คุณพ่อคุณแม่ที่คิดอยากจะมีลูกแต่ก็กังวลใจกับการตั้งครรภ์ วันนี้เรามีข้อมูลดีๆ จากสูตินรีแพทย์ผู้เชี่ยวชาญที่จะมาอธิบายถึงการตั้งครรภ์อย่างเจาะลึก และคำแนะนำดีๆ เพื่อเตรียมความพร้อมให้ลูกน้อยก่อนออกมาเผชิญโลกกว้าง

เตรียมความพร้อม…ตั้งแต่ก่อนวางแผน

ยิ่งเตรียมตัวเร็วเท่าไหร่ ยิ่งเป็นผลดีเท่านั้น เพราะในปัจจุบันนี้ทางโรงพยาบาลมีโปรแกรมการตรวจสุขภาพเตรียมความพร้อมสำหรับคุณพ่อคุณแม่ก่อนการตั้งครรภ์ไว้รองรับ “มีการตรวจเลือดทั้งคุณพ่อคุณแม่เพื่อดูว่ามีโรคหรือสาเหตุอะไรที่จะถ่ายทอดไปถึงลูกหรือไม่ ซึ่งในการตรวจเลือดนั้นก็จะมีการตรวจนับดูความสมบูรณ์ของเลือด ตรวจหมู่เลือดใหญ่ A B O หรือหมู่เลือดย่อย Rh เพราะแม้คนไทยส่วนใหญ่จะเป็น Rh+ แต่ก็มีบางส่วนเป็น Rh- ซึ่งมีผลทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนในทารกได้ถ้าไม่ได้รับการดูแลอย่างใกล้ชิดตั้งแต่อยู่ในครรภ์”

โรคพันธุกรรม…ก็มองข้ามไม่ได้

“นอกจากนี้ยังมีการตรวจการติดเชื้อทางเพศสัมพันธ์ 3 โรค คือ ซิฟิลิส, HIV และ ไวรัสตับอักเสบบี รวมถึงการหาโรคทางพันธุกรรมอย่าง ธาลัสซีเมีย เพื่อดูว่าคุณพ่อคุณแม่มีภาวะเป็นพาหะหรือไม่ สามารถถ่ายทอดไปถึงลูกได้กี่เปอร์เซ็นต์” และทางคุณแม่เองอาจมีการตรวจหัดเยอรมันเพิ่ม เพราะในบางรายหากได้รับเชื้อมาขณะตั้งครรภ์อาจทำให้เกิดความพิการต่อทารกได้ ดังนั้นถ้าตรวจแล้วว่าคุณแม่ไม่ได้มีภูมิมาแต่แรก แพทย์อาจแนะนำให้ฉีดวัคซีนป้องกันไว้ก่อน แต่อาจจะต้องรอให้ผ่านไปซัก 3 เดือนก่อนจึงจะตั้งครรภ์ได้

ไปพบแพทย์…ไม่ต้องรอตั้งครรภ์

สำหรับคุณพ่อคุณแม่ที่กังวลว่าควรจะเข้าไปพบแพทย์ช่วงไหนดี ตั้งแต่ก่อนตั้งครรภ์หรือรอให้ตั้งครรภ์ก่อนแล้วค่อยพบแพทย์ คุณหมออธิบายว่า “แนะนำให้คุณพ่อคุณแม่เข้ามาตรวจความพร้อมก่อนวางแผนตั้งครรภ์อย่างน้อย 1-3 เดือนขึ้นไป เพราะช่วงที่มาตรวจค้น คุณแม่จะได้รับวิตามิน Folic Acid ซึ่งเป็นยาบำรุงเลือดที่จะช่วยลดความพิการและการเกิดภาวะปิดท่อหลอดเลือดสมองหรือแกนลำตัวของทารกที่เป็นตัวอ่อนในครรภ์ได้”

รู้ทันความเสี่ยง…ทุกระยะของการตั้งครรภ์

ระยะของการตั้งครรภ์ แบ่งออกเป็น 3 ระยะใหญ่ๆ เรียกว่า Trimester คือ

ตั้งแต่ 0-13 สัปดาห์ : เป็นช่วงที่มีการสร้างตัวอ่อนและอวัยวะต่างๆ การมาตรวจในช่วงนี้ทำให้ทราบว่าการตั้งครรภ์นั้นปกติหรือไม่ การตั้งครรภ์เกิดขึ้นในมดลูกหรือโพรงมดลูก มีตัวอ่อนหรือไม่ รวมถึงในช่วงแรกนี้ยังต้องได้รับวิตามินเพื่อเสริมสร้างพัฒนาการของตัวอ่อน อย่างกรดโฟลิกถือเป็นสิ่งจำเป็นมากในช่วง 12 สัปดาห์แรก ส่วนสิ่งที่ต้องระวังในช่วงนี้คือการใช้ยาของคุณแม่เมื่อมีการเจ็บป่วย ควรหลีกเลี่ยงการใช้ยา เพราะยาบางประเภทอาจมีผลกระทบต่อทารกในครรภ์ได้ ดังนั้นทุกครั้งที่ป่วยจึงแนะนำให้มาพบแพทย์เพื่อหลีกเลี่ยงการเกิดอันตรายแก่ทารกในครรภ์จะดีที่สุด
ช่วง 14-28 สัปดาห์ : ช่วงนี้จะเป็นเรื่องการเจริญเติบโตของทารก อวัยวะส่วนใหญ่จะสร้างค่อนข้างครบแล้ว มีการพัฒนาที่เพิ่มขนาดและน้ำหนักของตัวอ่อน ส่วนเรื่องของความเสี่ยงหรือสิ่งที่ต้องระวังนั้น ในช่วงนี้ส่วนใหญ่ไม่ค่อยมีความเสี่ยงหรืออันตรายกับทารกที่ต้องระวังมากนัก
ช่วงหลังจาก 28 สัปดาห์ขึ้นไป : ในระยะนี้จะเป็นการตรวจเพื่อดูว่าทารกเจริญเติบโตปกติตามเกณฑ์หรือไม่ โดยเฉพาะเมื่อใกล้ระยะคลอดก็ต้องยิ่งเฝ้าระวังให้มาก เพราะตัวของรกหรือน้ำคร่ำจะมีการเสื่อม มีหินปูน เส้นเลือดที่ไปเลี้ยงทารกก็อาจจะลดลง น้ำคร่ำก็ลดลง ดังนั้นช่วงท้ายของการตั้งครรภ์จึงเป็นช่วงที่สำคัญมาก ที่คุณแม่ต้องมาพบแพทย์ตามนัดอย่างเคร่งครัด

ยิ่งอายุครรภ์มาก…ยิ่งต้องพบแพทย์ถี่

คุณหมออธิบายถึงระยะเวลาในการเข้าพบแพทย์ของคุณพ่อคุณแม่ไว้ว่า “ก่อนจะเข้าช่วง 28 สัปดาห์ คุณหมออาจจะนัดทุกเดือน หลัง 28 สัปดาห์ไปแล้ว จะเริ่มขยับมานัดทุก 3 สัปดาห์จนถึงอายุครรภ์ 32 สัปดาห์ และทุก 2 สัปดาห์ไปจนถึงอายุครรภ์ 36 สัปดาห์ และหลังจาก 36 สัปดาห์ไปแล้วจะเริ่มนัดทุก 1 สัปดาห์ ซึ่งจะเห็นว่าในช่วงท้ายจะนัดถี่ขึ้น เพราะเป็นช่วงเฝ้าระวังสุขภาพของทารกในครรภ์ และติดตามการเจริญเติบโต”

แต่สำหรับคุณพ่อคุณพ่อท่านไหนที่ยังคงเป็นกังวลอยู่ คุณหมออยากฝากบอกว่า “การตั้งครรภ์ไม่ใช่เรื่องน่ากลัวหรือน่ากังวล การเตรียมความพร้อมก่อนการตั้งครรภ์ มาพบแพทย์ตามนัด และทำตามคำแนะนำที่คุณหมอให้ในแต่ละครั้งที่มาตรวจ ก็จะช่วยให้การตั้งครรภ์นั้นราบรื่นและปลอดภัยทั้งคุณแม่และทารกในครรภ์”

พญ. ปวีณา บุตรดีวงศ์
แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านสูตินรีเวช
ศูนย์สุขภาพผู้หญิง โรงพยาบาลพญาไท นวมินทร์

ดูแลอย่างใกล้ชิด ในทุก Step ชีวิตของการตั้งครรภ์