การฉีดสีสวนหัวใจ (Coranary Angiography) เป็นการใช้สายสวนขนาดเล็กใส่เข้าไปตามหลอดเลือดแดงก่อนถึงหัวใจเล็กน้อยและใช้สารทึบรังสีฉีดเข้าไปใกล้หลอดเลือดหัวใจ เพื่อประเมินว่ามีการตีบแคบของหลอดเลือดหัวใจหรือไม่ อย่างไร เพื่อประโยชน์ในการวินิจฉัยและการรักษาโรคหลอดเลือดหัวใจ

เพื่อการวินิจฉัยและยืนยันภาวะโรคหลอดเลือดหัวใจตีบได้อย่างถูกต้องแม่นยำและถือเป็นวิธีมาตรฐาน ( Gold Standard)
ทำได้ง่าย รวดเร็วไม่ต้องใช้ยาสลบ เพียงแค่ฉีดยาชาเฉพาะที่
ความเสี่ยงต่ำ ภาวะแทรกซ้อนน้อยกว่าการผ่าตัด
สามารถฟื้นตัวได้เร็ว โดยพักที่โรงพยาบาลเพียง 1-2 วัน
สามารถรักษาภาวะหลอดเลือดหัวใจตีบ โดยวิธีการขยายด้วยบอลลูนและขดลวดต่อได้ทันที

ผู้มีอาการเหล่านี้ควรพิจารณาเข้ารับการตรวจฉีดสีสวนหัวใจ

มีอาการเจ็บหน้าอก เจ็บกราม ร้าวไปคอหรือแขน
มีอาการเจ็บหน้าอกที่รุนแรงมากขึ้น หรือบ่อยขึ้นกว่าเดิม
มีคลื่นไฟฟ้าหัวใจ,ผลการตรวจสมรรถภาพหัวใจด้วยสายพาน (Exercise Stress Test) หรือการตรวจอัลตราซาวน์หัวใจ (Echocardiogram) ผิดปกติ และสงสัยว่าจะมีภาวะหลอดเลือดหัวใจตีบ
มีภาวะหัวใจล้มเหลว (Congestive Heart Failure) ที่ไม่ทราบสาเหตุ
ต้องรับการผ่าตัดที่มีความเสี่ยงต่อภาวะแทรกซ้อนทางหัวใจ และไม่พร้อมพอที่จะประเมินด้วยวิธีการอื่นๆ ได้ เช่น ผู้ป่วยที่จะผ่าตัดข้อเข่า,ผู้ป่วยที่จะผ่าตัดกระดูกสันหลัง
ต้องรับการผ่าตัดลิ้นหัวใจ, รูรั่วในหัวใจ และความผิดปกติต่าง ๆ ในหัวใจ

ขั้นตอนการฉีดสีสวนหัวใจ

ผู้ป่วยจำเป้นต้องงดอาหารและน้ำดื่ม 6-8 ชั่วโมงก่อนเข้ารับการตรวจ
แพทย์จะฉีดยาชาเฉพาะที่ก่อนทำการเจาะหลอดเลือดแดงบริเวณข้อมือหรือขาหนีบ
แพทย์จะสอดท่อพลาสติกอ่อนเข้าไปในหลอดเลือดแดง เพื่อเป็นทางผ่านเข้าออกของสายสวนหัวใจ เข้าสู่หลอดเลือดแดงใหญ่ของหัวใจ
แพทย์ฉีดสารทึบรังสีเข้าไปในสายสวน สารทึบรังสีจะผ่านเข้าสู่หลอดเลือดหัวใจ ทำให้สามารถเห็นภายในหลอดเลือดว่ามีการตีบที่บริเวณใดหรือไม่
ระหว่างการตรวจฉีดสีสวนหัวใจจะมีการตรวจติดตามความดันโลหิต ชีพจร ความเข้มข้นของออกซิเจนในเลือดและอาการของผู้ป่วยเป็นระยะ
หากแพทย์พบความผิดปกติของหลอดเลือดที่สามารถแก้ไขได้ด้วยการสวนหัวใจ แพทย์จะขยายส่วนที่ตีบแคบของหลอดเลือดนั้นด้วยบอลลูนและขดลวดถ่างขยาย (Stent)
เมื่อเสร็จกระบวนการวินิจฉัยและรักษาแล้ว แพทย์จะดึงสายสวนหัวใจและท่อพลาสติกออกจากหลอดเลือดแดงบริเวณข้อมือหรือขาหนีบ และกดห้ามเลือดประมาณ 10-15 นาที หากมีการขยายหลอดเลือดด้วย อาจต้องคาท่อพลาสติกไว้อีกประมาณ 4-6 ชั่วโมง จึงจะนำท่อออก

การปฏิบัติตัวหลังการฉีดสีสวนหัวใจ

ผู้ป่วยควรพักฟื้นในโรงพยาบาล 1-2 วันหลังหัตถการ
ผู้ป่วยสามารถรับประทานอาหารได้หลังการฉีดสีสวนหัวใจ ควรดื่มน้ำมากๆ ประมาณ 1-1.5 ลิตร เพื่อช่วยขับสารทึบรังสีออกทางปัสสาวะ
งดยกของหนัก กิจกรรมการออกกำลังกายหนัก การเดินมากๆ หรือการวิ่งประมาณ 3-7 วันหลังหัตถการ
หากมีรอยช้ำ บวมแดงหรือเจ็บมากบริเวณที่เคยใส่สายสวน ควรรีบมาพบแพทย์ทันที
การฉีดสีสวนหัวใจ…นั้นเป็นการตรวจที่ตรงจุดเพื่อให้หาสาเหตุการตีบตันของโรคหัวใจที่แท้จริง เพราะหัวใจคืออวัยวะที่สำคัญที่สุดของร่างกาย…เมื่อมีปัญหาเรื่องหัวใจ ก็อาจส่งผลกับชีวิตเราได้ ดูแลหัวใจของเราให้ดีตั้งแต่วันนี้เพื่อสุขภาพชีวิตที่ดีในอนาคต

พญ. วรนุช จุนพึ่งพระเกียรติ์
แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านโรคหัวใจและหลอดเลือด
ศูนย์หัวใจ โรงพยาบาลพญาไท นวมินทร์

ฉีดสีสวนหัวใจ เช็คภาวะหลอดเลือดหัวใจตีบ-ตัน