พ่อ แม่ บางท่านอาจมีความกังวลเกี่ยวกับความถนัดของลูกน้อยว่าจะถนัดซ้ายหรือถนัดขวา กลัวว่าความถนัดนั้นจะมีผลต่อพัฒนาการหรือไม่? พญ.ณิชา ลิ้มตระกูล กุมารแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านพัฒนาการและพฤฒิกรรมเด็กโรงพยาบาลพญาไท 2 จะมาไขคำตอบให้คุณพ่อ คุณแม่ ได้คลายความกังวลไปพร้อมๆ กัน

รู้ได้อย่างไร? ว่าลูกถนัดข้างไหน

การสังเกตว่าลูกถนัดข้างไหนสามารถสังเกตได้จากการใช้ชีวิตประจำวันของลูก เช่น สังเกตวิธีการหยิบจับของของลูกว่าชอบหยิบจับข้างไหน หรือเป็นการเล่น เช่น การโยนบอลว่าชอบใช้ข้างไหน หรือการใช้กรรไกรตัดกระดาษว่าชอบใช้มือข้างไหน โดยช่วงวัยที่สามารถสังเกตได้ชัดเจนจะเป็นช่วงประมาณ 3 ขวบขึ้นไป เพราะเด็กช่วงวัยที่เล็กว่านั้นส่วนใหญ่จะหยิบจับสิ่งของด้วยสองมือมากกว่าทำให้พ่อแม่สังเกตได้ยาก

ปัจจัยที่มีผลต่อความถนัดของลูก

ปัจจัยที่มีผลต่อความถนัดของลูกมีอยู่ด้วยกันหลายปัจจัย เช่น พันธุกรรม หรือปัจจัยแวดล้อมอื่นๆ ในส่วนของเรื่องพันธุกรรมจะมีผลสืบเนื่องมาจากการทำงานของสมองส่วนควบคุม เช่น ในเด็กบางคนสมองซีกซ้ายเป็นส่วนควบคุมการทำงานเด่น..ก็มีผลทำให้ลูกถนัดข้างขวาได้ ถ้าเป็นสมองด้านขวาก็จะถนัดข้างซ้าย แต่ทั้งนี้ก็ยังไม่มีผลการศึกษายืนยันชัดเจน

อยากปรับเปลี่ยนข้างที่ลูกถนัด…ทำได้หรือไม่?

พ่อแม่ที่มีความกังวลเกี่ยวกับข้างที่ลูกถนัด…สามารถปรับเปลี่ยนได้ แต่ก็ไม่ได้หมายความว่าจะมีผลดีต่อเด็กเสมอไป เพราะบางครั้งการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมความถนัดของลูกอาจส่งผลให้พัฒนาการของเด็กในบางเรื่องหยุดชะงักลงได้ หรือใช้งานสมองได้ไม่เต็มที่ แต่ผู้ปกครองสามารถปรับเปลี่ยนพฤติกรรมความถนัดของเด็กได้ หากสังเกตพฤติกรรมความถนัดของลูกได้ตั้งแต่เนิ่นๆ ซึ่งการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมจะได้ผลดีในช่วงขวบวัยแรก เพราะเป็นช่วงที่สมองกำลังเริ่มพัฒนาการ

ถนัดข้างไหนมีผลต่อพัฒนาการของลูกไหม?

การถนัดข้างไหนของลูกอาจไม่ได้มีผลการศึกษายืนยันที่ชัดเจนมาก แต่บางงานศึกษาวิจัยพบว่า ความถนัดของมืออาจมีความสัมพันธ์กับพัฒนาการทางด้านภาษาและสติปัญญาได้ แต่ว่าถ้าหากเด็กเลือกถนัดเร็วเกินไป โดยเฉพาะในช่วงวัยขวบปีแรกก็อาจมีผลเสียที่ต้องระวัง เช่น ปัญหาเกี่ยวกับพัฒนาการทางกล้ามเนื้อ

จากงานวิจัยพบว่าความสัมพันธ์ของสมองกับความถนัดสามารถบ่งชี้ความสามารถของเด็กได้ เช่น ความถนัดซ้ายที่ควบคุมด้วยสมองซีกขวา ก็จะมีความสามารถของด้านจินตนาการ ศิลปะ ความถนัดขวาที่ควบคุมด้วยสมองซีกซ้ายก็จะมีผลเกี่ยวของกับความคิด ตรรกะ เหตุผล แต่ก็ไม่ได้เป็นการยืนยันเสมอไป

ทำอย่างไรดี? …เมื่อลูกถนัดซ้าย

ความถนัดซ้ายไม่ได้เป็นข้อบ่งชี้ถึงความสำเร็จในชีวิตของเด็กเสมอไป เพราะความถนัดของเด็กไม่ควรบังคับเพื่อเปลี่ยนพฤติกรรมของเขา บางครั้งสามารถปรับเปลี่ยนได้ แต่บางครั้งก็ไม่สามารถปรับเปลี่ยนได้ ทั้งยังเป็นการลดศักยภาพของเขาอีกด้วย ดังนั้น พ่อแม่ควรปล่อยให้เขาใช้ศักยภาพของเขาให้เต็มที่มากกว่า เพราะปัจจัยที่มีผลต่อพัฒนาการของเด็กก็เกี่ยวข้องกับการกระตุ้นภายนอกเช่นกัน เช่น สภาพแวดล้อม สังคม และการกระตุ้นพัฒนาการด้วยกิจกรรมต่างๆ ความถนัดด้านไหนก็ไม่ได้มีผลต่อความเร็วในพัฒนาการของเด็กเสมอไป

ศูนย์สุขภาพเด็กและวัยรุ่น
โรงพยาบาลพญาไท 2 อาคาร B ชั้น 2

เวลาทำการ
เปิดบริการทุกวัน เวลา 06.30 – 20.00 น. ( บริการที่ อาคาร B ชั้น 2 )
และ เวลา 20.00 – 22.00 น. ( บริการที่ อาคาร A ชั้น 1 )

เบอร์โทรศัพท์
02-617-2444 ต่อ 3219 , 3220

ลูกถนัดข้างไหน? มีผลต่อพัฒนาการของลูกหรือไม่