เพราะระดับน้ำตาลในเลือดของผู้ป่วยโรคเบาหวานสามารถส่งผลข้างเคียงต่ออวัยวะอื่นๆ ในร่างกาย “จอประสาทตา” คืออวัยวะหนึ่งที่อาจได้รับผลกระทบ เหมือนกับที่เราเคยได้ยินกันบ่อยๆ ว่า “เบาหวานขึ้นตา” นั่นเอง ซึ่งภาวะนี้สามารถก่อให้เกิดโรคทางตาต่างๆ และหากรู้ช้า…อาจรุนแรงถึงขั้นสูญเสียการมองเห็นเลยทีเดียว

เบาหวานขึ้นจอประสาทตา…เกิดจากสาเหตุอะไร?

น้ำตาลในเลือดสูง
เป็นเบาหวาน เป็นเวลานาน

อาการของเบาหวานขึ้นตา

ระยะแรก : มีจุดเลือดออกเป็นจุดๆ บนจอประสาทตา แต่คนไข้จะไม่มีอาการใดๆ ระยะนี้ให้คอยสังเกตอาการไปก่อน อาจยังไม่ต้องเข้ารับการรักษา
ระยะกลาง : มีโปรตีนรั่วเกิดขึ้นที่จอประสาทตา และจะมีเส้นเลือดงอกผิดปกติ (เป็นระยะเตรียมตัวก่อนจะมีเลือดออกที่จอประสาทตา) แต่คนไข้ไม่มีอาการใดๆ เช่นกัน ระยะนี้เป็นระยะที่พึงระวังก่อนที่เส้นเลือดในจอประสาทตาแตก ควรทำเลเซอร์เพื่อป้องกันเลือดออกในตา ซึ่งแพทย์สามารถตรวจพบได้ก่อนที่คนไข้จะมีอาการ
ระยะสุดท้าย : มีเลือดออกในตา หรือมีพังผืด หรือจอประสาทตาหลุดลอก ซึ่งระยะนี้เป็นระยะที่ทำให้คนไข้มองเห็นน้อยลง การรักษาขึ้นอยู่กับระดับความรุนแรงว่าเป็นมากน้อยแค่ไหน เช่น ถ้ามีเลือดออกก็อาจจะฉีดยาเข้าไปในลูกตาหรือทำการผ่าตัด ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับดุลย์พินิจของจักษุแพทย์ผู้เชี่ยวชาญทางจอประสาทตาต่อไป

วิธีการตรวจจอประสาทตา และอาการหลังตรวจ

หยอดยาขยายรูม่านตาใช้เวลาครึ่งถึง 1 ชั่วโมง
แพทย์ใช้เครื่องมือพิเศษตรวจเข้าไปในจอประสาทตา
หลังจากตรวจเสร็จเรียบร้อยแล้ว คนไข้จะมีอาการตามัวเล็กน้อย 4 -6 ชั่วโมงไม่สามารถขับรถและทำงานที่ต้องใช้สายตาต่อได้ แต่สามารถใช้ชีวิตปกติได้

ในกรณีบางรายที่ไม่อยากขยายรูม่านตาเนื่องจากขับรถมา สามารถใช้เครื่องมือพิเศษถ่ายรูป ดูจอประสาทตาได้ในเบื้องต้นก่อน แต่จะไม่สามารถดูได้ละเอียดเท่ากับการขยายรูม่านตา

การป้องกัน…ภาวะเบาหวานขึ้นตา

ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ สามารถชะลอการเกิดเบาหวานขึ้นตาได้เป็นระยะเวลา >10 ถึง 20 ปี
ถึงแม้จะคุมน้ำตาลได้ควรจะให้จักษุแพทย์ผู้เชี่ยวชาญทางจอประสาทตา ตรวจตาสม่ำเสมอ เนื่องจากระยะเวลาที่เป็นเบาหวานมานาน มีความเสี่ยงที่เบาหวานจะขึ้นในจอประสาทตาได้

ผลแทรกซ้อนจากการเป็นเบาหวานขึ้นตา

เป็นต้อกระจก
เป็นต้อหินชนิดรุนแรง
มีภาวะจอประสาทตาหลุดลอก

เพราะภาวะเบาหวานขึ้นตาสามารถส่งผลอันตรายร้ายแรงได้ ดังนั้น เราจึงไม่ควรประมาท หากตรวจพบว่าเป็นเบาหวาน..จำเป็นต้องตรวจตาตั้งแต่เริ่มแรกก่อนที่จะมีอาการ เพราะถ้ารอจนกว่าจะมีอาการอาจจะสายเกินไป เนื่องจากความรุนแรงอาจส่งผลให้ประสิทธิภาพการรักษาไม่ดีเท่าที่ควร ซึ่งการตรวจจอประสาทตาควรตรวจอย่างละเอียดเป็นประจำทุกๆ 6 เดือนถึง 1 ปี ตามที่จักษุแพทย์ ผู้เชี่ยวชาญทางจอประสาทตาแนะนำตามความเหมาะสมของคนไข้แต่ละราย

พญ. อารดา มกรพงศ์

แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านจอประสาทตา

ศูนย์ตา โรงพยาบาลพญาไท 2

ทำไมผู้ป่วยโรคเบาหวานไม่ควรมองข้าม “การตรวจจอประสาทตา”