รักษาทางยา หรือทำการผ่าตัดแบบความเสี่ยงต่ำ เช่น การผ่าตัดผ่านกล้อง หรือผ่านสายสวน (catheter) แทนการผ่าตัดใหญ่

ตรวจคัดกรอง…วิธีป้องกัน “หัวใจวายเฉียบพลัน” ที่ดีที่สุด

เพื่อเป็นการป้องกันภาวะหัวใจวายเฉียบพลันในผู้สูงวัย แนะนำให้พาท่านมาตรวจคัดกรอง รับคำแนะนำและรักษาโรคประจำตัว เช่น เบาหวาน ความดันโลหิตและไขมันในเลือดสูง อย่ามัวแต่คิดว่าแก่แล้ว…ก็เลยเหนื่อยตามวัย เพราะโรคหัวใจป้องกันได้

“หากพบผู้ป่วยที่สงสัยว่ามีภาวะหัวใจวายเฉียบพลัน แนะนำให้รีบนำส่งศูนย์หัวใจใกล้บ้านให้เร็วที่สุด โดยโรงพยาบาลพญาไทศรีราชา จัดเป็นศูนย์หัวใจครบวงจรที่มีประสบการณ์สูงในการดูแลผู้ป่วยแบบองค์รวม ทั้งการรักษาทางยา การรักษาผ่านสายสวนหัวใจ การทำกายภาพฟื้นฟูสมรรถภาพหัวใจ ด้วยทีมแพทย์โรคหัวใจเฉพาะทางครบทุกสาขา”

นพ. มนตรี เจริญพานิชสันติ
แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านโรคหัวใจและหลอดเลือด
ศูนย์หัวใจ โรงพยาบาลพญาไท ศรีราชา

ผู้สูงอายุป้องกัน ภาวะหัวใจวายเฉียบพลัน ได้ ด้วยการตรวจคัดกรอง