ทำความรู้จักไข้หวัดใหญ่ในเด็ก

ไข้หวัดใหญ่ในเด็ก เป็นการติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจเฉียบพลัน เกิดจากการติดเชื้อไวรัสไข้หวัดใหญ่คล้ายกับการติดเชื้อในผู้ใหญ่ มักติดต่อโดยการหายใจเอาละอองเสมหะในอากาศ หรือสัมผัสสารคัดหลั่ง น้ำมูก น้ำลาย จากการไอจามใส่กัน เมื่อเด็กๆ สูดเข้าไปก็จะทำให้ติดเชื้อได้ ไข้หวัดใหญ่ในเด็กเป็นได้ตั้งแต่แรกเกิดจนกระทั่งอายุ 15 ปี หลังจากนั้นจะเป็นอาการไข้หวัดใหญ่ในผู้ใหญ่ทั่วไป

ป่วยธรรมดา หรือควรพามาพบแพทย์?

ปัญหาหนักอกหนักใจของคุณพ่อคุณแม่ คือการแยกอาการป่วยของลูกๆ ระหว่างอาการหวัดธรรมดากับอาการไข้หวัดใหญ่ ซึ่งสามารถทำได้โดยการดูอาการเด็กเป็นหลัก หากเป็นหวัดธรรมดาจะมีไข้ต่ำ เด็กๆ ยังเล่นซนได้ ทานอาหารได้ ไม่ซึม มีน้ำมูกเล็กน้อย แต่ถ้าเด็กเป็นไข้หวัดใหญ่ ไข้จะสูงมาก มีอาการซึม งอแง ไม่ค่อยทานอาหาร ถ้าเป็นเด็กเล็กมากๆ อย่างเช่นเด็กแรกเกิด หรืออายุน้อยกว่า 1 เดือน แพทย์จะแนะนำให้สังเกตอาการที่โรงพยาบาล

อาการและภาวะแทรกซ้อนของโรค

อาการไข้หวัดใหญ่ในเด็ก เริ่มตั้งแต่มีไข้ ไอ มีน้ำมูก เหมือนอาการหวัดทั่วไป แต่มักจะมีไข้สูง ปวดศีรษะ ปวดเมื่อยตามตัว เจ็บคอ เด็กอาจมีอาการซึม กระสับกระส่าย หรือมีภาวะแทรกซ้อนได้ เช่น ชักจากไข้สูง ปอดอักเสบ หูชั้นกลางอักเสบ หรือไซนัสอักเสบ เป็นต้น ภาวะแทรกซ้อนในระบบอื่นของร่างกายที่พบได้ไม่บ่อย ได้แก่ ภาวะสมองอักเสบ กล้ามเนื้อหัวใจอักเสบ เป็นต้น หากเด็กมีโรคประจำตัว เช่น โรคหัวใจ โรคปอด โรคหอบหืด โรคภูมิคุ้มกันบกพร่อง อาการติดเชื้อจะรุนแรงมากขึ้น

ขั้นตอนการวินิจฉัยโรคและการรักษา

ขั้นที่ 1 การตรวจร่างกาย เด็กๆ ส่วนมากมาด้วยอาการไข้สูง ไอ มีน้ำมูก เด็กบางคนอาจไม่มีอาการทางระบบหายใจ แต่มาพบแพทย์ด้วยอาการอาเจียน หรือท้องเสีย แพทย์จะตรวจวินิจฉัยจากน้ำมูกแบบรวดเร็ว ทราบผลภายใน 1 ชั่วโมง
ขั้นที่ 2 การรักษาไข้หวัดใหญ่ในเด็ก แบ่งออกเป็นการรักษาแบบประคับประคอง ได้แก่ การให้ยาลดไข้ ยาแก้ไอละลายเสมหะ เช็ดตัว เพื่อลดอุณหภูมิ ป้องกันภาวะแทรกซ้อน และการให้ยาต้านไว้รัสทามิฟลู (Tamiflu) ซึ่งได้รับการพิสูจน์แล้วว่า หากให้ยาภายใน 48 ชั่วโมง จะทำให้อุณหภูมิลดลงเร็วขึ้นและลดระยะเวลานอนโรงพยาบาลได้อย่างชัดเจน

ล้างมือ ใส่หน้ากากอย่างถูกวิธี รับวัคซีนป้องกันโรค ช่วยได้

วิธีการป้องกันโรคไข้หวัดใหญ่ในเด็กที่ดีที่สุด คือการป้องกันไม่ให้สัมผัสโรค หลีกเลี่ยงไปในที่ชุมชน หรือที่ๆ มีคนเยอะ ล้างมือให้สะอาด ใส่หน้ากากอนามัยอย่างถูกวิธี และฉีดวัคซีนป้องกันไข้หวัดใหญ่ ซึ่งสามารถป้องกันโรคได้สูง และฉีดได้ตั้งแต่อายุ 6 เดือนขึ้นไป สำหรับเด็กที่อายุน้อยกว่า 6 เดือนแนะนำให้ฉีดวัคซีนแก่ผู้เลี้ยง อาจเป็นพ่อแม่ หรือพี่เลี้ยง สำหรับเด็กที่อายุน้อยกว่า 9 ปี (6 เดือน – 9 ปี) ปีแรกที่ฉีดแนะนำให้ฉีด 2 เข็ม ห่างกัน 1 เดือนเพื่อกระตุ้นภูมิคุ้นกันอย่างเต็มที่ และเด็กอายุ 9 ปีขึ้นไป ฉีดแค่เพียงเข็มเดียวในปีแรก หลังจากนั้นฉีดกระตุ้นปีละหนึ่งเข็ม

คุณพ่อคุณแม่ดูแลหนูๆ หลังออกจากโรงพยาบาลอย่างไร

เด็กที่ติดเชื้อไข้หวัดใหญ่ควรหยุดเรียนและพักผ่อนอยู่ที่บ้านเป็นเวลา 1 สัปดาห์ เพื่อลดโอกาสการแพร่เชื้อ ในช่วงนี้ คุณพ่อคุณแม่ควรสังเกตอาการลูกๆ อย่างใกล้ชิด หากยังมีไข้ หายใจหอบเหนื่อย หายใจเร็วผิดปกติ มีอาการซึม ไม่สดชื่น ไม่ค่อยเล่น อาจจะต้องพามาตรวจซ้ำ เพื่อหาภาวะแทรกซ้อนโรคไข้หวัดใหญ่ในเด็กต่อไป

พญ. ธันวดี พงศ์โสภา
แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านโรคระบบทางเดินหายใจและเวชบำบัดวิกฤตในเด็ก
ศูนย์สุขภาพเด็กและวัยรุ่น โรงพยาบาลพญาไท 2

อากาศเปลี่ยน! มาป้องกัน “ไข้หวัดใหญ่ในเด็ก” ด้วยการฉีดวัคซีนกัน