โรคไข้สมองอักเสบ

โรคไข้สมองอักเสบ เป็นโรคที่รักษายาก…และเมื่อเป็นแล้วมีอัตราการตายสูง หากรอดชีวิตก็มักมีความพิการหรือผิดปกติทางสมองตามมา อัตราป่วยตายอยู่ระหว่างร้อยละ 20-30 โดยประมาณ 2 ใน 3 ของผู้รอดชีวิตจะมีความพิการเหลืออยู่ ทั้งนี้ยังเป็นสาเหตุที่สำคัญที่สุดของโรคไข้สมองอักเสบในเอเชีย พบผู้ป่วยโรคนี้ประมาณปีละ 30,000-50,000 ราย โรคไข้สมองอักเสบพบแพร่กระจายทั่วไปในทวีปเอเชีย แต่ปัจจุบันสามารถควบคุมโรคนี้ได้

ทำความเข้าใจ..โรคไข้สมองอักเสบ

โรคไข้สมองอักเสบ ( Encephalitis ) เกิดจากติดเชื้อไวรัสหรือแบคทีเรียที่สมองในประเทศไทยส่วนใหญ่มักจะเกิดจากเชื้อไวรัส ทำให้เกิดการอักเสบของเนื้อสมองทั่วๆ ไปหรือเฉพาะที่ เนื่องจากเนื้อสมองอยู่ติดกับเยื่อหุ้มสมอง อาจทำให้เกิดการอักเสบของเยื่อหุ้มสมองร่วมกับการอักเสบของสมองด้วยได้ โดยโรคไข้สมองอักเสบสามารถเกิดขึ้นได้กับทั้งเด็กและผู้ใหญ่

แหล่งเพาะเชื้อไข้สมองอักเสบ..คือที่ไหนบ้าง?

สัตว์ที่ป่วยเป็นโรคร่วมกับยุงที่เป็นพาหะของโรคซึ่งมีเชื้อไข้สมองอักเสบ พบมากในแหล่งที่มีการเลี้ยงสัตว์ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ในบริเวณที่มีการเลี้ยงหมูจำนวนมาก เช่น ในชนบทและบริเวณชานเมือง และพบมากในช่วงฤดูฝน ระหว่างเดือนมิถุนายนถึงสิงหาคม แต่ก็อาจพบประปรายได้ตลอดทั้งปี

โรคไข้สมองอักเสบ ติดต่อกันได้อย่างไร?

โรคไข้สมองอักเสบจากเชื้อไวรัส เป็นโรคที่ถ่ายทอดกันอยู่ในระหว่างสัตว์ ทั้งสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม สัตว์ปีก เช่น นกชนิดต่างๆ ไปจนถึงสัตว์เลื้อยคลาน ทั้งที่เป็นสัตว์ป่าและสัตว์เลี้ยง สัตว์เลี้ยงที่มักติดเชื้อไวรัส ได้แก่ สุกร โค กระบือ แกะ ซึ่งในเมืองไทยพบว่าลูกสุกรเป็นแหล่งแพร่เชื้อที่สำคัญที่สุด เชื้อไวรัสจะขยายพันธุ์อยู่ ในสัตว์เหล่านี้ โดยมียุงรำคาญที่อยู่ตามบ้านเเละท้องนาเป็นพาหะนำเชื้อ เมื่อถูกยุงกัด เชื้อที่อยู่ในเลือดของสัตว์จะเจริญแพร่พันธุ์ ในตัวยุงและสามารถบินออกหากินไปตาม สถานที่ต่างๆ ได้ไกลหลายกิโลเมตร เมื่อยุงกัดผู้ใดก็จะแพร่เชื้อเข้าสู่ผู้ที่ถูกกัด ซึ่งบางคนอาจไม่มีอาการแสดงหรือไม่มีอาการป่วยเป็นโรค แต่บางคนจะป่วยเป็นไข้สมองอักเสบได้

อาการเตือน..เสี่ยง “ไข้สมองอักเสบ”

มีไข้สูงปานกลาง ปวดศีรษะมาก และเวียนศีรษะ คลื่นไส้อาเจียนบ่อย ต่อมาจะมีอาการไข้สูงตลอดเวลา แม้กินยาลดไข้ก็ยังไม่ได้ผล และมีอาการซึมลงเรื่อยๆ จนกระทั่งไม่รู้สึกตัว อาจมีอาการตัวเกร็งแข็ง หรือชักกระตุก หรือแขนขาเป็นอัมพาตร่วมด้วย

แนวทางการรักษา “ไข้สมองอักเสบ”

ปัจจุบันยังไม่มียารักษา ทำได้เพียงแค่รักษาตามอาการ คือ ลดอาการบวมของสมอง ดูแลระบบทางเดินหายใจ ให้ยาระงับอาการชัก ความคุมความดันของสมองและความดันโลหิต

ไข้สมองอักเสบ ป้องกันได้นะ

การป้องกันอาจทำได้หลายทาง เช่น อย่าให้ถูกยุงกัด ย้ายคอกหมูหรือคอกสัตว์ให้ห่างออกไปจากบ้าน หรือทำลายแหล่งเพาะพันธุ์ยุงตามทุ่งนา แต่ก็เหมือนพูดง่ายทำยาก แต่วิธีที่ดีที่สุดในขณะนี้ คือ การฉีดวัคซีนป้องกันโรค

โดยวัคซีนป้องกันโรคไข้สมองอักเสบชนิดเชื้อเป็นรุ่นใหม่ ซึ่งจากการศึกษาทั้งในเด็กและผู้ใหญ่พบว่ามีความปลอดภัยและก่อให้เกิดภูมิคุ้มกันได้ดีในทุกกลุ่มอายุ โดย ในผู้ใหญ่อายุตั้งแต่ 18 ขึ้นไป ฉีดวัคซีนป้องกันโรคไข้สมองอักเสบชนิดเชื้อเป็นรุ่นใหม่ เพียง 1 เข็ม สามารถสร้างภูมิคุ้มกันได้ดีเทียบเท่ากับการฉีดวัคซีนป้องกันโรคไข้สมองอักเสบชนิดเชื้อตายจำนวน 3 เข็ม โดยทั่วไปร่างกายจะสร้างภูมิคุ้มกันจนถึงระดับที่สามารถป้องกันโรคได้หลังจากได้รับวัคซีนไปแล้ว 14 วัน สำหรับเด็กอายุตั้งแต่ 9 เดือนขึ้นไป สามารถกระตุ้นภูมิคุ้มกันจนถึงระดับที่ป้องกันโรคได้ภายใน 28 วัน ภายหลังการฉีด 1 เข็ม หากต้องการผลการป้องกันในระยะยาวแนะนำให้ฉีดวัคซีนเข็มกระตุ้น 1- 2 ปี หลังจากได้รับวัคซีนเข็มแรก

สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ ศูนย์อายุรกรรม และศูนย์วัคซีน ชั้น 1 อาคาร A

โรงพยาบาลพญาไท 2
โทร. 02-617-2444 ต่อ 4104, 4106
Phyathai Call Center 1772

โรคไข้สมองอักเสบ..เสี่ยงตาย พิการ แต่ป้องกันได้ด้วยวัคซีน