เข่าเป็นอวัยวะที่สำคัญของร่างกาย เปรียบเสมือนกับคานบานที่จะต้องแบกรับน้ำหนักของโครงบ้านทั้งหลัง หากมีคานที่แข็งแรงมั่นคง เมื่อเจอพายุบ้านก็ยังไม่ได้รับแรงกระแทรกมากนัก เข่าของเราก็เช่นกันหากเรามีสุขภาพเข่าที่แข็งแรงก็เป็นหลักที่สำคัญที่จะพาเราเดินทางไปยังที่ต่างๆได้ แล้วทำไมเราจะไม่รู้จักดูแลเข่าของเราให้ถูกวิธีตั้งแต่วันนี้ก่อนที่จะเสียเข่าดีๆของเราไป

ทำความรู้จักกับข้อเข่าอักเสบและข้อเข่าเสื่อม

ข้อเข่าอักเสบ นั้นเกิดจากการอักเสบในตัวข้อ หากพบว่ามีอาการบวมแดง ร้อนบริเวณข้อเข่าแสดงว่าเป็นชนิดเฉียบพลันนั้นเอง หากมีการติดเชื้อร่วมด้วยแล้วอาจจะเกิดหนองในเข่าได้ หากพบควรรีบเข้าพบแพทย์เพื่อฉีดยาฆ่าเชื้อ ป้องกันการติดเชื้อและชนิดเรื้อรังนั้นจะพบว่าข้อเข่ามีลักษณะอาการ บวมโดยจะไม่มีอาการอย่างอื่นแทรกซ้อน
ข้อเข่าเสื่อม นั้นในเบื้องต้นนั้นจะมีลักษณะที่สังเกตได้ค่อยข้างชัดเจนคือ ขาโก่งขึ้น ทรงตัวไม่ดี เดินไม่คล่อง รวมถึงอาการปวดเข่าสามารถรักษาได้โดยการกินยา ฉีดยา เฉพาะในกรณีที่มีความเสื่อมที่น้อยเท่านั้น หากมีความเสื่อมที่มากขึ้นเข่าจะเริ่มมีการผิดรูปจำเป็นต้องทำการผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่า

การติดเชื้อเป็นสาเหตุที่ทำให้ข้อเข่าอักเสบเรื้อรัง?

การติดเชื้อในข้อเข่านั้นเป็นปัจจัยที่ทำให้กระดูกเสื่อมได้เร็วยิ่งขึ้น เนื่องจากการติดเชื้อจากผิวหนังด้านนอก ทำให้เชื้อโรคแทรกซึมเข้าไปภายใต้ของผิวหนัง มักจะพบในผู้ป่วยที่เป็นโรคเบาหวานหรือผิวหนังบาง และการติดเชื้อในกระแสเลือดนั้นหากมีเชื้อโรคที่สามารถแทรกซึมเข้าไปในข้อเข่าได้ก็ทำให้ติดเชื้อได้เช่นกัน

พบผลึกก้อนที่ข้อเข่า?

อย่าพึ่งตกใจไป !! การพบผลึกก้อนบริเวณข้อเข่านั้น บอกได้ถึงโรคเก๊าท์นั้นเอง เมื่อร่างกายมีกรดยูริคจำนวนมากเกินปกติ ก็จะจับตัวกันเป็นก้นตกผลึกตามข้อต่างๆ ตามข้อนิ้วมือ นิ้วเท้า รวมไปถึงการตกตะกอนในข้อเข่า

น้ำตาลในเลือดสูง?

โรคเบาหวานมีผลต่อกระดูกข้อเข่าในลักษณะของการสื่อประสาท เมื่อน้ำตาลในเลือดมีค่าสูงขึ้นจึงส่งผลให้เลือดที่ไปหล่อเลี้ยงประสาทส่วนปลายมีปัญหาทำให้เกิดอาการมือและเท้าชา ร่างกายปรับสมดุลไม่ได้ทำให้เดินไม่เหมือนกับคนปกติ

ข้ออักเสบรูมาตอยด์

โรคข้ออักเสบรูมาตอยด์นั้นจะ มีผลต่อเฉพาะข้อที่มีขนาดเล็กเท่านั้น เช่น ข้อนิ้วมือ นิ้วเท้า แต่ไม่ส่งผลต่อข้อเข่าหรืออาจจะส่งผลเพียงเล็กน้อยเท่านั้น

การวิ่งจ๊อกกิ้งเป็นสาเหตุที่ทำให้ข้อเข่าเสื่อม?

โดยทั่วไป ข้อเข่า จะมีการเสื่อมอยู่แล้วโดยสาเหตุนั้นเกิดได้หลายปัจจัยไม่ว่าจะเป็น น้ำหนักตัวที่มาก พันธุกรรมความผิดปกติของขา ประวัติการบาดเจ็บของข้อเข่า โรคไขข้ออักเสบ การใช้ข้อเข่าซ้ำๆและอายุที่มากขึ้นการซ่อมแซมของกระดูกจึงลดลง ดังนั้นการวิ่งจ๊อกกิ้งเป็นประจำจึงไม่ได้เป็นสาเหตุที่แท้จริงที่ทำให้ข้อเข่าเสื่อมได้ แต่มีอาการปวดหรือบาดเจ็บจากการเคลื่อนไหวมากเท่านั้น หากรู้ว่าจะต้องออกกำลังกายที่จะต้องใช้เข่ามากๆควรใส่ knee support เพื่อช่วยพยุงเข่าและลดแรงกระแทรกจากข้อเข่า

สำหรับผู้สูงอายุนั้นสิ่งที่ควรหลีกเลี่ยงมากที่สุดคือการใช้ข้อเข่า ควรออกแรงใช้เข่าให้น้อยที่สุด หลีกเลี่ยงการเดินขึ้นบันได การนั่งคุกเข่าหรือนั่งพับเพียบก็ตามเพื่อลดการใช้งานของข้อเข่าที่ไม่จำเป็น ควรรับประทานอาหารที่มีส่วนช่วยบำรุงกระดูก เช่น แคลเซียม ฟอสฟอรัส โบรอน แมงกานีส วิตามินดี และหลีกเลี่ยงการดื่มน้ำอัดลม กาแฟ เนื่องจากสารคาเฟอีนมีฤทธิ์ขับแคลเซียมออกมาทางปัสสาวะทำให้กระดูกเปราะบางและมีความเสี่ยงในการเกิดภาวะกระดูกหักและกระดูกพรุนได้

นพ. กอบศักดิ์ อุดมเดช
แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านศัลยกรรมโรคกระดูกและข้อ
ศูนย์กล้ามเนื้อ กระดูกและข้อ โรงพยาบาลพญาไท นวมินทร์

โรคแทรกซ้อนในข้อเข่าเสื่อมและข้ออักเสบ